Công thức Vật lí 8
Vận tốc là một đại lượng vật lý mô tả mức độ nhanh hay chậm của chuyển động. Đây là một trong những kiến thức quan trọng trong chương trình học môn Vật lí 8.
Trong bài viết dưới đây Download.vn sẽ giới thiệu đến các bạn toàn bộ kiến thức về vận tốc dòng nước, công thức tính vận tốc, ví dụ minh họa và các bài tập tính vận tốc dòng nước. Qua tài liệu này các bạn lớp 8 sẽ nắm vững được kiến thức về công thức tính vận tốc dòng nước để giải nhanh các bài tập vật lí.
Mục lục của bài viết
Quãng đường bằng vận tốc nhân với thời gian
Công thức:
Trong đó: S là quãng đường (km), v là vận tốc (km/h); s là thời gian (s)
Các dạng bài toán chuyển động thường gặp là: chuyển động cùng nhau ngược nhau, chuyển dộng trước sau; chuyển động xuôi dòng – ngược dòng; …
2. Công thức tính vận tốc dòng nước
Vận tốc của cano khi chuyển động trên dòng nước:
Nếu vật chuyển động ngược dòng thì có lực cản của dòng nước.
Nếu vật chuyển động xuôi dòng thì có thêm vận tốc dòng nước.
- Vận tốc xuôi dòng = vận tốc thực của cano + vận tốc dòng nước
+ Vxuôi= Vvật + Vdòng
- Vận tốc ngược dòng = vận tốc thực của cano - vận tốc dòng nước
+ Vngược = Vvật– Vdòng
- Vận tốc dòng nước = (vận tốc xuôi dòng – vận tốc ngược dòng)/2
+ Vdòng= (Vxuôi- Vngược) : 2
- Vận tóc của vật = ( Vận tốc xuôi dòng + vận tốc ngược dòng)/2
+ Vvật = (Vxuôi + Vngược) : 2
- Vận tốc xuôi dòng - vận tốc ngược dòng= Vận tốc dòng nước x 2
+ Vxuôi– Vngược = Vdòng x 2
3. Các công thức cần nhớ
Thời gian đi = quãng đường : vận tốc = giờ đến – giờ khởi hành – giờ nghỉ (nếu có).
Giờ khởi hành = giờ đến nơi – thời gian đi – giờ nghỉ (nếu có).
Giờ đến nơi = giờ khởi hành + thời gian đi + thời gian nghỉ (nếu có).
Vận tốc = quãng đường : thời gian (v = s:t)
Quãng đường = vận tốc × thời gian (s = v.t)
4. Ví dụ minh họa tính vận tốc dòng nước
VD1:
Bến A và bến B cùng nằm trên một con sông, cách nhau 33km. Một canô đi xuôi dòng từ bến A đến bến B trong 2 giờ 12 phút. Biết vận tốc của dòng nước là 5km/h. Thời gian ca nô đi từ B đến A nhiều hơn thời gian đi từ A đến B là:
Gợi ý đáp án
Đổi: 2 giờ 12 phút = 2,2 giờ.
Vận tốc của canô khi xuôi dòng là :
33 : 2,2 = 15 (km/h)
Vận tốc của canô khi ngược dòng là :
15 – 2.5 = 5 (km/h)
Thời gian ca nô đi từ B đến A là:
33 : 5 = 6,6 (giờ)
Thời gian ngược dòng nhiều hơn thời gian xuôi dòng :
6,6 – 2,2 = 4,4 (giờ)
VD2:
Lúc 8 giờ, một ca nô đi xuôi dòng từ bến A đến bến B. Vận tốc của ca nô khi nước yên lặng là 20km/h, và vận tốc của dòng nước là 4km/h. Đến 9 giờ 15 phút thì ca nô đến B. Tính độ dài của quãng sông AB?
Gợi ý đáp án
Vận tốc ca nô khi xuôi dòng là :
20 + 4 = 24 (km/h )
Thời gian ca nô đi từ A đến B là:
9 giờ 15 phút – 8 giờ = 1 giờ 15 phút = 1,25 (giờ)
Quãng sông AB dài là
24.1,25 = 30 (km)
5. Bài tập vận tính vận tốc dòng nước
Bài tập 1: Từ hai điểm A và B cách nhau 24 km. Hai ôtô xuất phát từ A và B cùng một lúc và sau đó gặp nhau. Sau 16 phút khởi hành thì ôtô thứ nhất gặp ôtô chạy ngược chiều. Nhưng sau 4 phút, ôtô thứ hai chạy từ B gặp ô tô thứ nhất. Xác định vận tốc của xe xuất phát từ A.
Bài tập 2: Hai máy bay bay cùng một lúc bay đến một điểm cách đó 1600 km. Vận tốc của một trong hai máy bay nhỏ hơn máy bay kia là 80 km cho nên đén địa điểm muộn hơn 1 giờ. Tìm vận tốc của máy bay bay nhanh.
Bài tập 3: Một canô xuôi dòng 30 km rồi ngược dòng 36 km. Vận tốc canô xuôi dòng lớn hơn vận tốc canô ngược dòng 3 km/h. Tính vận tốc canô lúc ngược dòng. Biết rằng thời gian canô lúc ngược dòng lâu hơn thời gian xuôi dòng 1 giờ
Chuyển động trên dòng nước
Chuyển động trên dòng nước
1. Các kiến thức cần nhớ
- Nếu vật chuyển động ngược dòng thì có lực cản của dòng nước; nếu chuyển động xuôi dòng thì có thêm vận tốc dòng nước.
- Một số công thức cần nhớ:
1) Vận tốc xuôi dòng \( = \) vận tốc thực của vật \( + \) vận tốc dòng nước. 2) Vận tốc ngược dòng \( = \) vận tốc thực của vật \( - \) vận tốc dòng nước. 3) Vận tốc thực của vật \( = \) (vận tốc xuôi dòng \( + \) vận tốc ngược dòng) \(:\,2\). 4) Vận tốc dòng nước \( = \) (vận tốc xuôi dòng \( - \) vận tốc ngược dòng) \(:\,2\).
5) Vận tốc xuôi dòng \( - \) vận tốc ngược dòng \( = \) vận tốc dòng nước \( \times \,2\).
Chú ý: - Vận tốc thực của vật chính là vận tốc của vật khi nước yên lặng.
- Trên cùng một quãng đường thì vận tốc và thời gian là hai đại lượng tỉ lệ nghịch.
Ví dụ: Vận tốc ca nô khi nước lặng là \(25\) km/giờ. Vận tốc dòng nước là \(3\) km/giờ. Tính:
a) Vận tốc của ca nô khi đi xuôi dòng.
b) Vận tốc của ca nô khi đi ngược dòng.
Giải:
a) Vận tốc của ca nô khi đi xuôi dòng là:
\(25 + 3 = 28\) (km/giờ)
b) Vận tốc của ca nô khi đi xuôi dòng là:
\(25 - 3 = 22\) (km/giờ)
Đáp số: a) \(28\) km/giờ;
b) \(22\) km/giờ.
2) Một số dạng bài tập
Dạng 1: Tính vận tốc xuôi dòng, vận tốc ngược dòng, vận tốc thực hoặc vận tốc dòng nước.
Phương pháp giải: Áp dụng các công thức đã cho ở bên trên.
Dạng 2: Tính thời gian đi xuôi dòng hoặc thời gian đi ngược dòng. Phương pháp giải: Áp dụng các công thức: Thời gian xuôi dòng \( = \) quãng đường \(:\) vận tốc xuôi dòng;
Thời gian ngược dòng \( = \) quãng đường \(:\) vận tốc ngược dòng.
Dạng 3: Tính độ dài quãng đường. Phương pháp giải: Áp dụng các công thức: Quãng đường \( = \) vận tốc xuôi dòng \( \times \) thời gian xuôi dòng;
Quãng đường \( = \) vận tốc ngược dòng \( \times \) thời gian ngược dòng.
Bài viết gợi ý:
Câu hỏi:Công thức tính vận tốc dòng nước
Trả lời
- Nếu vật chuyển động ngược dòng thì có lực cản của dòng nước.
- Nếu vật chuyển động xuôi dòng thì có thêm vận tốc dòng nước.
Các công thức:
+) Vận tốc xuôi dòng = vận tốc thực của vật + vận tốc dòng nước.
+) Vận tốc ngược dòng = vận tốc thực của vật - vận tốc dòng nước.
+) Vận tốc thực của vật = (vận tốc xuôi dòng + vận tốc ngược dòng) : 2.
+) Vận tốc dòng nước = (vận tốc xuôi dòng – vận tốc ngược dòng) : 2.
+) Vận tốc xuôi dòng – vận tốc ngược dòng = vận tốc dòng nước x 2.
Chú ý:
- Vận tốc thực của vật chính là vận tốc của vật khi nước yên lặng.
- Trên cùng một quãng đường thì vận tốc và thời gian là hai đại lượng tỉ lệ nghịch.
Cùng Top lời giải tìm hiểu thêm vềMột số dạng toán thường gặp trong vận tốc dòngnước nhé!
1. Các dạng bài toán tính vận tốc dòng nước
- Dạng 1: Tính vận tốc xuôi dòng, vận tốc ngược dòng, vận tốc thực hoặc vận tốc dòng nước.
==> Phương pháp giải:Áp dụng các công thức đã cho ở bên trên.
- Dạng 2: Tính thời gian đi xuôi dòng hoặc thời gian đi ngược dòng.
==> Phương pháp giải:Áp dụng các công thức:
+ Thời gian xuôi dòng = quãng đường : vận tốc xuôi dòng;
+ Thời gian ngược dòng dòng = quãng đường : vận tốc ngược dòng.
- Dạng 3: Tính độ dài quãng đường.
==> Phương pháp giải:Áp dụng các công thức:
+ Quãng đường = vận tốc xuôi dòng x thời gian xuôi dòng;
+ Quãng đường = vận tốc ngược dòng x thời gian ngược dòng.
2. Ví dụ minh họa
Ví dụ 1:Vận tốc dòng chảy của một con suối là 4 km/h. Vận tốc của một chiếc thuyền (khi nước đứng yên) là 12 km/h. Tính vận tốc thuyền khi xuôi dòng và khi ngược dòng?
Lời giải:
- Vận tốc thuyền khi xuôi dòng là:
12 + 4 = 16 (km/h)
- Vận tốc của thuyền khi ngược dòng là:
12 - 4 = 8 (km/h)
Đáp số: 16 km/h ; 8 km/h
Ví dụ 2:Lúc 8 giờ, một ca nô đi xuôi dòng từ bến A đến bến B. Vận tốc của ca nô khi nước yên lặng là 20km/h, và vận tốc của dòng nước là 4km/h. Đến 9 giờ 15 phút thì ca nô đến B. Tính độ dài của quãng sông AB?
Lời giải:
- Vận tốc ca nô khi xuôi dòng là:
20 + 4 = 24 (km/h )
- Thời gian ca nô đi từ A đến B là:
9 giờ 15 phút – 8 giờ = 1 giờ 15 phút = 1,25 (giờ)
- Quãng sông AB dài là:
24.1,25 = 30 (km)
Đáp số: 30 km
Ví dụ 3:Một chiếc thuyền máy khi ngược dòng từ A đến B mỗi giờ đi được 10 km. Sau 5 giờ 30 phút thì thuyền đến B. Biết vận tốc dòng chảy là 3 km/h. Hỏi chiếc thuyền đó đi xuôi dòng từ B đến A thì hết bao nhiêu thời gian? Biết công suất của động cơ không thay đổi
Lời giải:
- Đổi: 5 giờ 30 phút = 5,5 giờ
- Quãng sông AB dài là :
10.5,5 = 55 (km)
- Vận tốc cua ca nô khi xuôi dòng là :
10 + 2.3 = 16 (km/h)
- Thời gian ca nô đi xuôi dòng là :
55 : 16 = 3,4375 (giờ )
Đáp số: 3,4375 giờ
Ví dụ 4:Trên một con sông, bến A cách bến B là 36 km. khi dòng nước đứng yên, một canô đi từ bến A đến bến B trong 1 giờ 48 phút.
a) tìm vận tốc của canô lúc dòng nước đứng yên ?
b) khi vận tốc dòng nước là 3 km/h. Hỏi thời gian ngược dòng nhiều hơn thời gian xuôi dòng bao nhiêu ?
Lời giải.
Đổi đơn vị: 1 giờ 48 phút = 9/5 giờ.
a) Vận tốc của canô là :
36 : 9/5 = 20 km/h.
b) Thời gian xuôi dòng của canô là:
36 : (20 + 3) = 1 giờ 34 phút.
Thời gian ngược dòng của canô là:
36 : (20 - 3) = 2 giờ 7 phút.
Thời gian ngược dòng nhiều hơn thời gian xuôi dòng :
2 giờ 7 phút - 1 giờ 34 phút = 33 phút.