Tiêm trưởng thành phổi sau bao lâu có tác dụng

Tiêm trưởng thành phổi ngày nay đã là một trong những chỉ định phổ biến, nó góp phần giúp làm giảm thiểu nguy cơ tử vong do suy hô hấp và nhiều bệnh khác ở trẻ em sinh non.

Bác sĩ thường khuyến nghị tiêm trưởng thành phổi cho các trường hợp thai phụ bị dọa sảy thai và có nhiều nguy cơ sinh non. Bên cạnh công dụng giúp làm giảm nguy cơ trẻ sinh non bị suy hô hấp, biến chứng khi tiêm trưởng thành phổi cũng tồn tại gây lo lắng cho mẹ bầu.

1. Định nghĩa tiêm trưởng thành phổi

Tiêm trưởng thành phổi là một cách giúp cho phổi của thai nhi phát triển nhanh hơn bình thường, điều này giúp cho trẻ khi sinh non tránh được nguy cơ bị suy hô hấp do phổi chưa phát triển toàn diện. Mũi tiêm trưởng thành phổi cũng giúp cho trẻ sinh non tránh các nguy cơ như xuất huyết não, trẻ sơ sinh nhiễm trùng hệ thống, tử vong ở trẻ sinh non hay tình trạng chậm phát triển.

Tiêm trưởng thành phổi sau bao lâu có tác dụng

Tiêm trưởng thành phổi ngày nay đã là một trong những chỉ định phổ biến - Ảnh: healthline

Đọc thêm:

Thời tiết chuyển mùa, tiêm vaccine đúng thời điểm đem lại hiệu quả tăng miễn dịch cho trẻ nhỏ

Những điều cần biết khi tiêm vaccine phòng bệnh Rubella cho trẻ nhỏ

Thuốc được dùng tiêm trưởng thành phổi là các loại thuốc trong nhóm corticosteroid. Hai loại corticosteroid được dùng phổ biến nhất trong tiêm trưởng thành phổi là Betamethasone và Dexamethasone. Hai loại thuốc này có các ưu điểm phải kể đến như:

- Tác dụng của thuốc kéo dài hơn so với hydrocortison

- Khả năng ức chế miễn dịch thấp

- Thuốc truyền qua nhau thai khá tốt

- Loại thuốc này không tồn tại quá 40 giờ trong hệ tuần hoàn của trẻ.

Phương pháp tiêm trưởng thành phổi bằng thuốc nhóm corticosteroid chi phụ nữ mang thai nhằm giúp hỗ trợ phổi của thai nhi trưởng thành được thực hiện lần đầu năm 1972. Từ đó tới nay, phương pháp tiêm này được chỉ định rộng rãi mà mang về nhiều kết quả vô cùng khả quan.

Một chuỗi 12 nghiên cứu được thực hiện ngẫu nhiên trên 3000 sản phụ sinh non từ năm 1972 đến năm 1989 cho thấy, corticosteroid có khả năng giúp trẻ sinh non trước tuần 31 giảm 50% nguy cơ mắc chứng suy hô hấp.

2. Tác dụng của thuốc tiêm trưởng thành phổi là gì?

Tiêm trưởng thành phổi sau bao lâu có tác dụng

Thuốc được dùng tiêm trưởng thành phổi là các loại thuốc trong nhóm corticosteroid - Ảnh: verywellfamily

Sau khi thuốc tiêm trưởng thành phổi được tiêm vào cơ thể phụ nữ mang thai sẽ thông qua nhau thai đến được với em bé trong bụng. Và tác dụng của thuốc tiêm thành phổi bao gồm:

- Thuốc tiêm trưởng thành phổi sẽ giúp kích thích thúc đẩy quá trình tổng hợp và phóng thích surfactant xảy ra ở phế nang thai nhi. Đối với một thai kỳ bình thường, surfactant thường chỉ xuất hiện khi thai nhi chạm mốc 32 tuần tuổi. Surfactant sẽ hỗ trợ làm giảm bớt đi sức căng trên bề mặt phế nang sau khi trẻ chào đời; đồng thời giúp các phế nang luôn trong tình trạng mở để trao đổi không khí.

- Thuốc trưởng thành phổi còn hỗ trợ kích thích tăng thể tích phổi và làm giảm bớt đi lượng chất lỏng trong phổi.

3. Có nên tiêm mũi trưởng thành phổi không? Những trường hợp nào nên tiêm?

Câu hỏi có nên tiêm mũi trưởng thành phổi không sẽ do bác sĩ chuyên khoa sản quyết định, việc tiêm này sẽ được cân nhắc khi bác sĩ chẩn đoán thai phụ có nguy cơ sinh non. Một số dấu hiệu biểu hiện cho nguy cơ sinh non bao gồm:

- Thai phụ thấy xuất hiện thường xuyên các cơn gò tử cung

- Ra máu cá hoặc các chất nhầy ở đường âm đạo

- Cảm giác bụng trì nặng, đau thắt lưng nhiều

- Khi thăm khám, bác sĩ xác định được sự biến đổi ở cổ tử cung

- Bị vỡ ối, vùng xương chậu cảm thấy đau tức

Một số nguyên nhân dẫn đến sinh non ở phải kể đến là:

- Thai phụ bị hở eo tử cung, có dị tật tử cung bẩm sinh, viêm nhiễm âm đạo, u xơ tử cung, cổ tử cung ngắn hoặc từng có tiền sử sinh non.

- Một số nguyên nhân khác như đa ối, rỉ ối, đa thai, nhiễm khuẩn ối, thai được thụ tinh ống nghiệm, có khuyết tật thai nhi…

- Tuy nhiên, thai phụ không nên quá lo lắng bởi hơn 50% các trường hợp sinh sớm trước ngày dự sinh không có xác định được nguyên nhân. Vì vậy, phụ nữ mang thai cần tái khám theo hẹn với bác sĩ để được khám và tầm soát nguy cơ sinh nón nếu có. Khi xác định được nguy cơ sinh non, việc tiêm trưởng thành phổi cho thai nhi sẽ được bác sĩ chuyên khoa chỉ định.

Tiêm trưởng thành phổi sau bao lâu có tác dụng

Câu hỏi có nên tiêm mũi trưởng thành phổi không sẽ do bác sĩ chuyên khoa sản quyết định - Ảnh: healthline

4. Khi nào tiêm trưởng thành phổi?

Câu trả lời của câu hỏi khi nào tiêm trưởng thành phổi là từ tuần 24-34 của thai kì. Sau mũi tiêm đầu tiên 1 tuần, nếu thai phụ vẫn chưa sinh thì sẽ được tiêm tiếp mũi thứ 2 để nhắc lại.

Liều lượng đối với 2 loại thuốc tiêm trưởng thành phổi như sau:

Betamethasone: 12mg/liều tiêm bắp, mỗi liều tiêm cách nhau 24 tiếng đồng hồ, tiêm 2 liều.

Dexamethasone: 6mg/liều tiêm bắp, mỗi liều tiêm cách nhau 12 tiếng đồng hồ và tiêm 4 liều.

Tiêm trưởng thành phổi thường chỉ tiêm tối đa 2 đợt và không tiêm sau khi thai nhi qua 34 tuần tuổi. Bởi sau 34 tuần tuổi, thuốc không còn tác dụng đối với thai nhi.

Tiêm trưởng thành phổi sau bao lâu có tác dụng

Tiêm trưởng thành phổi thường chỉ tiêm tối đa 2 đợt và không tiêm sau khi thai nhi qua 34 tuần tuổi - Ảnh: nypost

5. Biến chứng khi tiêm trưởng thành phổi có thể xảy ra là gì?

Ngoài những công dụng tuyệt vời mà thuốc đem đến, biến chứng khi tiêm trưởng thành phổi bằng thuốc nhóm orticosteroid cũng có thể gây ra nhiều ảnh hưởng cho sức khỏe của mẹ bầu lẫn thai nhi. Những tác dụng phụ khi tiêm trưởng thành phổi phải kể đến như:

- Có nguy cơ gây suy thượng thận ở thai phụ và cũng có khả năng gây suy thượng thận ở em bé khi chào đời tuy nhiên rất hiếm gặp.

- Thai phụ có thể gặp tình trạng sốc phản vệ, có nguy cơ nhiễm trùng, hạ huyết áp, dị ứng.

- Một biến chứng khi tiêm trưởng thành phổi phải kể đến nữa là gây tăng đường huyết. Do đó, thai phụ cần được theo dõi đường huyết và tầm soát tiểu đường thai kỳ để tránh nguy cơ tăng đường huyết sau khi tiêm trưởng thành phổi.

- Nhiều nghiên cứu cho thấy, sử dụng trên 3 liều Betamethason có thể gây ra tình trạng tăng động ở em bé về sau. Còn đối với dexamethasone, nếu dùng quá nhiều liều có thể gây nhiễm độc thần kinh nguy hiểm.

  • 04:00 03/01/2022
  • Xếp hạng 4.85/5 với 20246 phiếu bầu

Tiêm trưởng thành phổi được bác sĩ khuyến nghị cho các trường hợp dọa sảy thai, có nguy cơ sinh non. Bên cạnh lợi ích là giảm nguy cơ suy hô hấp ở trẻ sơ sinh, tiêm trưởng thành phổi cũng tồn tại một số tác dụng phụ không mong muốn.

Có 2 loại thuốc hỗ trợ phổi (thuốc trưởng thành phổi) được khuyến nghị sử dụng cho các trường hợp dọa sinh non hoặc có nguy cơ sinh non từ 28 - 34 tuần tuổi là Betamethasone và Dexamethasone (thuộc nhóm Corticosteroid). Gần đây, thời gian sử dụng thuốc trưởng thành phổi có thể mở rộng đối với thai nhi 26 - 27 tuần tuổi hoặc thai nhỏ hơn 39 tuần nếu cần mổ chủ động.

Với trẻ sinh non (ra đời khi tuổi thai từ 22 - 37 tuần), các cơ quan nội tạng chưa được hoàn thiện về mặt chức năng, đặc biệt là phổi, khiến trẻ không trao đổi được không khí, gây suy hô hấp. Trẻ được dùng thuốc tiêm trưởng thành phổi sẽ giảm nguy cơ mắc hội chứng suy hô hấp, tử vong sơ sinh và các bệnh tật khác. Đồng thời, liệu pháp này không làm tăng biến chứng sơ sinh hoặc khiến thai chậm phát triển trong tử cung.


Tiêm trưởng thành phổi giúp giảm nguy cơ suy hô hấp ở trẻ sinh non

Theo Cục quản lý Thực phẩm và Dược phẩm Hoa Kỳ (FDA), thuốc Betamethasone và Dexamethason dùng cho phụ nữ có thai được phân loại thuộc nhóm C, nhóm có thể có nguy cơ gây ra những tác dụng phụ không mong muốn.

Việc sử dụng thuốc trưởng thành phổi có thể gây ra một số tác động bất lợi cho sản phụ và thai nhi như:

  • Có thể gây tác dụng phụ tiêu cực ở não và chức năng của trục hạ đồi - tuyến yên - tuyến thượng thận ở thai nhi;
  • Ức chế trục hạ đồi - tuyến yên - tuyến thượng thận ở sản phụ;
  • Thuốc có thể làm giảm miễn dịch ở thai phụ, làm tăng nguy cơ nhiễm trùng bào thai, nhiễm trùng sơ sinh sớmnhiễm trùng hậu sản ở người mẹ;
  • Dùng liều cao dexamethasone có thể gây nhiễm độc thần kinh ở thai nhi;
  • Gây ra các phản ứng dạng phản vệ hoặc quá mẫn, giảm huyết áp hoặc tương tự sốc;
  • Có thể gây chậm phát triển thần kinh ở những trẻ được điều trị trên 3 đợt thuốc trưởng thành phổi;
  • Mẹ sử dụng corticoid có liên quan tới tình trạng cân nặng sơ sinh giảm, giảm chu vi vòng đầu của trẻ do cốt hóa sớm các sụn xương, liền khớp sọ sớm;
  • Sau tiêm trưởng thành phổi có thể có hiện tượng giảm vận động ở thai nhi. Tuy nhiên, những trẻ được tiêm trên 3 liều trưởng thành phổi có thể bị rối loạn tăng động sau này;
  • Tiêm thuốc trưởng thành phổi có thể làm tăng đường huyết nhẹ ngay sau mũi tiêm đầu tiên và kéo dài khoảng 5 ngày. Vì vậy, thai phụ cần tầm soát tiểu đường thai kỳ trước khi tiêm hoặc sau khi tiêm 5 ngày để tránh tình trạng tăng đường huyết không kiểm soát.

Nhìn chung đây là phương pháp thực sự cần thiết cho những trường hợp có dấu hiệu dọa sảy thai hoặc có nguy cơ sinh non. Bác sĩ sẽ khuyên thực hiện tiêm trưởng thành phổi tùy thuộc vào thời điểm và tình hình thực tế cụ thể nhằm tránh phải dùng thuốc lặp lại, giảm những hậu quả không mong muốn cho thai phụ và thai nhi. Các trường hợp thai bình thường thì không nên tiêm trưởng thành phổi vì có thể gây ra một số ảnh hưởng tới thai kỳ.

Lưu ý: Các thai phụ nên lựa chọn tiêm trưởng thành phổi ở các cơ sở y tế đủ điều kiện và phải có y bác sĩ theo dõi liên tục.

Tiêm trưởng thành phổi chỉ thực sự cần thiết cho những bà bầu có nguy cơ sinh non

Tiêm trưởng thành phổi có ý nghĩa rất quan trọng trong việc giảm các biến chứng của trẻ sinh non, đặc biệt là suy hô hấp. Loại thuốc sử dụng để tiêm trưởng thành phổi có một số tác dụng phụ nhất định nên trước khi tiêm, thai phụ nên hỏi ý kiến của bác sĩ.

Cách tốt nhất để chăm sóc cả mẹ lẫn con trong thời kỳ mang thai, hãy bắt đầu chọn cho mình một dịch vụ chăm sóc thai sản trọn gói trước sinh càng sớm càng tốt.

Chương trình Thai sản trọn gói tại Bệnh viện Đa khoa Quốc tế Vinmec giúp khách hàng thực hiện đầy đủ các mốc khám thai và các xét nghiệm cần thiết trong quá trình mang bầu, nhằm hạn chế tối đa nguy cơ sinh non. Khách hàng đăng ký Thai sản trọn gói được chăm sóc, kiểm tra sức khỏe mẹ và bé trước khi sinh - trong khi sinh và sau khi sinh một cách đầy đủ, tận tâm.

XEM THÊM: