Xương cụt là bộ phận nằm ở đoạn cuối cùng của cột sống. Bệnh đau xương cụt có thể xuất phát từ những chấn thương cơ, dây chằng xung quanh hoặc ngay tại chính xương cụt. Phần lớn cơn đau sẽ đỡ dần sau khoảng một thời gian nhưng đôi khi lại kéo dài dai dẳng và gây ảnh hưởng tới sức khỏe người bệnh.
1. Tổng quan về bệnh đau xương cụt
Xương cụt nằm dưới xương cùng, vị trí cuối cùng của cột sống và do 3 - 5 đốt sống tạo thành. Xương cùng, xương cụt và khung xương chậu là nơi bám của một số loại cơ, gân, dây chằng và đây là vùng gánh vác toàn bộ sức nặng của cơ thể khi chúng ta ngồi xuống.
Tỷ lệ người trưởng thành có hình dáng xương cụt hơi cong chứ không thẳng đứng chiếm khoảng ⅔ dân số. Tuy nhiên nếu bị cong quá mức sẽ gây nên một số vấn đề về sức khỏe, trong đó có bệnh đau xương cụt.
Hình ảnh mô phỏng kết cấu xương cụt
Bệnh đau xương cụt xuất hiện ở xung quanh khu vực xương cụt và cơn đau lan đến trên khe hở ở mông. Người bệnh sẽ có cảm giác đau nhói hoặc đau âm ỉ do co thắt cơ. Bệnh khởi phát khi chúng ta ở tư thế ngồi lâu, khi chơi thể thao và cơn đau có thể lan dần lên lưng hoặc xuống dưới chân. Nhìn chung, phụ thuộc vào nguyên nhân dẫn đến đau xương cụt là gì mà bệnh nhân sẽ có thể xuất hiện thêm các triệu chứng như:
-
Mất cảm giác;
-
Buồn nôn, nôn mửa;
-
Yếu cơ;
-
Triệu chứng đường tiêu hóa: đau trực tràng, đau quặn bụng,...
2. Bệnh đau xương cụt là do đâu gây nên?
Một số nguyên nhân phổ biến gây đau xương cụt có thể bạn chưa biết:
-
Tư thế ngồi không đúng: ngồi gù, xiêu vẹo trong thời gian dài;
-
Chấn thương: do bị ngã, xô xát, mang vật nặng tì đè vào xương cụt;
-
Thoái hóa: tương tự như các loại xương khác trong cơ thể, xương cụt cũng không chống lại được quy luật của thời gian và cũng bị lão hóa theo độ tuổi. Thoái hóa khiến sụn bị xơ hóa hình thành nên các gai xương chèn ép vào các khớp hoặc dây thần kinh xung quanh xương cụt;
-
Xương cụt bị chèn ép, rối loạn chức năng sàn chậu: thường xảy ra nhiều nhất trong giai đoạn mang thai;
Giai đoạn mang thai dễ khiến cho các mẹ bầu bị bệnh đau xương cụt
-
Sinh con: trong quá trình chuyển dạ sinh thường có thể làm gãy hoặc chấn thương xương cụt;
-
Hộ chứng Levator: hội chứng này làm co thắt các cơ vùng hậu môn và ảnh hưởng tới hông, xương cụt và các khu vực xung quanh;
-
Bệnh ở cột sống: do thoái hóa đĩa đệm thắt lưng hoặc biến chứng hậu phẫu cột sống,...;
-
Tăng áp lực ổ bụng: do bị trĩ hoặc táo bón;
-
Nguyên nhân khác: khối u vùng chậu, nhiễm trùng, tăng sinh hoặc gai xương.
3. Các biện pháp dùng trong chẩn đoán bệnh đau xương cụt
Các câu hỏi liên quan đến chấn thương vùng chậu, vùng hông và xương cụt (như sinh con, bị ngã,...) sẽ được bác sĩ khai thác để xác định nguyên nhân gây bệnh đau xương cụt. Tiếp đến là kiểm tra thực thể nhằm tìm ra các dấu hiệu khác ngoài nguyên nhân chấn thương như biến dạng, gãy xương, áp xe do nhiễm trùng hay có khối u.
Bên cạnh các triệu chứng lâm sàng, một số chỉ định cận lâm sàng cần thiết khác bao gồm:
-
Chụp CT vùng bụng chậu, chụp X-quang cột sống để kiểm tra xem xương có bị gãy hay không;
-
Chụp xạ hình xương, chụp MRI để chẩn đoán viêm hoặc u màng đệm - đây là một loại ung thư hiếm gặp.
4. Bệnh đau xương cụt khắc phục thế nào?
Trong phần lớn các trường hợp thì bệnh đau xương cụt có khả năng tự bình phục mà không cần điều trị. Nếu cần phải can thiệp y tế thì người bệnh sẽ chữa bệnh tại nhà với các biện pháp sau:
-
Thuốc giảm đau thông thường (paracetamol) hoặc thuốc nhóm NSAID (ibuprofen); Hoặc có thể dùng thuốc steroid và thuốc tê giúp phong bế dây thần kinh vùng xương cụt;
-
Thuốc nhuận tràng: tránh phải rặn mạnh khi đi cầu hoặc khi táo bón;
-
Thay đổi các thói quen sinh hoạt, vận động hàng ngày:
-
Cuối ngày nên tắm nước nóng để cơ bắp toàn thân được thả lỏng, thư giãn và giảm đau;
-
Tập luyện các động tác kéo giãn, tăng sự linh hoạt, dẻo dai ở vùng chậu và thắt lưng;
-
Mặc quần áo thoáng mát, rộng rãi;
-
Chườm lạnh hoặc chườm nóng vùng lưng dưới: vài lần/ngày, mỗi lần từ 20 - 30 phút;
-
Áp dụng các liệu pháp giúp giảm đau: nếu người bệnh không đáp ứng với những phương pháp nêu trên:
-
Sử dụng dịch vụ massage, thư giãn cơ, thực hiện bài tập nắn chỉnh, kéo giãn dưới sự hướng dẫn của các chuyên gia vật lý trị liệu;
-
Kích thích điện thần kinh qua da;
-
Châm cứu;
-
Đối với những ca điều trị không cải thiện bệnh (rất hiếm) thì phải tiến hành phẫu thuật bằng cách cắt một phần hoặc toàn bộ xương cụt. Người bệnh phải dành ra vài tháng đến một năm để phục hồi sau phẫu thuật.
Massage sẽ giúp giảm triệu chứng đau xương cụt
Xét về độ nguy hiểm thì bệnh đau xương cụt không nghiêm trọng tới mức đe dọa đến tính mạng người bệnh. Tuy nhiên vì xương cụt là bộ phận có nhiệm vụ nâng đỡ cơ thể nên nếu bị đau sẽ khiến bệnh nhân cảm thấy khó chịu. Nhất là cơn đau thường mang tính chất đau âm ỉ, có khi đau nhói hay thậm chí là đau như dao đâm. Cơn đau còn tăng nặng khi người bệnh thực hiện các tư thế như đứng lên, ngồi xuống, quan hệ tình dục hoặc khi đi đại tiện.
Cách phòng tránh nguy cơ bị bệnh đau xương cụt:
-
Điều chỉnh tư thế ngồi trong mọi hoàn cảnh. Nếu công việc và việc học tập của bạn đòi hỏi phải ngồi lâu hàng giờ đồng hồ thì thỉnh thoảng bạn hãy đứng dậy đi lại và vận động để giảm áp lực lên vùng xương cụt;
-
Ngồi trên nệm có lỗ tròn ở giữa;
-
Thận trọng khi đi lại, hạn chế vấp ngã nhất là những người lớn tuổi.
Như vậy trên đây là những thông tin bạn cần biết về bệnh đau xương cụt, phương pháp điều trị và các cách giảm thiểu nguy cơ chấn thương vùng xương cụt. Mong rằng chia sẻ từ các chuyên gia của MEDLATEC sẽ hữu ích đối với bạn.
Bệnh viện Đa khoa MEDLATEC là địa chỉ uy tín, quy tụ đội ngũ các chuyên gia đầu ngành về Cơ xương khớp. Song song với đó, Bệnh viện còn được đầu tư, trang bị hệ thống máy móc chẩn đoán hiện đại như máy chụp X-quang, chụp Cộng hưởng từ CT, MRI, xạ hình xương... giúp hỗ trợ hiệu quả trong việc chẩn đoán và điều trị bệnh.
Trong trường hợp bạn còn nhiều câu hỏi liên quan đến bệnh đau xương cụt hoăc muốn được tư vấn thêm về các dịch vụ thăm khám những bệnh lý khác, hãy liên hệ đến hotline 1900 56 56 56, tổng đài viên của Bệnh viện Đa khoa MEDLATEC luôn túc trực 24/7 để giúp bạn giải đáp mọi thắc mắc và đặt lịch khám cùng chuyên gia cho bạn.
Xương cụt có vai trò rất quan trọng trong hệ thống xương giúp nâng đỡ và ổn định cột sống. Cơ quan này có vai trò tích cực trong quá trình di chuyển và hoạt động hàng ngày của con người.
Xương cụt (xương đuôi) là một bộ phận có dạng đặc biệt thuộc cấu trúc xương của xương cột sống. Phần xương này có cấu trúc nhỏ hơn rất nhiều so với xương cùng. Đây là cơ quan rất quan trọng góp phần làm cân bằng hệ thống xương khi con người ngồi. Đồng thời xương cụt sẽ tạo sự liên kết giữa cột sống và xương chậu.
Nếu chụp X-quang sẽ thấy hình dáng của xương cụt khác nhau tùy thuộc rất nhiều vào giới tính nam hay nữ. Với những bạn nữ, kích thước xương cụt sẽ ngắn hơn còn bạn nam sẽ dài hơn. Ở phụ nữ, xương cụt sẽ có cấu tạo xiên chéo nên giúp làm tăng kích thước khoang chậu, thuận tiện cho việc sinh nở. Đồng thời tạo điều kiện để thai nhi phát triển vượt trội ở tử cung.
Vị trí xương cụt là nằm ngay dưới xương cùng, phần cuối cùng của cột sống. Kích thước của xương cụt nhỏ hơn rất nhiều so với xương cùng. Xương cụt thường có 4 – 6 đốt sống cụt dính liền với nhau tạo nên. Khi tiến hành thực hiện cấu trúc giải phẫu, xương cụt sẽ nằm dưới đốt sống thắt lưng thứ năm (L5), tức là dưới phần xương cùng.
Nếu nhìn hình chụp X-quang thì mọi người sẽ nhìn thấy rõ vị trí của xương cụt trên cơ thể con người hơn. Xương cụt có vai trò hình thành đường cong ở vùng thắt lưng và xương cùng. Đồng thời hỗ trợ phần thân trên thực hiện chức năng nâng đỡ trọng lượng cơ thể. Ngoài ra, cơ quan này còn giúp duy trì sự cân bằng và linh hoạt của cơ thể. Việc xác định chính xác vị trí của xương cụt sẽ giúp bệnh nhân phát hiện bệnh và tiến hành điều trị kịp thời.
Thông thường, cơn đau xương cụt sẽ giảm trong vài tuần hay vài tháng. Bệnh nhân phải tiến hành chụp X-quang, chụp cộng hưởng mới có thể phát hiện được những tổn thương bên trong xương cụt. Đồng thời kiểm soát được tình trạng nứt gãy hoặc khối u đè lên xương. Nếu có dấu hiệu bị đau xương cụt, người bệnh không nên chủ quan mà nên tiến hành thăm khám sớm.
Khi bệnh nhân mắc bệnh đau xương cụt, cơn đau sẽ nhanh chóng lan tỏa khắp cột sống và lan sang phần bên hông. Khi tiến hành chụp X – quang, mọi người sẽ thấy rõ hình ảnh xương cụt cụ thể ở phần cuối cùng của xương cột sống bị tổn thương.
Xương cụt có chức năng rất quan trọng đến đối với cơ thể con người. Nếu thiếu xương cụt, hệ thống xương sẽ thiếu đi một cơ quan vô cùng quan trọng. Dưới đây là một số chức năng của xương cụt, mọi người nên biết.
- Cân bằng cơ thể con người khi ngồi
- Cố định các cơ quan khác của cơ thể như cơ, gân, dây chằng xung quanh.
- Giúp nâng đỡ và ổn định vùng cột sống
- Hỗ trợ hoạt động đi, đứng, ngồi của con người
- Kết nối với các cơ quan khác trong cơ thể con người. Nếu xương cụt bị đau, bệnh nhân sẽ bị đau toàn bộ cột sống và cơn đau có thể lan sang vùng hông.
- Hỗ trợ, cân bằng vận động của khớp và giúp khớp hoạt động linh hoạt hơn
Hiện nay, rất nhiều bệnh nhân mắc bệnh đau xương cụt, trong đó phổ biến nhất là phụ nữ. Có rất nhiều nguyên nhân khiến người bệnh bị đau xương cụt như tư thế ngồi không đúng, chấn thương, mắc các bệnh lý như viêm âm đạo, viêm đường tiết niệu, tử cung bất thường,… Bên cạnh đó, những phụ nữ mang thai, đặt vòng tránh thai, người cao tuổi,… là những đối tượng dễ mắc phải căn bệnh này nhất. Khi bị đau xương cụt, người bệnh cần chú ý một số vấn đề sau.
- Sắp xếp thời gian nghỉ ngơi hợp lý, không được làm việc quá sức
- Tránh căng thẳng, áp lực công việc, lo lắng quá mức
- Không được mang vác các vật nặng khiến phần xương cụt bị tổn thương nặng hơn
- Thận trọng khi chơi thể thao tránh gây ảnh hưởng đến xương cụt
- Xây dựng chế độ ăn uống hợp lý, bổ sung cho cơ thể các loại chất dinh dưỡng, nhất là thành phần canxi để kiểm soát bệnh tốt nhất
- Thường xuyên luyện tập thể dục thể thao để tăng cường sức đề kháng cho cơ thể
- Nên có tư thế ngồi đúng đắn, ngồi hơi ngả người về phía trước, không được dồn tất cả trọng lượng cơ thể về phía xương cụt
- Sử dụng nệm hoặc vật mềm lót bên dưới trước khi ngồi để giảm đau xương cụt và cải thiện bệnh
- Áp dụng phương pháp chườm nóng hoặc chườm lạnh, châm cứu, bấm huyệt ngay bên trên vị trí đau để cải thiện bệnh
- Xương cụt rất dễ tổn thương nên mọi người chú ý khi tránh tác động mạnh lên cơ quan này.
- Tuân thủ đúng các chỉ định của bác sĩ chuyên khoa nếu chẳng may bị đau xương cụt
Hy vọng những thông tin trên sẽ giúp bệnh nhân hiểu rõ hơn về xương cụt cũng như cấu tạo, vị trí và chức năng của cơ quan này. Tình trạng đau xương cụt diễn ra khá phổ biến nên mọi người cần phải thận trọng. Đây là phần xương khớp rất dễ bị tổn thương bởi những tác nhân bên ngoài nên mọi người chú ý bảo vệ cơ thể của mình. Nếu bản thân có dấu hiệu bị đau xương cụt thì hãy nhanh chóng thăm khám sớm. Tuyệt đối không được tự ý mua thuốc điều trị khiến bệnh chuyển biến nặng hơn.
→ Có thể bạn quan tâm: