Các bài tập rèn luyện khả năng tập trung cho trẻ

1. Làm một việc một lần

Không phải ai cũng có thể làm nhiều việc cùng lúc, đặc biệt là trẻ em. Khi các bé còn nhỏ, phụ huynh nên hướng dẫn con tập trung làm một việc trong khoảng thời gian nhất định để rèn luyện sự tập trung. Ví dụ, khi trẻ chơi đồ chơi sẽ không xem TV hoặc dọn nhà. Điều này giúp các em tập trung vào vấn đề trước mặt thay vì cố gắng nghĩ nhiều thứ khác cùng một lúc.

2. Chia nhỏ công việc

Từ nhiệm vụ lớn, phụ huynh có thể hướng dẫn con cách chia nhỏ ra thành nhiệm vụ nhỏ hơn để dễ quản lý công việc và giải quyết vấn đề. Công việc lớn đồng nghĩa có nhiều nhiệm vụ, vì vậy trẻ dễ bị sa vào mê cung, không biết nên làm gì trước, làm gì sau, từ đó nảy sinh cảm giác chán nản, dễ mất tập trung.

Ngược lại, nếu từ đầu biết nhận định, chia nhỏ vấn đề và lần lượt giải quyết từng nhiệm vụ, trẻ sẽ hoàn thành công việc nhanh chóng với khả năng tập trung tốt hơn. Phương pháp này không chỉ rèn luyện cho trẻ khả năng tập trung mà còn giúp các em trau dồi kỹ năng nhìn nhận và giải quyết vấn đề lớn hiệu quả.

3. Tạo danh sách mục tiêu

Nhiều trẻ không thiếu sự tập trung mà thực sự là không biết phải tập trung vào điều gì. Vì vậy, trước khi học bài hay bắt đầu buổi học, cha mẹ có thể gợi ý con tạo danh sách mục tiêu cần làm, từ đó các em sẽ biết cần tập trung thực hiện công việc trong khoảng thời gian cụ thể. Ban đầu, trẻ có thể lập mục tiêu ra giấy nhưng khi rèn luyện thành thói quen, các em có thể tự lên danh sách trong đầu.

Ví dụ, khi trẻ làm bài tập về nhà, mục tiêu đặt ra là phải làm hết bài tập được giao, ghi nhớ công thức mới hoặc xem lại kiến thức chưa nắm rõ. Mỗi khi con bạn hoàn thiện mục tiêu, hãy để trẻ nghỉ ngơi, thư giãn đầu óc trước khi thực hiện công việc khác.

4. Lập kế hoạch

Nhiều người làm việc hiệu quả nhất khi tuân theo lịch trình đã được vạch sẵn và trẻ em cũng vậy. Thói quen lập và tuân theo kế hoạch là một trong những kỹ năng mềm quan trọng giúp con người tập trung tốt hơn, quản lý thời gian hiệu quả.

Việc lập kế hoạch giống với việc tạo danh sách mục tiêu trước giờ học, nhưng ở chế độ mở rộng hơn, có thể là kế hoạch cho một ngày, một tuần hoặc một tháng. Phụ huynh hãy giúp trẻ tạo lịch trình cá nhân theo từng ngày, bao gồm thời gian chơi, thời gian học tập hoặc các công việc khác. Sau đó, cần quan sát và nhắc nhở trẻ tuân theo lịch trình để rèn luyện thành thói quen hữu ích.

5. Tạo môi trường học tập nghiêm túc

Tại nhà, không gian học tập bừa bộn, tối tăm có thể khiến trẻ mất tập trung. Phụ huynh nên tạo cho trẻ không gian học tập thoáng đãng, ngăn nắp và hạn chế nhiều nhất tiếng ồn xung quanh. Bàn học nên hướng về phía có ánh sáng tự nhiên vì ánh sáng tự nhiên giúp kích thích khả năng tư duy, chỉ đặt đồ dùng học tập và sách vở cần thiết cho nội dung ôn tập.

Trẻ có thể viết và dán ghi chú nhắc nhở công việc quanh bàn học nhưng nên sắp xếp khoa học để dễ dàng tìm đọc. Bên cạnh đó, trẻ nên rèn luyện kỹ năng ghi chép để có thể tìm đọc và ôn luyện kiến thức nhanh chóng, dễ dàng hơn.

6. Loại bỏ phiền nhiễu

Không chỉ không gian học tập, không gian sống cũng ảnh hưởng đến chất lượng và khả năng tập trung của trẻ. Cha mẹ nên yêu cầu trẻ dọn dẹp nhà cửa, phòng riêng hoặc đồ chơi sau khi chơi, tránh để tình trạng bừa bộn qua ngày. Điều này cũng bao gồm hạn chế sử dụng TV, điện thoại thông minh, máy tính bảng, máy chơi game.

7. Trò chơi ghép hình

Ghép hình là một trong những trò chơi rèn luyện trí tuệ tốt nhất dành cho trẻ. Không chỉ vậy, trò chơi còn yêu cầu trẻ tập trung cao độ để hoàn thành công việc, hình thành khả năng tập trung và kiên nhẫn.

Khi mua đồ chơi ghép hình cho con, cha mẹ nên chọn thể loại phù hợp với độ tuổi. Nếu đồ chơi quá khó, trẻ sẽ nhanh nản chí và bỏ cuộc.

Đối với trẻ em dưới 2 tuổi, hãy bắt đầu với bộ đồ chơi ghép hình có các khối đơn giản như tam giác, hình tròn. Trẻ trên 2 tuổi có thể thử sức với tranh xếp hình từ 10 đến 1.000 mảnh, tuỳ theo độ tuổi và khả năng mỗi cá nhân. Tranh xếp hình nên lựa chọn theo sở thích của trẻ để tăng sự hứng thú, tò mò.

Các bài tập rèn luyện khả năng tập trung cho trẻ

Trò chơi xếp hình giúp trẻ rèn luyện sự tập trung. Ảnh: Shutterstock.

8. Hoạt động thể chất

Hoạt động thể chất có thể giúp trẻ hình thành khả năng loại trừ phiền nhiễu, tăng sự tập trung và theo đuổi mục tiêu cố định. Hoạt động thể chất được đưa vào giờ nghỉ giữa các buổi học sẽ giúp cải thiện hành vi, tăng hiệu suất học tập.

Một số ý tưởng phụ huynh có thể cân nhắc bao gồm nhảy múa (múa ballet, nhảy hiện đại), võ thuật (karate, taekwondo), các môn vợt (cầu lông, bóng bàn), thể thao đồng đội (bóng đá, bóng rổ).

Bên cạnh đó, một nghiên cứu cho thấy các loại thực phẩm như bỏng ngô, thịt xông khói, nước có ga, đồ ăn vặt có thể gây ra hội chứng "sương mù não" làm giảm sự tập trung, ghi nhớ. Vì vậy, chế độ ăn uống khoa học là cần thiết đối với trẻ. Phụ huynh nên bổ sung thêm DHA từ các loại cá, magie từ rau xanh, hạt điều, óc chó hoặc thực phẩm chứa vitamin B, B12.

9. Chế độ ngủ hợp lý

Giống như người lớn, trẻ em cũng cần chế độ ngủ hợp lý để giúp thiết lập và củng cố khả năng ghi nhớ, tập trung của não bộ. Trẻ ngủ không đủ giấc dễ bị phân tâm vào ngày hôm sau, hiếu động gấp ba lần bình thường. Tùy độ tuổi, phụ huynh nên cho con tuân theo thời gian ngủ khác nhau.

0-4 tháng: Tổng thời gian ngủ là 16 đến 18 giờ, trong đó giấc ngủ ban đêm chiếm 8-9 giờ.

5-12 tháng: Tổng thời gian ngủ 12-16 giờ, trong đó giấc ngủ ban đêm chiếm 9-10 giờ.

1-2 tuổi: Tổng thời gian ngủ 11-14 giờ, trong đó giấc ngủ ban đêm khoảng 11 giờ.

3-5 tuổi: Tổng thời gian ngủ 10-13 giờ, trong đó giấc ngủ ban đêm chiếm 10-13 giờ.

6-12 tuổi: Tổng thời gian ngủ là 9-12 giờ.

Tú Anh (Theo Baby, Oxford Learning)

Các bài tập rèn luyện khả năng tập trung cho trẻ

Chủ đề làm gì giúp trẻ tập trung, phương pháp dạy trẻ kém tập trung đã được blog dạy con hay chia sẻ khá nhiều, chắc hẳn các bạn nếu tìm hiểu và đọc sẽ có được kiến thức tổng quan trong việc rèn luyện sự tập trung cho trẻ từ đó xây dựng lộ trình phát triển sự tập trung của trẻ.

Như các bạn đã biết, mỗi trẻ có khả năng tập trung khác nhau, nó phụ thuộc vào độ tuổi, sự rèn luyện, tính cách…. Vì vậy, hướng dẫn luyện tập trung cho trẻ cần biết mức độ tập trung trẻ tới đâu để đưa ra các bài tập phù hợp.

Bài viết dưới đây sẽ giới thiệu cho các bạn một số bài tập giúp trẻ tập trung.

Trước khi đi vào các bài tập hướng dẫn luyện sự tập trung cho trẻ, các bạn cần hiểu rõ vì sao trẻ mất tập trung qua bài viết chi tiết “Nguyên nhân gây ra mất tập trung ở trẻ”. Như đã nói từ đầu việc tập trung của trẻ phụ thuộc vào nhiều yếu tố,  tùy theo vào từng độ tuổi thì khả năng tập trung của trẻ phải phù hợp với độ tuổi đó. Theo thời gian thì khả năng tập trung của trẻ phải tăng lên rất nhiều vì đã được rèn luyện qua môi trường, qua học tập.

Ví dụ khi còn độ tuổi mầm non trẻ chỉ tập trung trong khoảng 5 – 7 phút và các hoạt động chính chỉ là vui chơi. Còn khi trẻ bước vào tiểu học thì việc học là hoạt động chính chứ không còn được tung tăng vui chơi như mẫu giáo. Nếu trẻ không được rèn luyện thì việc mất tập trung ảnh hưởng lớn tới quá trình học tập và trau dồi kiến của của trẻ, các bạn có thể theo dõi bài viết chi tiết chia sẻ về  “Biểu hiện của việc mất tập trung ở trẻ ”.

Từ những phân tích trên các bạn nên cố gắng rèn luyện sự tập trung cho trẻ càng sớm càng tốt.

Bạn cần lưu ý gì khi thực hiện các bài tập rèn luyện sự tập trung cho trẻ:

  • Các trò chơi, bài tập phát triển tập trung cho trẻ cần được diễn ra trong một không gian yên tĩnh, thoáng mát. Nếu bạn nhận thấy con thuộc nhóm mất tập trung thì bạn nên hạn chế những đồ vật màu mè, đồ chơi của trẻ rất thích vì chúng sẽ gây phân tán sự tập trung của trẻ trong lúc diễn ra bài tập. Đã có bài viết giải thích vì sao như vậy, các bạn xem thêm tại “Nguyên nhân gây ra mất tập trung ở trẻ”
  • Nâng cao thử thách cho trẻ để tránh hiện tượng nhàm chán khi thực hiện ở những lần tiếp theo. ví dụ: Hôm đầu tiên các bạn dạy trẻ vẽ có thể trẻ chỉ chú ý nghe các bạn trong khoảng thời gian 3 phút, thì ngày tiếp theo chúng ta sẽ kéo dài thời gian hơn 1 chút 5 phút, áp dụng quy trắc 20mm mỗi ngày cố gắng thêm 1 chút.
  • Nếu lỡ may trẻ không nghe lời và thực hiện các yêu cầu (chuyện này thường xảy ra) thì các bạn chớ nên la mắng, áp đặt trẻ phải thực hiện cho xong bài tập, trò chơi. Làm như vậy sẽ gây ra tác dụng phụ và ảnh hưởng tới tâm lý của mẹ.

Xong rồi, chúng ta cùng nhau tìm hiểu một số trò chơi gợi ý giúp trẻ rèn luyện tập trung nào:

Các bài tập rèn luyện khả năng tập trung cho trẻ

Trò chơi vẽ hình – đoán chữ

1. Trò chơi: “vẽ hình – đoán chữ” rèn luyện tập trung chú ý cho trẻ

Chuẩn bị: tờ giấy trắng, bút màu hoặc bút bi nhiều màu.

Cách thực hiện:

Đầu tiên các bạn nên nghĩ mình sẽ nghĩ về chủ đề gì và sắp xếp các ý tưởng trong đầu trước khi chơi trò này với trẻ. (Ví dụ: Bạn muốn vẽ một ngôi nhà, hãy phân chia ngôi nhà thành nhiều bộ phận để vẽ dần dần)

Tiếp theo bạn vẽ 1 bộ phận của ngôi nhà như 1 hình chữ nhật, bạn hỏi trẻ “đố con mẹ vẽ cái gì?” trẻ sẽ đoán đủ thứ nào là vẽ ô tô, vẽ cuốn sách. Bạn tiếp tục vẽ thêm những ô cửa sổ trong ngôi nhà đó và hỏi lại trẻ “mẹ vẽ thành hình gì nữa đây?”. Trí tưởng tượng của trẻ rất phong phú nên trẻ có thể đoán bạn đang vẽ 1 hình siêu nhân hoặc người ngoài hành tinh. Hãy nhớ rằng sau khi bạn vẽ xong chi tiết nào đó hãy hỏi trẻ “mẹ đang vẽ hình gì nhỉ” bạn hãy đặt câu hỏi để trẻ chú ý vào nét vẽ, nhớ vẽ thật chậm và thay đổi màu sắc của nét vẽ. Bạn nên sử dụng bút nhiều màu để cho hình ảnh thêm sinh động.

2. Trò chơi “thỏ con tìm đường về” Hướng dẫn cách rèn luyện sự tập trung cho trẻ

Chuẩn bị: Một hình vẽ bạn có thể tự tay vẽ hoặc download trên mạng và in ra, 01 cây bút bi nhiều màu.

Các bài tập rèn luyện khả năng tập trung cho trẻ

Trò chơi thỏ con tìm đường về

Cách chơi:

Đầu tiên bạn hãy lấy đồ chơi xếp thành hình ngôi nhà, lấy 1 chú thỏ đồ chơi để phía đầu đoạn đường.

Tiếp theo mẹ hướng dẫn con tìm đường cho chú thỏ xinh xinh này về nhà bằng cách lấy bút để chỉ đường cho chú qua cách vẽ đường lên trên sơ đồ mà bạn đã chuẩn bị. Trên đường đi bạn sẽ để những con đường có thể về tới nhà và những con đường dẫn tới ngõ cụt. Đối với trẻ mẫu giáo ban đầu bạn chỉ cho 2 đường, ngắn, sau đó tăng lên dài, tăng lên 3 đường, 5 đường cho bé chọn lựa nhá.

3. Trò chơi “truy tìm đồ vật” cách giúp trẻ rèn luyện khả năng tập trung.

Trò chơi này cho trẻ có khả năng quan sát, tăng cường khả năng tập trung tốt hơn

Chuẩn bị: Một số hình ảnh quen thuộc với trẻ, bạn có thể lên mạng để tìm hình ảnh sau đó in màu hoặc chọn hình ảnh trong mô hình.

Cách chơi 1:

Bạn hãy giới thiệu cho trẻ trò chơi gồm có 3 vòng thi đấu. Qua mỗi vòng thì con sẽ được tặng một đồng xu vàng.(Sau trò chơi nếu bé thắng và được 1 số xu vàng nhất định thì bạn có thể tích điểm đổi quà cho trẻ)

Vòng 1: Ban đầu sử dụng 2 -3 hình, sau đó yêu cầu trẻ quan sát thật kỹ (khoảng 10 -15s) sau đó cho trẻ nhắm mắt lại, mẹ giấu đi 1 đồ vật đi và hỏi trẻ “con xem mất đồ vật nào?”. Nếu trẻ đoán đúng hãy thưởng trẻ 1 đồng xu vàng để khích lệ trẻ.

Các vòng 2 và vòng 3 bạn sẽ tăng lên lần lượt 4, 5, 6… hình khi trẻ đã làm tốt.

Các bài tập rèn luyện khả năng tập trung cho trẻ

Trò chơi truy tìm đồ vật

Cách chơi 2:

Bạn cũng giới thiệu cho trẻ trò chơi gồm có 3 vòng thi đấu. Qua mỗi vòng thì con sẽ được tặng một đồng xu vàng.(Sau trò chơi nếu bé thắng và được 1 số xu vàng nhất định thì bạn có thể tích điểm đổi quà cho trẻ)

Vòng 1: Bạn sắp xếp thứ tự 2 -3 hình rồi sau đó cho trẻ quan sát một lúc và yêu cầu trẻ nhắm mặt lại (nhớ đánh số thứ tự cho các hình nhá). Sau đó bạn xáo trộn 2 -3 hình đó (ví dụ: Ô tô đang ở vị trí 1 thì các bạn để vị trí 2; xe máy đang ở vị trí 2 bạn đảo sang vị trí 3) và yêu cầu trẻ sắp xếp lại. Nếu trẻ sắp xếp đúng hãy thưởng trẻ 1 đồng xu vàng để khích lệ trẻ.

Các vòng 2 và vòng 3 bạn tăng lên lần lượt 4, 5, 6… hình khi trẻ đã làm tốt

4. Bài tập quân đội “Canh giữ biên cương” giúp trẻ rèn luyện sự tập trung cho trẻ.

Bạn cần chuẩn bị: Giấy trắng, hộp bút màu.

Cách chơi:

Bạn hãy giới thiệu trẻ chính là một chiến sĩ biên phòng và đang giữ trọng trách lớn là không được cho kẻ thù sang biên giới (Nếu trẻ nhỏ hơn bạn có thể lấy về một siêu nhân đang bảo vệ trái đất) tương ứng với việc đó hãy mô tả cho trẻ cách chơi nếu trẻ tô màu ra ngoài bức tranh thì tức là kẻ thù đang qua được biên giới (Biên giới chính là giới hạn của bức vẽ).

Bạn có thể lấy một số hình cho trẻ chọn để tô dễ dàng trước ví dụ như: hình tròn, vuông, mặt trời, … rồi dần dần cho trẻ chọn các hình phức tạp hơn như con gà, con cá, con công…. Trong trò chơi vui nhộn này các mẹ nên chọn hình mà bé thích và có nhiều màu sắc để bé tự do sáng tạo.

5. Trò chơi “Xâu hạt” giúp trẻ phát triển vận động và khả năng tập trung.

Có thể bạn đã nghe qua trò chơi “Xâu hạt” không những hoạt động giúp phát triển vận động ngón tay linh hoạt kích thích phát triển vận động tinh, ngoài ra nó còn rèn luyện sự tập trung cho trẻ rất tốt. Chúng ta cùng nhau xem trò chơi này cần những gì nào?

Các bài tập rèn luyện khả năng tập trung cho trẻ

Trò chơi xâu hạt

Chuẩn bị: Bộ xâu hạt (được bán nhiều ngoài nhà sách và thiết bị trường học hoặc nơi bán văn phòng phẩm, đồ chơi trẻ em)

Cách chơi:

Đầu tiên bạn đưa ra số hạt (hạt tròn, vuông,..) yêu cầu trẻ xâu hạt vào hết vào sợi dây đi kèm sản phẩm (ví dụ: 5 hạt), sau đó tăng dần số hạt càng nhiều càng tốt. Để tăng khả năng sáng tạo của trẻ ta sẽ hướng dẫn trẻ xâu hạt xen kẽ (ví dụ: 1 màu xanh, 1 màu đỏ, hoặc 1 con cá, 1 con vịt…)

Qua những bài tập, trò chơi rèn luyện sự tập trung cho trẻ mình mong rằng sẽ giúp bạn có thêm những bài tập để phát triển khả năng tập trung của trẻ. Hãy rèn luyện thói quen tập trung cho trẻ hàng ngày đều đặn cho tới khi trẻ đang làm việc gì đó (có thể học bài, chơi trò chơi, nói chuyện với ai đó…) mà trẻ vẫn tập trung tốt vào công việc của mình dù có bị bất cứ tác động xung quanh khác xen vào.