Đinh lăng còn gọi là cây gỏi cá là một cây quen thuộc với người Việt Nam chúng ta. Lá đinh lăng thường dùng để ăn gỏi cá như một loại rau, nhiều phụ huynh phơi khô lá để độn gối cho trẻ nhỏ. Rể hay củ đinh lăng được dùng làm thuốc vì thuộc họ hàng với củ nhân sâm. Định danh Đinh lăng còn có tên là cây gỏi cá, nam dương sâm tên khoa học là Polyscias fruticosa, Panax fruticosum, Panax fruticosus là một loài cây nhỏ thuộc chi Đinh lăng (Polyscias) của Họ Ngũ gia bì (Araliaceae). Cây đinh lăng được trồng làm cảnh, thức ăn hay làm thuốc trong y học cổ truyền. Cây đinh lăng nhỏ, chỉ cao từ 1-2 mét. Lá kép, chẻ khía, mọc so le, lá chét có răng cưa nhọn. Hoa đinh lăng màu lục nhạt hoặc trắng xám, quả dẹt, màu trắng bạc. Đinh lăng được dùng chủ yếu là phần lá và rễ. Lá được hái, sử dụng quanh năm. Rễ đinh lăng được thu hái vào mùa đông, ở những cây đã có từ 4-5 tuổi trở lên, cỡ độ tuổi này, rễ mới có nhiều hoạt chất. Khi đào lấy rễ, rửa sạch, cắt bỏ phần rễ sát với góc thân. Rễ nhỏ thì dùng cả, nếu rễ to thì dùng phần vỏ rễ. Thành phần dược liệu Nhựa trong thân và rễ (củ) đinh lăng có các alcaloit, glucoside, saponin, tannin, flavonoid, vitamin B1 các axit amin tối cần thiết trong đó có lysin, cystein và methionin …và một số chất vi lượng khác. Theo kết quả nghiên cứu của các khoa dược lý, dược liệu và giải phẫu bệnh lý Viện Y học quân sự Việt Nam, chiết xuất đinh lăng có những tác dụng sau: - Tăng sức dẻo dai của cơ thể tương tự như nhân sâm, tam thất và các cây khác cùng họ, - Giảm trương lực cơ tim, làm tim co bóp chậm, huyết áp giảm, - Tăng cường hô hấp về biên độ và tần số, - Làm tăng co bóp tử cung nhẹ, - Tác dụng lợi niệu, - Tăng sức đề kháng của chuột đối với tác hại của bức xạ siêu cao tần, tác dụng kéo dài hơn Ngũ gia bì, Đương qui, Ba kích, - Ngô ứng Long và Xavaev nhận thấy cây thuốc có tác dụng tốt đối các nhà du hành vũ trụ khi luyện tập trong tư thế tĩnh, đầu dốc ngược, do đó các nhà nghiên cứu Nga gọi là "Thuốc sinh thích nghi" (adaptogen) và đã được sử dụng trong chương trình vũ trụ Intercosmos. Viên bột rễ làm tăng khả năng chịu đựng của bộ đội, vận động viên thể dục, thể thao trong các nghiệm pháp gắng sức cũng như luyện tập. Những cách dùng đinh lăng 
* Rễ đinh lăng Thái nhỏ, phơi khô chỗ râm mát, thoáng gió để bảo đảm mùi thơm của dược liệu và bảo đảm hoạt chất của rễ. Khi dùng, để nguyên hoặc tẩm rượu gừng 5% rồi sao qua, tẩm thêm 5% mật ong, sao vàng thơm. Rễ đinh lăng sau đó có thể dùng: - Ngâm rượu, - Tán làm thuốc bột và thuốc viên, - Thuốc hãm, - Thuốc cao đinh lăng. * Các đơn thuốc có đinh lăng Đinh lăng được dùng phối hợp trong các đơn thuốc: - Chữa liệt dương, di tinh, mộng tinh - Chữa nóng sốt lâu ngày, - Chữa bệnh viêm gan mạn tính, - Chữa bệnh thiếu máu, - Chữa đau nhức tay chân, phong thấp, - Phụ nữ tắc sữa, giúp tăng lượng sữa cho con bú, - Ho viêm mãn tính. Những điều lưu ý Cũng như các loại cây có nhựa mủ, đinh lăng cho nhựa nhiều nhất ở phần vỏ (chứa cá bó libe). Người ta thường thu hái đinh lăng vào mùa đông, trên những cây trồng từ 3 tuổi trở lên. Khai thác non hàm lượng hoạt chất ít không đảm bảo chất lượng làm thuốc. Những củ rễ quá to, quá già thì chỉ dùng lấy phần vỏ của rễ củ, loại bỏ phần lõi cứng bên trong; nếu củ nhỏ thì mới dùng hết cả. Cũng là dược chất, chiết xuất của đinh lăng cũng có liều lượng dùng và liều gây độc. Trên chuột, liều chết LD 50 của đinh lăng là 32,9g/kg (nhân sâm 16,5g/kg, ngũ gia bì 14,5g/ kg). Ở liều độc gây xung huyết ở gan, tim, phổi, dạ dày, ruột. Saponin trong đinh lăng có thể gây huyết tán (vỡ hồng cầu). Ở người, uống quá nhiều đinh lăng sẽ bị say, mệt mỏi, tiêu chảy.. Đinh lăng là một thực phẩm chức năng hay thực phẩm thuốc, phần dược chất tập trung ở mủ nhựa phần vỏ thân hay rễ cây. Cần khai thác, sử dụng đúng cách đúng liều lượng. TS.BS Trần Bá Thoại Không chỉ được dùng như một loại rau ăn sống, cây đinh lăng còn được sử dụng như một loại thuốc quý, có công dụng tốt đối với người sử dụng. Và đặc biệt, vị thuốc này sẽ được phát huy tối đa khi được ngâm với rượu. Trong bài chia sẻ dưới đây, chúng tôi sẽ giúp bạn trả lời câu hỏi “Đinh lăng ngâm rượu có tác dụng gì?
Đinh lăng ngâm rượu có tác dụng như thế nào?Là một trong những thức uống quen thuộc của người Việt, rượu đinh lăng mang đến những công dụng tuyệt vời mà cả Đông y hay Tây y đều đánh giá cao về những tác dụng mà nó mang đến sau: – Theo Đông y Danh y nổi tiếng, Hải Thượng Lãn Ông đã từng ví cây đinh lăng là “ nhân sâm của người nghèo” vì những dược tính quý như sâm mà lại loại cây này mang đến. Đặc biệt là củ đinh lăng ngâm rượu mang đến nhiều công dụng tốt sau: + Thông huyết mạch, bồi bổ khí huyết + Tăng cường sinh lực, dẻo dai và tăng cường sức chịu đựng. + Rượu đinh lăng tốt cho phụ nữ sau khi đẻ và làm tăng lượng tiết sữa mẹ. + Giúp tăng cường trí nhớ, hỗ trợ điều trị mất ngủ cho người già. Rượu ngâm đinh lăng tốt cho sức khỏe – Theo Tây y + Theo các nghiên cứu gần đây của y học thì rượu đinh lăng có chứa nhiều saponin là hoạt chất có nhiều trong nhân sâm, ngoài ra còn nhiều hoạt chất B1 giúp tăng cường sức đề kháng cho cơ thể, thành phần quan trọng dùng để sản xuất thuốc tây. + Ngoài ra, trong rượu đinh lăng còn chứa 13 loại axiamin cần thiết cho cơ thể, giúp tăng cường trí nhớ và sức đề kháng. Uống rượu đinh lăng cần lưu ý gì? Những công dụng tuyệt vời của rượu đinh lăng mang đến là không còn gì để bàn cãi nhưng để phát huy hết mọi công dụng của loại rượu ngâm này, bạn cần phải chú ý đến những vấn đề sau: + Mỗi ngày chỉ nến uống tối đa 3 ly rượu đinh lăng, mỗi bữa ăn chỉ nên uống 1 ly để tránh bị say. + Đặc biệt, để đảm bảo hiệu quả khi uống rượu đinh lăng thì bạn nên chú ý tỉ lệ khi ngâm, không được sai sót. Rượu đinh lăng sẽ hiệu quả hơn khi ủ trong lòng đất. Tuy nhiên, chỉ nên ủ trong khoảng 6 tháng, nếu để rượu quá lâu sẽ không còn giữ được tác dụng như mong muốn. Một số lưu ý khi uống rượu đinh lăng + Tốt nhất nên dùng đinh lăng tươi để ngâm rượu bởi đinh lăng tươi nước sẽ ngon và thơm hơn nhiều kết hợp với rượu trắng, mang đến một thức uống bổ dưỡng nhất. Như vậy, chúng ta có thể thấy rượu đinh lăng vô cùng tốt cho sức khỏe nên việc sử dụng thức uống này thường xuyên và đều đặn là vô cùng hợp lý. Tuy nhiên, bạn cần phải tham khảo thật kỹ bài chia sẻ trên của Rượu Ông Đường để biết được những điều cần lưu ý khi sử dụng rượu đinh lăng. >> Tìm hiểu: Công thức chuẩn ngâm Rượu Đinh Lăng Uống rượu ngâm đinh lăng mang lại rất nhiều tác dụng tốt cho cơ thể như: Bồi bổ cơ thể, tăng sức đề kháng, kích thích ăn uống, giúp an thần, tăng cường trí nhớ, tăng cường sự hoạt động của tuần hoàn máu… Tuy nhiên không phải ai cũng biết cách ngâm rượu đinh lăng. Do đó trong bài viết dưới đây, chúng tôi sẽ hướng dẫn các bạn ngâm rượu đinh lăng đúng cách. Khi ngâm rượu đinh lăng, bước quan trọng đầu tiên cần phải làm là phải lựa chọn được các nguyên liệu tốt, đạt chuẩn. Các bạn nên tham khảo và chọn các nguyên liệu cần thiết theo các tiêu chí sau đây: + Chọn củ đinh lăng: Việc chọn được một củ đinh lăng tốt, đảm bảo chất lượng có quyết định lớn đến chất lượng bình rượu mà bạn ngâm. Hiện nay, trên thị trường có 2 loại củ đinh lăng là đinh lăng lá nhỏ và đinh lăng lá to. So với đinh lăng lá to thì củ đinh lăng lá nhỏ được ưa chuộng hơn cả. Đinh lăng càng già, sống càng nhiều năm thì tác dụng của nó sẽ càng tăng. Thông thường, các loại củ có tuổi đời từ 3 – 5 và có khối lượng từ 1kg trở lên là phù hợp nhất. Tuy nhiên, giá cả của nó cũng sẽ có phần đắt hơn những loại đinh lăng vừa mới được trồng. Thêm vào đó, vì lợi nhuận mà có không ít người bán củ đinh lăng giả, không đảm bảo chất lượng. Chính vì thế, bạn hãy cố gắng tìm mua những củ đinh lăng phù hợp ở những nơi uy tín. Điều này sẽ giúp người sử dụng tránh được tình trạng tiền mất tật mang.
+ Cách chọn rượu ngâm đinh lăng Bên cạnh đinh lăng, rượu cũng là nguyên liệu quan trọng. Để có được bình rượu đinh lăng ngon, bạn nên chọn và sử dụng loại rượu có nồng độ cồn từ 40 – 45 độ. Vì khi sử dụng rượu ở nồng độ này sẽ giúp cho màu sắc của củ đinh lăng được đẹp, đồng thời có thể ép được các dưỡng chất trong củ đinh lăng. Nếu như rượu càng nhẹ độ, màu vàng của rượu sau khi ngâm sẽ càng nhạt, độ càng tăng thì màu vàng càng đậm. Điều này đồng nghĩa với việc, nếu rượu càng nặng độ thì khả năng ép các dưỡng chất có trong đinh lăng càng lớn, tác dụng của nó càng tăng. Tuy nhiên, chúng ta cũng không nên dùng loại rượu có nồng độ cồn cao hơn 45 độ. Vì rượu nặng quá sẽ khiến đinh lăng bị thâm lại, đồng thời làm giảm chất lượng của rượu thuốc. Bên cạnh đó, bạn cũng nên chọn loại rượu được nấu thủ công bằng men ta hoặc rượu ngô men rừng. Nó không những đảm bảo an toàn cho người dùng mà còn làm tăng tác dụng, hương vị của bình rượu thuốc. + Chọn bình để ngâm rượu thuốc: Với bình ngâm rượu, tùy vào sở thích của mỗi người mà có thể sử dụng các loại bình với các hình dạng khác nhau. Khi ngâm, nên ngâm rượu trong lọ thủy tinh, vì ngâm rượu thuốc trong bình nhựa có thể gây ảnh hưởng không tốt cho sức khỏe. Ngoài ra, phải lựa chọn bình có miệng cao su hoặc được bọc kín mép, độ rộng của miệng bình phải đủ để đặt củ đinh lăng vào. Hiện nay, nhiều gia đình ngâm rượu đinh lăng vừa là để sử dụng, vừa để làm cảnh. Do đó, tùy vào điều kiện kinh tế gia đình mà có thể lựa chọn các loại bình cho phù hợp. Thông tin thêm: Mẹo chữa ho bằng lá đinh lăng ít ai biết Để ngâm rượu đinh lăng, bạn có thể lựa chọn ngâm đinh lăng tươi hoặc đinh lăng khô. Ở mỗi dạng khác nhau thì cách ngâm cũng có sự khác biệt đôi chút. Cụ thể như sau:
Với cách ngâm rượu đinh lăng khô, bạn có thể chọn một trong 2 cách sau đây: + Cách ngâm truyền thống:
+ Ngâm rượu đinh lăng khô theo cách ngâm của Đông y:
Mặc dù cả 2 cách ngâm rượu đinh lăng ở dạng tươi và khô đều mang lại những tác dụng tốt. Nhưng nhiều người vẫn chuộng cách ngâm khô hơn do uống sẽ ngon hơn và thơm hơn. Trong quá trình ngâm cũng như sử dụng rượu đinh lăng, bạn cần chú ý một số điều sau đây:
Trên đây là cách ngâm rượu đinh lăng tươi và khô, bạn có thể tham khảo và áp dụng. Bởi uống rượu ngâm đinh lăng có tác dụng tốt đối với cơ thể, giúp hỗ trợ và phòng ngừa được nhiều bệnh lý. Do đó, bạn nên tham khảo và áp dụng cho bản thân. ThuocDanToc.vn không đưa ra các lời khuyên, chẩn đoán hay các phương pháp điều trị y khoa. |
