Hỏi: Người có trách nhiệm và nghĩa vụ đảm bảo sự đúng đắn, công bằng thì gọi là người “cầm cân nảy mực”, nghĩa gốc của từ này xuất phát từ đâu? -Trần Thúy Vân (Hà Tĩnh).
Ảnh minh họa.
PGS.TS Phạm Văn Tình, Viện Từ điển học và Bách khoa thư Việt Nam: Nghĩa của từ "cầm cân nảy mực" gần như ai cũng hiểu, nó bắt nguồn từ công việc quen thuộc của mấy bác phó mộc. Khi xẻ gỗ ra thành lát để gia công theo ý muốn, bác thợ cả phải dùng một cuộn dây tẩm mực tàu căng dài theo thân cây gỗ lớn. Một đầu dây bác giữ, đầu kia có thể do một thợ khác cầm hoặc được buộc vào một quả kim loại (như quả cân) cố định ở vị trí cần thiết.
Sau khi ướm đúng cữ gỗ, bác cả liền cầm dây bật cho nảy lên nảy xuống đôi lần, để mực ăn vào mặt gỗ. Cánh thợ xẻ coi đó là chuẩn mực, cứ thế đặt cưa vào rồi “kéo cưa lừa xẻ”. Hết cây gỗ này đến cây gỗ khác đều được pha thành nhiều tấm dày mỏng “ngon lành” nhờ sự nảy mực chính xác của bác cả tài ba.
PV (ghi)
Từ Bình Định trải dài đến Phú Yên có những làng quê nổi tiếng vì sự bình dị và phong cảnh đẹp đến mê người. Dưới đây là những bức...
Khi du lịch chưa bùng nổ, cuộc sống ở Hội An, Huế, Đà Nẵng, Nha Trang, Phan Thiết, Phan Rang thập niên 1990… toát lên sự chân chất, mộc mạc....
Xây đắp cho văn quốc ngữ trong buổi đầu ở Nam kỳ, ngoài Trương Vĩnh Ký còn một người nữa cũng đáng kể là Huỳnh Tịnh Của (thường ký tên...
Đại Việt sử ký toàn thư (ĐVSKTT) chép về vua Lê Lợi, giai đoạn trước lúc khởi nghĩa như sau: “Bấy giờ, họ Hồ cướp ngôi nhà Trần, rồi quân...
Ấn tượng về một đất nước với những vẻ đẹp bình dị và mộc mạc, nhiếp ảnh gia người Mỹ David Alan Harvey đã thực hiện một cuộc hành trình trên...
Tiến sĩ để làm gì? Câu hỏi nghe chừng thừa thãi. Nhưng là câu hỏi thường gặp dành cho những ai đang dợm bước vào con đường “kiếm bằng Tiến...
Xe điện phố Hàng Đào, rồng ‘lội nước’ hồ Gươm, quan thầy Pháp ngồi xe kéo… là loạt ảnh đặc sắc về Hà Nội những năm 1920-1930 do nhiếp ảnh...
Sự khởi đầu của tạp chí in Ấn phẩm đầu tiên được gọi là tạp chí, là Erbauliche Monaths Unterredungen của Đức, được phát hành vào năm 1663. Đây là một ấn...
Khu nhà có 5 biệt thự mang phong cách kiến trúc Pháp với góc nhìn ra biển và có bãi tắm riêng. Biệt thự Cầu Đá hay còn gọi là...
Đường Trần Hưng Đạo nhộn nhịp người xe, chợ An Cựu sầm uất, vẻ tráng lệ của nhà thờ Dòng Chúa Cứu Thế… là loạt ảnh đặc sắc về Huế...
Trang Tử sắp chết. Học trò bàn nhau muốn làm ma rõ to. Trang Tử thấy vậy bảo: “Ta lấy trời đất làm quan quách, mặt trời, mặt trăng làm...
Trong Giang Sơn Xã Tắc thì Giang Sơn có nghĩa là sông núi, vậy còn Xã Tắc có nghĩa là gì? Từ điển Hán Việt của Đào Duy Anh giảng...