Một số loài chim diều hâu và chim cắt ở Australia dường như cố ý làm đám cháy lan rộng để lùa mục tiêu săn mồi vào đích ngắm.  Chim diều hâu và chim cắt làm đám cháy lan rộng để dễ bề săn động vật nhỏ chạy ra. Ảnh: Bob Bosford. Nghiên cứu mới của một nhóm nhà khoa học quốc tế ghi chép nhiều quan sát của người bản xứ và người đến từ nơi khác về chiến thuật đốt lửa lùa con mồi ra khoảng đất trống để săn của chim diều hâu đen (Milvus migrans), diều hâu huýt sáo (Haliastur sphenurus)và cắt nâu (Falco berigora) ở vùng hoang mạc Australia, theo International Business Times. Nếu được xác nhận, phát hiện sẽ chứng minh con người không phải loài duy nhất biết sử dụng lửa cho nhu cầu riêng. Dù các nhà nghiên cứu và người dân bản xứ đều biết rõ những loài chim săn mồi châm lửa, việc chúng có làm theo chủ đích hay không vẫn là chủ đề gây hoài nghi. Nhà điểu học Bob Gosford quyết định tìm hiểu sâu hơn về hành vi lạ này và báo cáo 20 trường hợp chứng kiến tận mắt trong nghiên cứu xuất bản trên tạp chí Ethnobiology số tháng 12/2017. Những nhân chứng cho biết chim săn mồi hành động đơn độc hoặc phối hợp với đồng loại, góp phần làm lan rộng đám cháy rừng xảy ra tự nhiên, vốn phổ biến ở khu vực khô cằn. Chúng thường quắp vật liệu đang cháy dở và thả xuống khoảng đồng cỏ chưa bị đám cháy lan đến. Theo nhân chứng, chim săn mồi chờ ở gần đó cho đến khi trông thấy những động vật nhỏ tìm cách chạy khỏi đám cháy. Chúng sẽ sà xuống ngay lúc đó để giết chết con mồi. Chiến thuật này được người dân bản địa ở Northern Territory, Australia, biết đến rộng rãi và thể hiện lại trong các nghi thức. Phát hiện mới có thể giúp nhà chức trách Australia tìm biện pháp phù hợp để xử lý đám cháy rừng, đồng thời lý giải tại sao một số đám cháy trong vùng lan nhanh bất ngờ từ nơi này sang nơi khác. Ngoại trừ chim cánh cụt, bạn đã bao giờ được nhìn thấy loài chim nào bơi được dưới nước chưa? Tất nhiên là đã gọi là chim thì lãnh thổ của chúng là trên không trung rồi. Vậy thì loài sinh vật kỳ lạ này là gì mà người ta gọi nó là chim lửa trong khi nó đích thị là một loài cá sống dưới nước. Đó thật ra là loài cá Batfish (cá dơi), có lẽ vì hình dáng giống một con chim đang sải cánh bay cùng viền sáng như ngọn lửa bao xung quanh mà người ta đặt cho chúng cái tên chim lửa. Cá Batfish có tên khoa học là Platax Pinnatus nhưng người ta thường gọi nó với cái tên khá dân dã, ó lửa hay chim lửa, dựa vào những đặc điểm cơ thể bên ngoài của chúng. Ó lửa là loài sinh vật khá độc đáo với đặc điểm cơ thể rất dễ nhận biết. Với thân hình màu đen, hai vây xòe rộng giống như "đôi cánh" của loài ó biển, đặc biệt, bao quanh cơ thể là một lợp viền màu da cam sáng, chim lửa trông vô cùng nổi bật mặc dù sống trong môi trường đại dương đa dạng, phong phú. Theo nhiều khảo sát, ó lửa có nguồn gốc từ khu vực nhiệt đới phía Tây Thái Bình Dương. Chúng sinh sôi và phát triển nhiều nhất và phổ biến nhất ở các vùng biển của xứ sở kangaroo, tuy nhiên, cũng có khá đông cá thể được tìm thấy ngoài bờ biển xứ Wale. Cá ó lửa có xu hướng ẩn cư tại các vùng biển gần bờ và các rạn san hô, gọi là ẩn cư bởi chúng thường giấu mình phía trong những tảng đá san hô vừa để trốn tránh kẻ thù và cũng là để săn mồi. Động vật giáp xác, sứa hay động vật phù du là những "món chính" trong thực đơn hàng ngày của loài này. Tuy nhiên, một nghiên cứu mới đây tại trường Đại học James Cook cho thấy rằng các chất dinh dưỡng từ rong hay tảo biển mới là những thành phần chủ yếu tham gia quá trình trao đổi chất của loài cá ó lửa. Với vẻ ngoài kiêu sa, sang trọng, đặc biệt sở hữu những đường bơi mềm mại, uyển chuyển, cá ó lửa được giới nuôi cá rất ưa thích. Tuy nhiên, việc chăm sóc và nuôi dưỡng loài này vô cùng khó khăn. Thứ nhất, môi trường sống nguyên sinh của cá ó lửa là biển và đại dương, hơn thế chúng lại thích ăn những loài sinh vật không sương sống như hải quỳ hay san hô, vì vậy việc thích ứng với môi trường bể cá là rất khó. Thứ hai, "hồng nhan thì bạc mênh", loài cá ó lửa tuy có thân hình đẹp đẽ, nhưng khi được nuôi trong bể cá, chúng chỉ sống được trong vòng vài ngày ngắn ngủi, con nào sống lâu hơn cũng chỉ được vài tuần. Hơn thế, tỷ lệ sống sót của ó lửa trong quá trình vận chuyển cũng khá thấp. Hiện nay, các cá thể ó lửa được bán cho mục đích "chơi cá cảnh" cũng đã xuất hiện nhưng không phổ biến. Nếu bạn đang có ý định nuôi loài cá này trong bể cá nhà mình thì nên đảm bảo rằng có thể đáp ứng được những yêu cầu về thức ăn hay mực nước trong bể (khoảng 1.135 lít trở lên là tốt nhất) để có thể kéo dài tối đa tuổi thọ của chúng. |
