Những dấu hiệu ở tuổi dậy thì của nam

Dậy thì là giai đoạn cơ thể thay đổi cả về thể chất và tâm lý để chuyển từ một đứa trẻ thành người trưởng thành. Quá trình này thường bắt đầu xuất hiện ở lứa tuổi 8-13 đối với bé gái và 9-14 đối với bé trai.

Những dấu hiệu ở tuổi dậy thì của nam

(Ảnh minh hoạ. Nguồn: Internet)

Dậy thì được coi là sớm nếu xuất hiện trước 8 tuổi (bé gái) và 9 tuổi (bé trai). Quá trình này được coi là muộn nếu chưa bắt đầu ở tuổi 13 (nữ) và tuổi 14 (nam). Những nghiên cứu gần đây cho thấy, dậy thì xuất hiện ngày càng sớm hơn, đặc biệt là ở các bé gái.

Dậy thì bao gồm sự tăng trưởng nhanh của cơ và xương, sự thay đổi hình dáng và kích thước cơ thể cùng với sự hình thành khả năng sinh sản.

Dậy thì ở bé gái

Quá trình này thường bắt đầu khi các bé được 10,5 tuổi.

  • Dấu hiệu đầu tiên là ngực phát triển. Ngực nhú lên thành những cục nhỏ dưới núm vú, ở một hoặc cả hai bên. Những cục này có thể cứng và có kích thước khác nhau. Thời điểm này trẻ thường bắt đầu cao nhanh.
  • Sau khoảng 6 tháng, lông mu xuất hiện (mặc dù ở một số trẻ, mọc lông mu lại là biểu hiện đầu tiên của dậy thì), rồi đến lông nách.
  • Trong vài năm tiếp theo, ngực tiếp tục lớn lên, lông mu và cơ quan sinh dục ngoài tăng trưởng dần dần, dẫn tới kỳ kinh nguyệt đầu tiên. Thay đổi này thường xuất hiện vào 12,5 – 13 tuổi, khoảng 2 năm sau khi bắt đầu dậy thì.
  • Cơ thể tiếp tục phát triển và toàn bộ quá trình dậy thì hoàn tất sau 3-4 năm, với ngực, quầng vú và lông mu phát triển như ở người lớn.
  • Trong giai đoạn dậy thì, các bé gái thường cao trung bình 7 – 8 cm/năm, và đạt đỉnh điểm khi kỳ kinh đầu tiên xuất hiện. Trẻ thường dừng cao khoảng 2 năm sau khi có kinh.

Dậy thì ở bé trai

Quá trình này thường bắt đầu muộn hơn ở con trai, trung bình là 11,5 – 12 tuổi.

  • Dấu hiệu dậy thì đầu tiên là tăng kích thước tinh hoàn.
  • Vài tháng sau, lông mu bắt đầu mọc.
  • Lông mu, lông nách, tinh hoàn và dương vật tiếp tục phát triển.
  • Nam đạt tốc độ tăng chiều cao tối đa chậm hơn nữ 2-3 năm. Hiện tượng này thường bắt đầu bằng bàn tay và bàn chân to ra, rồi đến cánh tay và cẳng chân, thân và ngực phát triển.

Những thay đổi khác bao gồm giọng trầm hơn, cơ bắp to lên, có khả năng cương cứngxuất tinh (đặc biệt là xuất tinh tự nhiên, còn gọi là ‘giấc mơ ướt’). Ở một số em trai, ngực có thể phát triển.

  • Những thay đổi trên vẫn tiếp tục, quá trình dậy thì hoàn thành sau 3-4 năm với lông mu, tinh hoàn và dương vật đạt kích thước như ở người lớn. Tiếp theo ngực và râu phát triển.
  • Các bé trai đạt tốc độ tăng trưởng cao nhất chậm hơn các bạn gái, thường là khi lên 14 tuổi.

Dậy thì ở cả hai giới đều liên quan tới ra mồ hôi nách, cơ thể có mùi, nổi mụn trứng cá.

* Những mốc thời gian nói trên chỉ mang tính tương đối, mỗi trẻ có nhịp độ phát triển riêng.

BS Trần Thu Thủy

Con trai dậy thì từ mấy tuổi đến mấy tuổi? Thời gian dậy thì của mỗi người là khác nhau. Tuy nhiên, tuổi dậy thì bé trai có thể bắt đầu khi trẻ trong độ tuổi từ 8 – 14. Trung bình độ tuổi dậy thì ở con trai có thể nhận thấy được những dấu hiệu đầu tiên là khi bé khoảng 12 tuổi, và thường muộn hơn khoảng 1 năm so với các bé gái bắt đầu dậy thì.

Vậy con trai dậy thì có những biểu hiện gì? Dưới đây là các dấu hiệu dậy thì ở bé trai về những thay đổi về mặt thể chất thường diễn ra.

Tinh hoàn và bìu to lên

Khi tuổi dậy thì của bé trai bắt đầu, kích thước của tinh hoàn và bìu to lên gần như gấp đôi. Khi tinh hoàn tiếp tục phát triển, lớp da bìu trở nên sậm hơn, to ra, mỏng đi, thòng xuống thấp và sần sùi (là do các nang lông bắt đầu phát triển). Ở hầu hết bé trai, một bên tinh hoàn (thường là bên trái) sẽ thấp hơn bên còn lại.

Mọc lông mu và lông nách

Con trai khi dậy thì có những biểu hiện gì? Dưới sự tác động của testosterone, sự thay đổi tiếp theo của giai đoạn dậy thì ở bé trai sẽ diễn ra nhanh chóng. Những sợi lông đầu tiên sẽ bắt đầu mọc từ gốc dương vật. Cả bé trai lẫn bé gái, lông mu sau khi mọc sẽ trở nên sậm màu hơn, xoăn và dày hơn. Trong vòng vài năm, lớp lông mu sẽ bao phủ vùng mu, bẹn, có trường hợp sẽ mọc lan ra xuống đùi. Một ít lông mỏng hơn cũng sẽ mọc ngược lên hướng về rốn. Khoảng hai năm sau khi lông mu bắt đầu xuất hiện, những đám lông lưa thưa sẽ bắt đầu mọc ở khắp mặt, chân, tay, lông nách và ở ngực. Kèm theo đó còn là sự xuất hiện các triệu chứng mụn trứng cá ở tuổi dậy thì.

Dậy thì bé trai làm thay đổi về vóc dáng cơ thể

Sức mạnh về thể chất của các bé gái thường tương đồng với các bé trai đến khoảng giai đoạn giữa của thời niên thiếu, khi sự khác biệt giữa các bé trở nên rõ ràng hơn. Các bé trai khi ở giai đoạn vừa mới bắt đầu dậy thì trông có vẻ mũm mĩm và khệnh khạng (do tay và chân dài tương đối so với thân người).

Khi quá trình dậy thì diễn tiến, cơ thể bé trai bắt đầu phát triển nhảy vọt, đỉnh điểm vào cuối giai đoạn dậy thì. Tỷ lệ của cơ thể thay đổi trong quá trình phát triển nhạy vọt này, do có sự phát triển nhanh chóng của thân và ở chân. Các bé trai tiếp tục phát triển cơ với thời gian dài hơn so với bé gái, vì vậy ở vào cuối giai đoạn tuổi teen, thành phần cơ thể của bé trai chỉ có 12% chất béo, ít hơn một nửa so với mức trung bình của một bé gái.

>>> Bạn có thể quan tâm: 7 cách tăng chiều cao nhanh ở tuổi 13

Phát triển dương vật

Bé trai có thể có kích thước dương vật như của người lớn ở độ tuổi 13 hoặc muộn lắm là ở tuổi 18. Ban đầu dương vật sẽ phát triển về chiều dài, rồi mới đến bề ngang. Bé trai tuổi teen thường có xu hướng dành nhiều thời gian quan sát dương vật của mình hơn và có thể lén lút so sánh với dương vật của bé trai khác.

Hầu hết bé trai đều không biết chức năng tình dục không phụ thuộc đến kích thước của dương vật, hoặc kích thước của một dương vật khi nó đang mềm không nhất thiết sẽ tương ứng với kích thước của nó khi cương lên. Cha mẹ có thể giải tỏa mối bận tâm này của con bằng cách nói trước với con.

Khi nói chuyện với con về vấn đề dậy thì ở nam, bạn có thể bắt đầu như: “Con biết không, nhiều đứa bằng tuổi của con cũng lo lắng về việc liệu cậu nhỏ của mình có quá nhỏ không? Nhưng thực tế thì nó không phải là thứ cần phải lo lắng”. Bạn có thể cân nhắc hỏi ý kiến của bác sĩ để nhờ bác sĩ củng cố thêm về điều này khi đưa con đi khám. Lời của bác sĩ xác nhận về việc cậu nhỏ của con là hoàn toàn ổn có thể sẽ có sức thuyết phục hơn là lời của ba mẹ.

Mối bận tâm của các cậu bé về dương vật không chỉ dừng lại ở đó. Các bé có thể nhận thấy một vài bé trai khác trong phòng thể dục có da quy đầu mà mình không có, hoặc ngược lại, và có thể sẽ hỏi cha mẹ về việc tại sao mình có/không có da quy đầu. Bạn có thể giải thích rằng da quy đầu bình thường ai cũng có, nhưng có thể bao quy đầu bị cắt khi em bé mới sinh nếu ba mẹ muốn.

Dậy thì là thời kỳ có những biến đổi lớn về thể chất, tâm lý, đặc biệt là chức năng sinh dục. Ở Việt Nam, tuổi dậy thì ở nam thường từ 14 – 16 tuổi. Tuổi dậy thì ở nữ thường khoảng 12 – 14 tuổi.

– Dậy thì là một cột mốc đánh dấu sự biến đổi của toàn cơ thể, nhất là bộ máy sinh dục. Chuyển bộ máy sinh dục từ trạng thái chưa có khả năng sinh sản tới có khả năng sinh sản. Dưới tác dụng của các hormon vùng dưới đồi, tuyến yên và tuyến sinh dục.

Trong suốt thời kỳ từ sau khi sinh đến trước tuổi dậy thì, cả ba vùng này không hoạt động do thiếu một tín hiệu kích thích đủ mạnh từ các trung tâm phía trên vùng dưới đồi. Ngày nay, người ta thường cho rằng, các trung tâm đó là vùng Limbic. Dậy thì chính là quá trình trưởng thành hay quá trình chín của vùng Limbic. Khi vùng Limbic trưởng thành, những tín hiệu xuất phát từ vùng Limbic sẽ đủ mạnh để kích thích vùng dưới đồi bài tiết đủ lượng hormon Gn-RH. Và phát động hoạt động chức năng của trục vùng dưới đồi – tuyến yên – tuyến sinh dục.

– Dậy thì là thời kỳ có những biến đổi lớn về thể chất, tâm lý, đặc biệt là chức năng sinh dục. Ở Việt Nam, tuổi dậy thì ở nam thường từ 15 – 16 tuổi. Tuổi dậy thì ở nữ thường khoảng 13 – 14 tuổi.

Những dấu hiệu ở tuổi dậy thì của nam
Biểu hiện của dậy thì

– Cột mốc đánh dấu tuổi dậy thì bắt đầu ở nam là thể tích tinh hoàn trên 4ml. Mốc đánh dấu tuổi dậy thì hoàn toàn là lần xuất tinh đầu tiên.

– Thời điểm bắt đầu dậy thì ở nữ được đánh dấu bằng biểu hiện tuyến vú bắt đầu phát triển. Khoảng thời gian  này thường kéo dài 3 – 4 năm. Thời điểm dậy thì hoàn toàn ở nữ được thể hiện bằng lần có kinh nguyệt đầu tiên.

2. Những biến đổi về cơ thể ở tuổi dậy thì

a. Những biến đổi về cơ thể ở tuổi dậy thì của nữ

Những dấu hiệu ở tuổi dậy thì của nam
SẢN SINH HORMON SINH DỤC NỮ

Dậy thì tạo nên sự tăng vọt về chiều cao. Các em gái có thể tăng chiều cao trung bình gần 9 cm mỗi năm. Đầu, bàn tay và bàn chân sẽ phát triển đầu tiên. Sau đó là phát triển cánh tay và chân. Cuối cùng là thân người và vai sẽ phát triển để tương xứng với cơ thể.

Khi bước vào giai đoạn tuổi dậy thì, sự tăng trưởng chiều cao không phải lúc nào cũng theo tỷ lệ cân đối. Tay chân của trẻ thường dài hoặc ngắn hơn so với phần còn lại của cơ thể.

Chiều cao phát triển đương nhiên sẽ kéo theo sự tăng cân. Việc tăng cân là hoàn toàn bình thường và là một phần của giai đoạn dậy thì. Vì nếu không tăng cân, trẻ gái không thể phát triển chiều cao, ngực hay có kinh nguyệt.

Bé gái trong giai đoạn tuổi dậy thì sẽ có sự tăng vọt về chiều cao

Tuổi dậy thì ở nữ giới thường có rất nhiều thay đổi. Bên cạnh sự thay đổi lớn về chiều cao, các trẻ còn trải qua sự thay đổi trong kết cấu cơ thể. Ví dụ: tỷ lệ lượng mỡ và cơ thịt trong cơ thể.

Các trẻ gái tuổi vị thành niên tiếp tục phát triển lượng cơ cùng lúc với mỡ cơ thể. Trong giai đoạn này, tỷ lệ phần trăm lượng mỡ trong cơ thể trẻ gái sẽ tăng tương ứng với lượng cơ. Lượng mỡ gia tăng này được phân bố ở khu vực giữa trên cơ thể (hông, mông và ngực). Thân hình thẳng, vuông của trẻ gái sẽ trở nên nở nang ở phần hông, mông và ngực.

  • Những dấu hiệu ở tuổi dậy thì của nam
    biểu hiện dậy thì ở nữ

Ngực bắt đầu phát triển vào khoảng từ 8 – 13 tuổi. Và tiếp tục phát triển trong giai đoạn dậy thì. Sự phát triển ngực bắt đầu từ khu vực xung quanh núm vú. Rồi lan rộng ra và các mô vú hình thành dưới núm vú. Khi ngực phát triển hoàn thiện, mỗi bên ngực sẽ hình thành rõ ràng và quầng vú không còn bị căng phồng nữa.

Lông vùng kín bắt đầu mọc xung quanh môi âm đạo, là phần bên ngoài của vùng kín. Lông trở nên đậm màu, thô hơn và phát triển tạo thành hình tam giác ngược. Đôi lúc, lông có thể mọc lan ra vùng bên trong bắp đùi.

Các tuyến sản sinh mồ hôi và dầu cũng bắt đầu phát triển trong giai đoạn dậy thì. Và mụn trứng cá xuất hiện khi các tuyến này bị bít kín.

Đây là một trong những nét đặc trưng của tuổi dậy thì ở nữ giới. Kinh nguyệt dấu hiệu cho thấy cơ thể một trẻ gái trưởng thành về tính dục. Thấy giải phóng một lượng máu nhỏ và mô thông qua âm đạo. Đây là một quá trình bình thường mà những trẻ gái, phụ nữ khỏe mạnh và trưởng thành về tính dục đều trải qua hằng tháng.

b. Những biến đổi về cơ thể ở tuổi dậy thì của nam

Những dấu hiệu ở tuổi dậy thì của nam
SẢN SINH HORMON SINH DỤC NAM
Tinh hoàn và bìu to lên

Khi giai đoạn dậy thì bắt đầu, kích thước của tinh hoàn và bìu to lên gần như gấp đôi. Khi tinh hoàn tiếp tục phát triển, lớp da bìu trở nên sậm hơn, to ra, mỏng đi, thòng xuống thấp và sần sùi (là do các nang lông bắt đầu phát triển). Ở hầu hết bé trai, một bên tinh hoàn (thường là bên trái) sẽ thấp hơn bên còn lại.

Mọc lông mu tuổi dậy thì

Dưới sự tác động của testosterone, sự thay đổi tiếp theo của giai đoạn dậy thì sẽ diễn ra nhanh chóng. Những sợi lông đầu tiên sẽ bắt đầu mọc từ gốc dương vật. Cả bé trai lẫn bé gái, lông mu sau khi mọc sẽ trở nên sậm màu hơn, xoăn và dày hơn. Trong vòng vài năm, lớp lông mu sẽ bao phủ vùng mu, bẹn. Có trường hợp sẽ mọc lan ra xuống đùi. Một ít lông mỏng hơn cũng sẽ mọc ngược lên hướng về rốn. Khoảng hai năm sau khi lông mu bắt đầu xuất hiện, những đám lông lưa thưa sẽ bắt đầu mọc ở khắp mặt, chân, tay, nách và ở ngực.

Thay đổi về vóc dáng cơ thể tuổi dậy thì

Sức mạnh về thể chất của các bé gái thường tương đồng với các bé trai đến khoảng giai đoạn giữa của thời niên thiếu. Sau đó, sự khác biệt giữa các bé trở nên rõ ràng hơn. Các bé trai khi ở giai đoạn vừa mới bắt đầu dậy thì trông có vẻ mũm mĩm và khệnh khạng (do tay và chân dài tương đối so với thân người).

Khi quá trình dậy thì diễn tiến, cơ thể bé trai bắt đầu phát triển nhảy vọt, đỉnh điểm vào cuối giai đoạn dậy thì. Tỷ lệ của cơ thể thay đổi trong quá trình phát triển nhạy vọt này, do có sự phát triển nhanh chóng của thân và ở chân. Các bé trai tiếp tục phát triển cơ với thời gian dài hơn so với bé gái, vì vậy ở vào cuối giai đoạn tuổi teen, thành phần cơ thể của bé trai chỉ có 12% chất béo, ít hơn một nửa so với mức trung bình của một bé gái.

Những dấu hiệu ở tuổi dậy thì của nam
Thay đổi tâm lý tuổi dậy thì
Phát triển dương vật

Bé trai có thể có kích thước dương vật như của người lớn ở độ tuổi 13. Hoặc muộn lắm là ở tuổi 18. Ban đầu dương vật sẽ phát triển về chiều dài, rồi mới đến bề ngang. Bé trai tuổi teen thường có xu hướng dành nhiều thời gian quan sát dương vật của mình hơn. Và có thể lén lút so sánh với dương vật của bé trai khác.

Hầu hết bé trai đều không biết chức năng tình dục không phụ thuộc đến kích thước của dương vật. Hoặc kích thước của một dương vật khi nó đang mềm không nhất thiết sẽ tương ứng với kích thước của nó khi cương lên.

Khả năng sinh sản tuổi dậy thì

Nam giới được gọi là có khả năng sinh sản sau lần xuất tinh đầu tiên. Hiện tượng này xảy ra một năm sau khi tinh hoàn bắt đầu to ra. Tinh hoàn lúc này sẽ sản sinh ra tinh trùng, trong khi tuyến tiền liệt, túi tinh và tuyến Cowper sẽ chế tiết dịch để cùng với tinh trùng tạo thành tinh dịch. Mỗi lần xuất tinh, lượng tinh dịch được suất ra chứa từ 200 đến 500 triệu tinh trùng.

Mộng tinh và những lần cương cứng ngoài ý muốn
Những dấu hiệu ở tuổi dậy thì của nam
Biểu hiện dậy thì ở nam

Hầu hết các bé trai đã bắt đầu nghịch, chà xát dương vật của mình cho vui một thời gian dài trước khi các bé có khả năng đạt cực khoái thật sự. Trẻ có thể tự thủ dâm để xuất tinh lần đầu tiên. Nhưng đôi khi, cột mốc trưởng thành về mặt tình dục này có khi lại xảy ra trong lúc trẻ đang ngủ. Khi thức dậy, trẻ sẽ thấy đồ ngủ và nệm bị ướt, và có thể đang tự hỏi là mình có tè dầm không.

Mộng tinh, hay còn gọi là “giấc mơ ẩm ướt – wet dream”, không nhất thiết phải là kết quả của một giấc mơ có tính tình dục trong đó.

Thay đổi giọng nói tuổi dậy thì

Giai đoạn dậy thì, phần thanh quản và dây thanh âm của bé sẽ trở nên to ra. Trong một khoảng thơi gian, giọng nói của con sẽ bị “vỡ” trong quá trình nó trở nên trầm xuống. Khi thanh quản đạt đến kích thước như người trưởng thành, tình trạng vỡ giọng sẽ dừng lại. Giọng nói ở bé gái cũng sẽ trầm xuống, nhưng sự thay đổi sẽ ít hơn.

Sự phát triển của ngực

Ở đầu giai đoạn dậy thì, hầu hết các bé trai sẽ trải qua tình trạng đau và nhạy cảm quanh đầu vú. Khoảng ít nhất ba phần tư bé trai sẽ thật sự có vài sự phát triển ở ngực. Đó là kết quả của một phản ứng hóa sinh chuyển hóa testosterone thành hormone sinh dục nữ, estrogen.

Thông thường, ngực sẽ phát triển trở nên cứng hơn và nhú lên với đường kính khoảng 2 cm quanh núm vú. Đôi khi tình trạng này trở nên quá mức, trở thành hiện tượng “vú to nam giới”. Những bé trai thừa cân có thể có tình trạng giả “vú to nam giới” (gọi là vú to do mỡ).