Báo cáo tóm tắt luận văn thạc sĩ kinh tế năm 2024

Nội dung Text: Tóm tắt luận văn thạc sĩ kinh tế: Giải pháp nhằm thu hút nguồn nhân lực chất lượng cao của tỉnh Quảng Ngãi

1 2 BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO Công trình được hoàn thành tại ĐẠI HỌC ĐÀ NẴNG ĐẠI HỌC ĐÀ NẴNG ___________________ BÙI VĂN DŨNG Người hướng dẫn khoa học: GS.TS TRƯƠNG BÁ THANH Phản biện 1: PGS. TS Lê Thế Giới GIẢI PHÁP NHẰM THU HÚT NGUỒN NHÂN LỰC CHẤT LƯỢNG CAO Phản biện 2: PGS. TS Nguyễn Thế Tràm CỦA TỈNH QUẢNG NGÃI Luận văn đã được bảo vệ trước Hội đồng chấm Luận Chuyên ngành: Kinh tế phát triển văn tốt nghiệp Thạc sĩ Kinh tế họp tại Đại học Đà Nẵng vào Mã số: 60.31.05 ngày 01 tháng 12 năm 2011. TÓM TẮT LUẬN VĂN THẠC SĨ KINH TẾ Có thể tìm hiểu luận văn tại: - Trung tâm Thông tin - Học liệu, Đại học Đà Nẵng Đà Nẵng – Năm 2011 - Thư viện Trường Đại học Kinh tế, Đại học Đà Nẵng
3 4 MỞ ĐẦU CHƯƠNG 1 1. Tính cấp thiết của đề tài NHỮNG VẤN ĐỀ LÝ LUẬN CƠ BẢN VỀ NGUỒN NHÂN LỰC Nhân loại đã bước sang thế kỷ XXI, thời đại mà khoa học đã thực sự CHẤT LƯỢNG CAO trở thành lực lượng sản xuất trực tiếp, con người càng tỏ rõ vai trò quyết 1.1. NGUỒN NHÂN LỰC CHẤT LƯỢNG CAO định của mình trong tiến trình phát triển của xã hội, của lịch sử nhân loại. 1.1.1. Nguồn nhân lực Quảng Ngãi là tỉnh có nền giáo dục phát triển cả về quy mô và chất Nhân lực : “là nguồn lực của mỗi con người, bao gồm thể lực, trí lực”. lượng giáo dục. Trong bối cảnh hội nhập hiện nay, nguồn nhân lực chất Hiện nay có nhiều quan điểm khác nhau về nguồn nhân lực. lượng cao của tỉnh nhìn chung còn thiếu về số lượng, yếu về chất lượng, - Nguồn nhân lực là tổng thể sức dự trữ, những tiềm năng, những lực chưa đáp ứng được yêu cầu trước mắt cũng như lâu dài. lượng thể hiện sức mạnh và tác động của con người trong việc cải tạo tự Với lý do trên tôi chọn đề tài “ Giải pháp nhằm thu hút nguồn nhân nhiên và cải tạo xã hội” lực chất lượng cao của tỉnh Quảng Ngãi" làm đề tài luận văn cao học với - Nguồn nhân lực là toàn bộ vốn con người bao gồm thể lực, trí lực, hy vọng những nghiên cứu khoa học của bản thân tôi có thể góp phần xây kỹ năng nghề nghiệp… của mỗi cá nhân. dựng quê hương. - Nguồn nhân lực của một quốc gia là toàn bộ những người trong độ 2. Mục đích và nhiệm vụ nghiên cứu tuổi có khả năng tham gia lao động - Luận văn nghiên cứu, xác định được các giải pháp thu hút nguồn nhân - Kinh tế phát triển cho rằng: nguồn nhân lực là một bộ phận dân số lực chất lượng cao của tỉnh Quảng Ngãi. trong độ tuổi quy định có khả năng tham gia lao động…. - Tổng quan lý luận cơ bản về nguồn nhân lực chất lượng cao. - Điều 6 Bộ luật lao động quy định, “người lao động là người có ít - Đánh giá thực trạng nguồn nhân lực CLC của tỉnh Quảng Ngãi. nhất đủ 15 tuổi, có khả năng lao động và giao kết cộng đồng”. - Nghiên cứu, đề xuất các giải pháp thu hút, tạo nguồn nhân lực chất 1.1.2. Nguồn nhân lực xã hội lượng cao của tỉnh. - Nguồn nhân lực xã hội là những người trong độ tuổi lao động, có khả 3. Kết cấu của luận văn năng lao động . Ngoài phần mở đầu, kết luận, phụ lục và tài liệu tham khảo, nội dung - Nguồn nhân lực quốc gia là toàn bộ những người từ độ tuổi bước vào đề tài được kết cấu thành ba chương: tuổi lao động trở lên, có khả năng lao động, như vậy là không có giới hạn trên. Chương 1: Những vấn đề lý luận cơ bản về nguồn nhân lực CLC Nguồn nhân lực xã hội một quốc gia phản ánh các đặc điểm quan trọng Chương 2: Thực trạng thu hút nguồn nhân lực chất lượng cao của nhất sau đây: tỉnh Quảng Ngãi - Nguồn nhân lực xã hội là nguồn lực của con người. Chương 3: Một số giải pháp nhằm thu hút nguồn nhân lực chất - Nguồn nhân lực xã hội phản ánh khả năng lao động của xã hội. lượng cao của tỉnh Quảng Ngãi. 1.1.3. Nguồn nhân lực chất lượng cao
5 6 "Nguồn nhân lực chất lượng cao là nguồn nhân lực đáp ứng được yêu - Nguồn nhân lực chất lượng cao là nguồn lực chính quyết định quá cầu thị trường, tức là có kiến thức, có kỹ năng, có thái độ, tác phong làm trình tăng trưởng và phát triển kinh tế - xã hội. việc tốt, trách nhiệm với công việc". - Nguồn nhân lực chất lượng cao là một trong những yếu tố quyết định 1.1.4. Các thành phần NNLCLC sự thành công của sự nghiệp CNH, HĐH. 1.1.4.1. Đội ngũ tri thức khoa học và công nghệ - Khi Việt Nam đang bước vào giai đoạn đẩy nhanh và mạnh quá trình Trí thức trong lĩnh vực khoa học công nghệ có vai trò quan trọng trong phát triển kinh tế và thực hiện sự nghiệp CNH, HĐH thì yêu cầu nâng cao sự nghiệp công nghiệp hóa, hiện đại hóa đất nước. chất lượng nguồn nhân lực. 1.1.4.2. Đội ngũ công nhân tri thức - Nguồn nhân lực CLC là điều kiện để rút ngắn khoảng cách tụt hậu. - Giai cấp công nhân nước ta hiện nay có khoảng 4,53 triệu người, - Nguồn nhân lực chất lượng cao là điều kiện hội nhập kinh tế quốc tế. chiếm 6% dân số. Cơ cấu thành phần cuả công nhân hiện nay rất phức tạp. Quá trình hội nhập vào nền kinh tế khu vực và quốc tế. 1.1.4.3. Đội ngũ những người thợ thủ công mỹ nghệ lành nghề 1.3. NỘI DUNG THU HÚT NGUỒN NHÂN LỰC CHẤT trong lĩnh vực ngành nghề truyền thống LƯỢNG CAO - Là những người làm trong lĩnh vực sản xuất các ngành nghề truyền 1.3.1. Khái niệm thu hút nguồn nhân lực chất lượng cao thống được trang bị kiến thức, kỹ thuật hỗ trợ quá trình sản xuất. Là các biện pháp, cách thức cần thiết của nhà quản lý nhằm lôi cuốn 1.1.4.4. Đội ngũ những người nông dân tri thức nguồn nhân lực chất lượng cao, đáp ứng yêu cầu phát triển của tổ chức, địa Là những người làm trong lĩnh vực sản xuất nông nghiệp được trang bị phương. kiến thức, kỹ thuật hỗ trợ quá trình sản xuất nông nghiệp. 1.3.2. Nội dung thu hút nguồn nhân lực chất lượng cao 1.2. VAI TRÒ CỦA NGUỒN NHÂN LỰC CHẤT LƯỢNG CAO 1.3.2.1 Môi trường thu hút nhân lực chất lượng cao. 1.2.1. Nguồn nhân lực chất lượng cao có vai trò quan trọng trong - Ðiều kiện làm việc tốt bao gồm cơ sở hạ tầng như phòng thí nghiệm, chuyển dịch cơ cấu kinh tế đất nước xưởng thực nghiệm, điều kiện thông tin nhanh, kịp thời, đầy đủ, chính xác. Để có nguồn nhân lực chất lượng cao, đủ sức đáp ứng những đòi hỏi - Nhân lực chất lượng cao được quyền tự chủ trong lĩnh vực hoạt động của kinh tế tri thức, nguồn nhân lực phải đảm bảo các yêu cầu cơ bản sau: của mình; - Người lao động phải được nâng cao về trình độ dân trí. - Có cuộc sống ổn định. - Người lao động phải có khả năng sáng tạo cao. - Tạo ra môi trường lành mạnh trong công tác tuyển dụng, thu hút nhân - Người lao động phải có khả năng thích ứng và có tính linh hoạt cao. lực chất lượng cao về với địa phương. 1.2.2. Nguồn nhân lực chất lượng cao là yếu tố quyết định nâng cao 1.3.2.2 Chính sách thu hút và sử dụng hợp lý nguồn nhân lực. sức cạnh tranh của Việt Nam thực hiện CNH, HĐH đất nước - Thực hiên tốt chính sách điều chỉnh số lượng và chất lượng dân số. - Xây dựng, hoàn thiện chính sách đãi ngộ và thu hút nhân tài
7 8 - Hoàn thiện chính sách về tiền lương, nhà ở + Chỉ tiêu này đánh giá mức độ thành công của chính sách thu hút - Hoàn thiện chính sách về luân chuyển, thăng tiến nguồn nhân lực chất lượng cao về mặt số lượng và là căn cứ để xây dựng kế - Có các chính sách để phát triển nguồn nhân lực một cách hợp lý hoạch thu hút. - Phân bố và điều chỉnh hợp lý nguồn nhân lực theo quá trình chuyển + Chỉ tiêu này phản ánh sự phù hợp giữa số lượng công việc trên số dịch cơ cấu kinh tế lượng lao động. * Các tỉnh miền núi phải chú ý thu hút đồng thời ba đội ngũ sau: + Chỉ tiêu số lượng thu hút nhằm trả lời cho câu hỏi với lượng công - Đội ngũ lãnh đạo Đảng, quản lý nhà nước, quản lý hành chính. việc hiện tại thì sử dụng đối tượng lao động như thế nào, số lượng bao nhiêu - Đội ngũ quản lý doanh nghiệp. và nó đánh giá quá trình thu hút có thực sự hợp lý hay không. - Đội ngũ khoa học, kỹ thuật. Chỉ tiêu chất lượng nguồn nhân lực: 1.3.2.1 Tạo thị trường lao động cho NNLCLC + Chất lượng nguồn nhân lực chất lượng cao được đánh giá thông qua - Tạo lập nguồn bổ sung nhân lực, thu hút được nhân tài. trình độ, bằng cấp được đào tạo cũng như mức độ lành nghề trong công việc - Thị trường lao động riêng góp phần tiết kiệm thời gian trong việc tìm được bố trí. kiếm ứng viên đáp ứng nhu cầu về lao động. + Chỉ tiêu này phản ánh quá trình tích luỹ kiến thức, kinh nghiệm trong - Thị trường lao động riêng là nơi cung cấp nguồn ứng viên có chất lao động sản xuất từ thời điểm người lao động được đào tạo cơ bản cho tới lượng, xét về lâu dài, nó là một yếu tố đảm bảo nâng cao hiệu quả hoạt động khi người lao động vận dụng kiến thức được trang bị cho nhóm công việc của cơ quan, tổ chức. được phân công. - Việc tạo lập thị trường lao động riêng sẽ tăng tính linh hoạt và cạnh 1.4. CÁC NHÂN TỐ ẢNH HƯỞNG ĐẾN VIỆC THU HÚT NNLCLC tranh của các cơ quan,tổ chức. 1.4.1. Văn hóa xã hội - Thị trường lao động riêng là một kênh quảng cáo cho cơ quan, tổ chức. Các truyền thống, tập quán, thói quen, lễ nghi, các quy phạm tư tưởng - Thị trường lao động riêng cung cấp đầy đủ các loại thông tin của ứng và đạo đức… tạo nên lối sống văn hoá và môi trường hoạt động xã hội của viên, các loại ứng viên hiện có trên thị trường. con người nói chung và người lao động trong doanh nghiệp nói riêng. - Giảm chi phí đào tạo bồi dưỡng do lựa chọn được nguồn ứng viên Sự thay đổi các giá trị văn hoá của một nước sẽ tạo ra các thử thách cho phù hợp ngay từ khâu tuyển dụng. công tác quản lý nguồn nhân lực. - Thị trường lao động riêng giúp cho bản thân người lao dễ dàng tìm 1.4.2. Sự phát triển của thị trường lao động kiếm công việc. thị trường lao động là kênh thông tin hai chiều giữa nhà Phát triển thị trường lao động phải đáp ứng mục tiêu tăng trưởng bền tuyển dụng và người lao động. vững, hỗ trợ tăng trưởng, nâng cao sức cạnh tranh của nền kinh tế và phát 1.3.3. Chỉ tiêu phản ảnh kết quả thu hút nguồn nhân lực CLC triển con người. Chỉ tiêu số lượng nguồn nhân lực: 1.4.3. Trình độ phát triển của Khoa học – Công nghệ
9 10 Sự tiến bộ của khoa học kỹ thuật là yếu tố khách quan ảnh hưởng mạnh 2.1.2. Điều kiện kinh tế xã hội mẽ đến NNL. Tốc độ tăng tổng sản phẩm trong tỉnh bình quân hàng năm giai đoạn 1.4.4. Yêu cầu hội nhập quốc tế trong tình hình toàn cầu hóa 2006-2010 đạt 18,66. Xu thế quốc tế hóa ngày nay diễn ra trên tất cả các mặt của đời sống xã - Chuyển dịch cơ cấu kinh tế. Trong giai đoạn 2006-2010, kinh tế của hội mà điển hình là trên lĩnh vực kinh tế. tỉnh không những tăng trưởng cao mà cơ cấu kinh tế tiếp tục chuyển dịch - Toàn cầu hoá kinh tế có ý nghĩa quan trọng trong việc ổn định chính theo hướng công nghiệp hoá, hiện đại hoá. trị và xã hội. Đầu tư phát triển là một trong những yếu tố quyết định tăng trưởng kinh - Toàn cầu hoá kinh tế là một xu thế tất yếu mà tính khách quan và phổ tế và giải quyết nhiều vấn đề xã hội. 2.2. THỰC TRẠNG NGUỒN NHÂN LỰC CỦA TỈNH biến của nó bắt nguồn từ yêu cầu của quy luật về sự phân công và hợp tác QUẢNG NGÃI quốc tế giữa các nước. 2.2.1. Thực trạng dân số tỉnh Quảng Ngãi 1.4.5. Hệ thống chính sách của Nhà nước Dân số tỉnh Quảng Ngãi tăng lên hàng năm vào năm 2005 chỉ Đây là khung pháp lý cho các doanh nghiệp giải quyết tốt mối quan hệ 1.285.728 người, đến 2010 đã là 1.218.621 người. giữa người lao động và người sử dụng lao động. 2.2.2. Thực trạng nguồn nhân lực của tỉnh Quảng Ngãi 1.5. BÀI HỌC KINH NGHIỆM THU HÚT NGUỒN NHÂN LỰC 2.2.2.1. Số lượng nguồn nhân lực CHẤT LƯỢNG CAO Ở MỘT SỐ ĐỊA PHƯƠNG TẠI VIỆT NAM Số người đang làm việc trong các ngành kinh tế quốc dân, năm 2009 là 1.5.1. Kinh nghiệm của Đà Nẵng 730.000 người. 1.5.2. Kinh nghiệm của Hải Phòng 2.2.2.2. Chất lượng nguồn nhân lực - Thể trạng nhân lực: CHƯƠNG 2 Tỷ lệ người tàn tật THỰC TRẠNG THU HÚT NGUỒN NHÂN LỰC CHẤT LƯỢNG ĐVT:tỷ lệ % so với Tổng dân số CAO CỦA TỈNH QUẢNG NGÃI ĐƠN VỊ HÀNH TỔNG MỨC ĐÔ KHUYẾT TẬT CHÍNH SỐ Khó Rất khó Không thể 2.1. TỔNG QUAN ĐIỀU KIỆN TỰ NHIÊN, KINH TẾ – XÃ HỘI khăn khăn CỦA TỈNH QUẢNG NGÃI TOÀN TỈNH 5,35 3,86 1,12 0,37 Đồng bằng 543 3,90 1,14 0,39 2.1.1. Điều kiện tự nhiên T.P Quảng Ngãi 3,50 2,46 0,63 0,41 Tỉnh Quảng Ngãi bao gồm 1 thành phố trực thuộc và 13 huyện trong đó H. Bình Sơn 4,51 3,28 0,89 0,34 có 1 huyện đảo, 1 huyện trung du, 6 huyện đồng bằng, 6 huyện miền núi. H. Sơn Tịnh 5,79 3,92 1,49 0,38 H. Tư Nghĩa 4,86 3,82 0,75 0,29 Miền núi chiếm gần bằng 2/3 diện tích. Miền đồng bằng: đất đai phần lớn H. Nghĩa Hành 4,42 3,07 1,02 0,33 là phù sa nhiều cát, đất xấu. H. Mộ Đức 8,84 6,22 1,96 0,66
11 12 H. Đức Phổ 5,88 4,32 1,24 0,32 Cơ cấu dân số từ 5 tuổi trở lên khuyết tật về tai chia theo đơn vị hành chính Miền núi 4,95 3,70 0,98 0,27 H. Trà Bồng 4,07 2,95 0,80 0,32 ĐVT:tỷ lệ % so với Tổng dân số H. Tây Trà 4,51 3,93 0,48 0,10 ĐƠN VỊ HÀNH TỔNG SỐ MỨC ĐÔ KHUYẾT TẬT H. Sơn Hà 6,02 4,45 1,33 0,24 CHÍNH (Tỷ lệ % so với Khó khăn Rất khó Không thể H. Sơn Tây 3,69 2,82 0,67 0,20 H. Minh Long 3,70 3,04 0,49 0,17 Tổng dân số) khăn H. Ba Tơ 4,98 3,57 1,04 0,37 TOÀN TỈNH 4,59 3,59 0,80 0,20 Hải đảo 4,86 3,71 0,82 0,33 Đồng bằng 4,36 3,40 0,78 0,18 H. Lý Sơn 4,86 3,71 0,82 0,33 T.P Quảng Ngãi 3,02 2,25 0,59 0,18 Cơ cấu dân số từ 5 tuổi trở lên khuyết tật về ghi nhớ chia theo đơn vị hành chính H. Bình Sơn 3,67 2,99 0,58 0,10 ĐVT:tỷ lệ % so với Tổng dân số H. Sơn Tịnh 4,44 3,34 0,90 0,20 ĐƠN VỊ HÀNH TỔNG MỨC ĐÔ KHUYẾT TẬT H. Tư Nghĩa 4,00 3,24 0,60 0,16 CHÍNH SỐ Khó khăn Rất khó Không thể khăn H. Nghĩa Hành 3,80 2,94 0,65 0,21 TOÀN TỈNH 5,35 3,97 1,00 0,38 H. Mộ Đức 6,95 5,38 1,27 0,30 Đồng bằng 5,13 3,79 097 0,37 H. Đức Phổ 4,59 3,57 0,90 0,12 T.P Quảng Ngãi 4,23 3,26 0,71 0,26 H. Bình Sơn 4,38 3,45 0,69 0,24 Miền núi 5,83 4,62 0,93 0,28 H. Sơn Tịnh 5,26 3,71 1,16 0,39 H. Trà Bồng 3,26 2,51 0,58 0,17 H. Tư Nghĩa 4,77 3,42 0,89 0,46 H. Nghĩa Hành 4,25 3,13 0,80 0,32 H. Tây Trà 6,24 5,58 0,52 0,14 H. Mộ Đức 7,79 5,61 1,55 0,63 H. Sơn Hà 7,66 6,26 1,13 0,27 H. Đức Phổ 5,19 3,95 0,95 0,29 H. Sơn Tây 4,74 3,76 0,70 0,28 Miền núi 6,55 4,94 1,16 0,45 H. Trà Bồng 3,40 2,50 0,54 0,36 H. Minh Long 4,22 3,37 0,62 0,23 H. Tây Trà 8,72 7,76 0,76 0,20 H. Ba Tơ 5,66 4,05 1,18 0,43 H. Sơn Hà 8,94 6,71 1,68 0,55 H. Sơn Tây 4,42 3,25 0,71 0,46 Hải đảo 4,58 3,49 0,83 0,26 H. Minh Long 4,02 3,08 0,69 0,25 H. Lý Sơn 4,58 3,49 0,83 0,26 H. Ba Tơ 6,01 4,25 1,27 0,9 Hải đảo 4,80 3,52 0,78 0,50 H. Lý Sơn 4,80 3,52 0,78 0,50
13 14 Cơ cấu dân số từ 5 tuổi trở lên khuyết tật về mắt chia theo đơn vị HC Tỉnh Quảng Ngãi có 196 cơ sở khám, chữa bệnh từ tỉnh đến xã, ĐVT:tỷ lệ % so với Tổng dân số phường, thị trấn, trong đó: ĐƠN VỊ HÀNH TỔNG SỐ MỨC ĐÔ KHUYẾT TẬT - 01 Bệnh viện đa khoa tỉnh; CHÍNH (Tỷ lệ % so với Khó khăn Rất khó Không thể - 02 bệnh viện chuyên khoa (Bệnh viện Tâm thần; Bệnh viện Lao và Tổng dân số) khăn Bệnh phổi); TOÀN TỈNH 6,40 5,38 0,87 0,15 - 01 Bệnh viện trực thuộc khu kinh tế Dung Quất; Đồng bằng 6,29 5,29 0,85 0,15 - 14 Bệnh viện đa khoa/ Trung tâm Y tế tuyến huyện; T.P Quảng Ngãi 4,21 3,64 0,43 0,14 - 178 Trạm Y tế/ 184 xã, phường, thị trấn. H. Bình Sơn 3,98 3,33 0,53 0,12 b. Tỷ lệ tham gia BHYT: (Nguồn số liệu: BHXH tỉnh) Số tham gia Tổng số Tỷ lệ H. Sơn Tịnh 6,37 5,13 1,07 0,17 TT Đối tượng BHYT đối tượng (%) H. Tư Nghĩa 6,11 5,19 0,79 0,13 1 Trẻ em dưới 6 tuổi 107.551 113.054 95,13 H. Nghĩa Hành 4,87 3,91 0,84 0,12 2 Người nghèo 274.355 289.099 94,90 H. Mộ Đức 11,01 9,43 1,31 0,27 3 Người cận nghèo 2.838 50.878 5,58 H. Đức Phổ 7,56 6,54 0,93 0,09 4 Học sinh, sinh viên 166.049 246.373 67,40 Miền núi 6,84 5,69 0,96 0,19 H. Trà Bồng 3,87 3,21 0,55 0,11 Các đối tượng có trách nhiệm 5 140.763 tham gia BHYT khác H. Tây Trà 6,09 5,67 0,34 0,08 H. Sơn Hà 9,54 8,02 1,33 0,19 6 Các đối tượng tự nguyện khác 32.757 H. Sơn Tây 5,02 4,29 0,57 0,16 Tổng cộng 724.313 699.404 H. Minh Long 4,95 4,03 0,76 0,16 c. Vệ sinh lao động và môi trường: H. Ba Tơ 6,43 5,04 1,09 0,30 Năm 2010, kiểm tra đo lường các yếu tố môi trưòng lao động tại 73 cở Hải đảo 7,86 6,81 0,92 0,13 sở sản xuất đã phát hiện 1.055/3.981 mẫu đo không đạt chất lượng. H. Lý Sơn 7,86 6,81 0,92 0,13 Theo thống kê số người chết/người tai nạn lao động các năm như sau: - Những điều kiện và hoạt động về bảo vệ, chăm sóc sức khoẻ nhân 11/25 (2007), 3/51 (2008), 05/30 (2009), 04/25 (2010). dân a. Mạng lưới khám, chữa bệnh:
15 16 Kết quả đo một số yếu tố môi trường lao động giai đoạn 2007-2010 Số người tham gia vào họat động kinh tế năm 2009 chưa thông qua đào Số mẫu đạt/Tổng số mẫu đo tạo, số người qua đào tạo còn chiếm một tỷ lệ nhỏ. Số cơ sở Hơi Chất lượng đội ngũ nguồn lao động ngày càng có xu hướng gia tăng. Năm kiểm tra Nhiệt Độ Tốc độ Ánh Tiếng Độ Phóng MTLĐ Bụi Khí - Cơ cấu nhân lực theo cơ cấu ngành nghề độ ẩm gió sáng ồn rung xạ độc Trong giai đoạn 1999-2009, cơ cấu lao động ở Quảng Ngãi đang diễn 2007 65 315/429 0/429 161/429 107/280 0/102 204/493 08/25 03/19 02/36 ra theo hướng tích cực. 2008 65 02/612 0/612 02/612 0/391 0/164 222/532 12/39 01/27 0/11 Tổng lao động năm 2009, cơ cấu ngành nông nghiệp vẫn chiếm tỷ 2009 76 235/612 22/612 172/612 104/486 31/247 269/579 08/32 20/115 01/66 trọng lớn 62%; ngành công nghiệp-xây dựng chiếm 17% và ngành dịch vụ 2010 73 403/677 0/677 172/677 129/550 03/227 328/632 06/38 06/85 01/42 chiếm 21%. 2.2.2.3. Cơ cấu nguồn nhân lực 2.2.2.4. Thách thức đặt ra đối với nguồn nhân lực tỉnh Quảng Ngãi a. Cơ cấu dân tộc và xã hội trong giai đoạn hiện nay Trên địa bàn tỉnh Quảng Ngãi chủ yếu có 4 dân tộc sinh sống gồm dân - Chiếm tỷ trọng thấp trong nguồn nhân lực, cơ cấu trình độ LLLĐ theo tộc Kinh, CaDong, Hrê, Cor.. trình độ chuyên môn - kỹ thuật có bất hợp lý, chất lượng thấp và chất lượng b. Trình độ học vấn của nhân lực không đều Tong tổng lực lượng lao động trong độ tuổi là 905.866, trong đó: - Phân bố lao động kỹ thuật chưa hợp lý - có sự phân mảng + Tỷ lệ chưa biết chữ là 60.052 người, chiếm 6,63%; - Mất cân đối giữa các ngành nghề đào tạo + Chưa tốt nghiệp tiểu học là 89.318 người chiếm 9,86%; 2.3. THỰC TRẠNG CHÍNH SÁCH THU HÚT NGUỒN NHÂN + Tốt nghiệp tiểu học là 358.270 người (39,55%); LỰC CHẤT LƯỢNG CAO TỈNH QUẢNG NGÃI + Tốt nghiệp trung học cơ sở chiếm 238.424 người (26,32%); 2.3.1. Ban hành hệ thống chính sách, chương trình nhằm thu hút + Tốt nghiệp trung học phổ thông 159.795 người chiếm 17,64%. nguồn nhân lực chất lượng cao c. Nhân lực chia theo trình độ chuyên môn kỹ thuật 2.3.1.1. Kiện toàn hệ thống cơ sở đào tạo, bồi dưỡng nguồn nhân lực - Cơ cấu nhân lực theo trình độ chuyên môn kỹ thuật: chất lượng cao Theo số liệu thống kê năm 2005, toàn tỉnh có 694.790 lao động làm việc - Nâng cao chất lượng giáo dục ở bậc học phổ thông. trong các ngành kinh tế quốc dân, trong đó chỉ có 18,66% đã qua đào tạo. - Mở rộng quy mô, nâng cao chất lượng đào tạo của các cơ sở đào tạo Năm 2009, tỉ lệ lao động qua đào tạo nghề trong lực lượng lao động là trên địa bàn tỉnh. 24,56%. - Nâng cao trách nhiệm của doanh nghiệp và người lao động trong việc Cơ cấu giữa các cấp đào tạo còn bất hợp lý; trình độ kỹ năng của lao thu hút nguồn nhân lực. động chưa đáp ứng được yêu cầu phát triển kinh tế - xã hội của tỉnh. - Khuyến khích phát triển thị trường lao động.
17 18 2.3.1.2. Thực trạng về xây dựng, ban hành và tổ chức thực hiện các Việc thu hút cần có định hướng cụ thể, dựa trên kế hoạch hóa nguồn chính sách thu hút nguồn nhân lực chất lượng cao của địa phương. nhân lực cho giai đoạn hiện tại và giai đoạn tiếp theo. ♦ Ban hành Quy định chính sách thu hút cán bộ, công chức, viên chức d. Thiếu tính đồng bộ trong các giải pháp chính sách thu hút nhân lực và những người có trình độ cao đến công tác tại tỉnh Quảng Ngãi . khoa học và công nghệ ♦ Ban hành Quy định chính sách thu hút sinh viên tốt nghiệp Đại học e. Thiếu sự kiểm tra, đánh giá, giám sát trong thực hiện các chính sách về công tác ở cấp xã, phường, thị trấn của tỉnh Quảng Ngãi. ưu đãi, thu hút nhân lực chất lượng cao. 2.3.2. Xây dựng và ban hành chính sách tạo động lực Để thu hút có hiệu quả nguồn nhân lực chất lượng cao thì chính sách CHƯƠNG 3 tiền lương, thu nhập là một trong những công cụ quan trọng nhất để thu hút MỘT SỐ GIẢI PHÁP NHẰM THU HÚT NGUỒN NHÂN LỰC người lao động. CHẤT LƯỢNG CAO TỈNH QUẢNG NGÃI 2.3.3. Đánh giá các chính sách thu hút nguồn nhân lực khoa học và 3.1. QUAN ĐIỂM, ĐỊNH HƯỚNG CỦA TỈNH QUẢNG NGÃI công nghệ của tỉnh Quảng Ngãi TRONG VIỆC THU HÚT NGUỒN NHÂN LỰC CLC 2.3.3.1. Những kết quả bước đầu đạt được 3.1.1. Định hướng phát triển kinh tế - xã hội tỉnh Quảng Ngãi giai Tỉnh Quảng Ngãi đã cũng có những chính sách cụ thể nhằm thu hút đoạn 2010-2015 nguồn nhân lực đáp ứng yêu cầu phát triển kinh tế - xã hội. 3.1.1.1. Mục tiêu tổng quát Những kết quả bước đầu cho thấy các chính sách này đã phần nào phát Huy động, sử dụng có hiệu quả mọi nguồn lực, đẩy mạnh công nghiệp huy được hiệu quả. Lực lượng được thu hút này đang đảm nhiệm tốt các hóa, hiện đại hóa và hội nhập kinh tế quốc tế,tạo nền tảng để đến năm 2020 công việc ở các vị trí công tác. Quảng Ngãi cơ bản trở thành tỉnh công nghiệp theo hướng hiện đại. 2.3.3.2. Những hạn chế trong việc thực hiện các chính sách 3.1.1.2. Một số chỉ tiêu chủ yếu a. Chính sách được ban hành chậm, thiếu tính đột phá (1) Tốc độ tăng trưởng kinh tế (GDP) bình quân đạt 14-15%/năm. Chính sách thu hút ban hành chậm so với các tỉnh, thành phố khác trong cả (2) GDP bình quân đầu người đến năm 2015 đạt 2.100 – 2.200 USD. nước. (3) Cơ cấu kinh tế trong GDP đến năm 2015: b. Hiệu quả thực hiện chính sách chưa cao - Công nghiệp - xây dựng 61 - 62%.: Dịch vụ 25 - 26% : Nông - Các chính sách cao chủ yếu được áp dụng trong việc hỗ trợ đào tạo, bồi lâm - ngư nghiệp 12 - 13%. dưỡng cho cán bộ, công chức trong tỉnh. (4) Kim ngạch xuất khẩu năm 2015 đạt trên 500 triệu USD. Việc tuyên truyền các chính sách chưa được thực hiện có hiệu quả. (5) Phấn đấu thực hiện vượt mức chỉ tiêu thu ngân sách Trung ương c. Thiếu tính định hướng chiến lược của các chính sách ưu đãi giao hàng năm.
19 20 (6) Huy động vốn đầu tư phát triển toàn xã hội giai đoạn 2011-2015 đạt - Phát triển mạnh giáo dục và đào tạo; khoa học và công nghệ; chăm lo khoảng 160 nghìn tỷ đồng. sự nghiệp văn hóa, thể dục thể thao; thực hiện có hiệu quả các chính sách xã (7) Tỷ lệ đô thị hóa toàn tỉnh đạt 20% vào năm 2015. hội, bảo đảm an sinh xã hội. (8) Tỷ trọng lao động nông nghiệp năm 2015 giảm còn 47% trong tổng - Nâng cao chất lượng giáo dục - đào tạo, phát triển nguồn nhân lực là số lao động xã hội. nhiệm vụ đột phá đáp ứng nhu cầu công nghiệp hóa, hiện đại hóa. (9) Phấn đấu đến năm 2015 có từ 20-22% số xã và 01 huyện đạt các - Nâng cao chất lượng, hiệu quả hoạt động khoa học và công nghệ. tiêu chí quốc gia về nông thôn mới. - Tăng cường xây dựng hạ tầng thông tin và truyền thông, tạo môi (10) Đến năm 2015 hoàn thành phổ cập giáo dục mầm non cho trẻ em 5 trường để từng bước hình thành, phát triển kinh tế tri thức. tuổi, tăng thêm 15% số trường đạt chuẩn quốc gia có cấp học so với năm 2010. - Nâng cao chất lượng chăm sóc sức khỏe nhân dân; đẩy mạnh công tác (12) Tỷ lệ lao động qua đào tạo nghề đến năm 2015 đạt 45%. dân số - kế hoạch hóa gia đình, bảo vệ, chăm sóc sức khoẻ bà mẹ, trẻ em. (13) Tỷ lệ tăng dân số tự nhiên 0,92%/năm. - Chăm lo phát triển văn hoá, thể dục thể thao. (14) Đến năm 2015 có 85% gia đình, 75% thôn, tổ dân phố, 95% cơ - Thực hiện có hiệu quả các chính sách xã hội, bảo đảm an sinh xã hội quan, trường học và 30% số xã, phường, thị trấn đạt chuẩn về văn hóa. trong quá trình phát triển kinh tế. (15) Tỷ lệ hộ nghèo toàn tỉnh giảm 3-4%/năm * Giải pháp chủ yếu (16) Tỷ lệ độ che phủ rừng năm 2015 đạt 50%. - Giải pháp về vốn đầu tư. (17) Đến năm 2015, có 90% hộ dân cư sử dụng nước sạch hợp vệ sinh - Giải pháp về đào tạo nguồn nhân lực. theo quy chuẩn quốc gia; 100% khu công nghiệp, khu kinh tế, đô thị có hệ - Giải pháp về phát triển hạ tầng và đô thị. thống xử lý rác thải, nước thải tập trung; thu gom và xử lý chất thải công - Giải pháp về cơ chế, chính sách. nghiệp nguy hại đạt 90%, chất thải y tế đạt 100%. - Giải pháp về khoa học – công nghệ, môi trường. (18) Xây dựng 90% xã, phường, thị trấn đạt danh hiệu vững mạnh về quốc - Giải pháp phối hợp phát triển với các tỉnh vùng kinh tế trọng điểm phòng - an ninh, trong đó vững mạnh toàn diện đạt 50% vào năm 2015. miền Trung và Tây nguyên. 3.1.1.3. Nhiệm vụ trọng tâm và giải pháp chủ yếu giai đoạn - Giải pháp về bảo đảm quốc phòng - an ninh. 2010 – 2015 3.1.2. Quan điểm, định hướng chung về thu hút nguồn nhân lực * Nhiệm vụ trọng tâm chất lượng cao - Khai thác, phát huy mọi nguồn lực và lợi thế so sánh để đẩy mạnh 3.1.2.1. Quan điểm công nghiệp hoá, hiện đại hoá, phát triển kinh tế nhanh và bền vững - Thu hút nguồn nhân lực chất lượng cao là nhiệm vụ đột phá của tỉnh. - Xây dựng, phát triển đô thị là nhiệm vụ đột phá mang tính chiến lược, - Coi trọng việc phát hiện, bồi dưỡng, trọng dụng và tôn vinh nhân tài. tạo động lực cho sự phát triển nhanh và bền vững.
21 22 - Thu hút nguồn nhân lực chất lượng cao phải có bước đi thích hợp và đáp ứng yêu cầu phát triển của tỉnh trong thời kỳ đẩy mạnh công nghiệp giải pháp cụ thể phù hợp với trình độ và xu thế phát triển kinh tế - xã hội của hoá, hiện đại hoá, mở rộng hội nhập, giao lưu kinh tế quốc tế và khu vực. tỉnh, của khu vực và cả nước. 3.1.3.2. Mục tiêu cụ thể - Thu hút nguồn nhân lực chất lượng cao của tỉnh là trách nhiệm của cả -Về tiêu chuẩn khi bổ nhiệm hoặc giới thiệu ứng cử lần đầu đối với một hệ thống chính trị, của toàn dân và các doanh nghiệp dưới sự lãnh đạo của số chức danh cán bộ: các cấp uỷ đảng. + Cán bộ quản lý cấp huyện phải tốt nghiệp đại học và cao cấp lý luận - Phương thức thu hút nguồn nhân lực chất lượng cao bao gồm tăng chính trị. Từ năm 2011 trở đi, đối với những cán bộ sinh năm 1964 trở về cường công tác dự báo, quy hoạch, đào tạo, bồi dưỡng, thu hút, tuyển dụng, sau phải tốt nghiệp đại học và lý luận chính trị cao cấp hệ chính quy. bố trí, sử dụng hợp lý, có hiệu quả nguồn nhân lực. + Cán bộ Trưởng, Phó phòng thuộc các Sở, Ban, ngành và tương 3.1.2.2. Định hướng đương; Trưởng, Phó phòng cấp huyện và tương đương phải tốt nghiệp đại 1. Nghiên cứu xây dựng ban hành các dự án và cơ chế, chính sách phục học và tốt nghiệp trung cấp lý luận chính trị trở lên. Từ năm 2011 trở đi, cán vụ thu hút nguồn nhân lực chất lượng cao. bộ thuộc các chức danh trên sinh năm 1965 trở về sau phải tốt nghiệp đại 2. Sắp xếp, bố trí, đào tạo bồi dưỡng, sử dụng hợp lý và có hiệu quả đội học hệ chính quy. ngũ cán bộ hiện có. + Cán bộ đang công tác tại các huyện miền núi, hải đảo, cán bộ người 3. Tổ chức thực hiện tốt công tác đánh giá, quy hoạch cán bộ, dự báo dân tộc, cán bộ nữ có thể tốt nghiệp đại học hệ không chính quy, nhưng từ nhu cầu nguồn nhân lực. năm 2015 trở đi phải tốt nghiệp đại học hệ chính quy. 4. Thu hút, tuyển dụng mới cán bộ, công chức viên chức; chú trọng - Thu hút nguồn nhân lực đến năm 2015 và định hướng đến 2020: nguồn lực có chất lượng cao, được đào tạo cơ bản, có trình độ sau Đại học, + Cử đi đào tạo và thu hút 80 - 100 thạc sỹ; 15 - 20 tiến sỹ theo chuyên Thạc sĩ, Tiến sĩ, có hàm Phó giáo sư, Giáo sư, các chuyên gia đầu ngành. ngành phù hợp với yêu cầu phát triển kinh tế - xã hội của tỉnh. 5. Tiếp tục nâng cao chất lượng đội ngũ cán bộ công chức cấp xã. Có cơ + Liên kết đào tạo 80 - 100 đại học hành chính; 80 đại học về xây dựng chế chính sách tạo cơ sở để thu hút bổ sung nguồn lực có trình độ chuyên môn Đảng và chính quyền Nhà nước (có bằng đại học thứ 2); 200 - 220 cao cấp cao ngoài xã hội vào bộ máy cán bộ chuyên trách và công chức xã. lý luận chính trị hệ chính quy; trên 300 cao cấp lý luận chính trị hệ tại chức. 6. Đẩy mạnh xã hội hoá trên các lĩnh vực giáo dục, y tế, văn hoá thông + Đào tạo trung cấp chuyên môn cho 120 - 150 cán bộ miền núi, hải tin, thể thao và các lĩnh vực khác có điều kiện. đảo; đào tạo trình độ cao đẳng, đại học cho 180 - 200 cán bộ cấp xã. Thu 3.1.3. Mục tiêu thu hút NNLCLC trong thời gian tới hút 300 - 350 sinh viên tốt nghiệp đại học về công tác tại cấp xã. 3.1.3.1. Mục tiêu tổng quát - Về nguồn nhân lực lao động kỹ thuật: Đến năm 2015, tỷ lệ lao động Thu hút và xây dựng đội ngũ cán bộ lãnh đạo, quản lý, cán bộ khoa học qua đào tạo của đạt 30%, trong đó lao động qua đào tạo nghề đạt 24%. Đến - kỹ thuật, văn hoá - nghệ thuật, công chức, viên chức đủ phẩm chất nhằm năm 2015, đào tạo, thu hút khoảng 50.000 lao động đã qua đào tạo nghề.
23 24 3.2. GIẢI PHÁP THU HÚT NGUỒN NHÂN LỰC CHẤT 3.2.5. Hoàn thiện chính sách về tiền lương, nhà ở LƯỢNG CAO TỈNH QUẢNG NGÃI Chính sách tiền lương là một trong những chính sách có vai trò quan 3.2.1. Xây dựng hệ thống tiêu chí đánh giá nhân lực chất lượng cao trọng trong việc thu hút nguồn nhân lực nói chung và nguồn nhân lực CLC Tiêu chí định lượng: nói riêng. - Tiêu chí bằng cấp; 3.2.6. Phân bố và điều chỉnh hợp lý nguồn nhân lực theo quá trình - Tiêu chí kỹ năng sử dụng, ứng dụng công nghệ, công nghệ thông tin chuyển dịch cơ cấu kinh tế trong quá trình lao động; Tích cực phát triển kinh tế hộ, kinh tế trang trại, tạo xu hướng tích tụ và - Kỹ năng biết, sử dụng ngoại ngữ trong quá trình giao tiếp và làm việc tập trung ruộng đất, nhằm tạo thêm việc làm, tăng thu nhập ổn định. với người nước ngoài, sử dụng tài liệu nước ngoài. Đẩy mạnh CNH, HĐH nông nghiệp nông thôn. Tiêu chí định tính: Kiềm giảm tối đa tốc độ số lượng dân di cư tự do.. - Kỹ năng lao động, làm việc tốt, đáp ứng nhu cầu tuyển dụng của nhà Điều chỉnh kịp thời và hợp lý mật độ dân cư và lao động trong độ tuổi tuyển dụng. giữa khu vực thành thị và khu vực nông thôn. - Tác phong làm việc đảm bảo thực hiện hiệu quả công việc được giao. 3.2.7. Chấn chỉnh công tác tuyển dụng, sử dụng và quản lý nguồn - Niềm hăng say, ham mê nghề nghiệp, chuyên môn. nhân lực - Khả năng sáng tạo trong lao động. Vấn đề đặt ra là phải sử dụng trước hết lực lượng lao động tại chỗ. - Khả năng thích ứng cao trong môi trường làm việc mới, công nghệ, Sử dụng có hiệu qủa nguồn vốn đầu tư của Trung ương để xây dựng phương tiện làm việc mới... kết cấu hạ tầng, phát triển kinh tế - xã hội, tạo việc làm mới. 3.2.2. Thực hiện tốt chính sách điều chỉnh số lượng và chất lượng 3.2.8. Hoàn thiện chính sách về luân chuyển, thăng tiến dân số Trong chính sách ưu đãi, thu hút nguồn nhân lực CLC cần có chính Quy mô dân số, hoàn cảnh kinh tế có liên quan mật thiết đến việc tổ sách luân chuyển, thăng tiến cho phù hợp. chức chăm lo đời sống vật chất và tinh thần cho nhân dân và do đó có ảnh 3.2.9. Có các chính sách để phát triển nguồn nhân lực một cách hưởng rất lớn đến số lượng, chất lượng NNL. hợp lý 3.2.3. Phát triển thị trường lao động và hệ thống cơ sở dữ liệu về 3.2.10. Giải pháp thu hút Việt kiều về quê hương sinh sống và cống nguồn nhân lực chất lượng cao hiến cho công cuộc xây dựng quê hương. Hình thành một "Trung tâm thông tin và dự báo thị trường lao động”. 3.3. MỘT SỐ KIẾN NGHỊ ĐỂ THU HÚT NGUỒN NHÂN LỰC 3.2.4. Xây dựng, hoàn thiện chính sách đãi ngộ và thu hút nhân tài CHẤT LƯỢNG CAO Tíêp tục thực hiện tốt chính sách ưu đãi đã ban hành, có sửa đổi, bổ 3.3.1. Nâng cao nhận thức của toàn xã hội về vai trò của nguồn sung để thu hút lao động có trình độ về tỉnh công tác, nghiên cứu. nhân lực chất lượng cao
25 26 Trong giai đoạn hiện nay, cần tăng cường công tác thông tin, tuyên KẾT LUẬN truyền, phổ biến đến tất cả mọi tổ chức, cá nhân về vai trò, vị trí của nguồn nhân lực chất lượng cao cũng như những thông tin cần thiết về cung - cầu Luận văn đã tập trung giải quyết những vấn đề cơ bản sau đây: nhân lực của tỉnh Quảng Ngãi. - Hệ thống hoá những vấn đề lý luận cơ bản về NNL để làm cơ sở cho 3.3.2. Nâng cao hiệu quả quản lý Nhà nước về thu hút, phát triển việc phân tích, đánh giá và tìm giải pháp thu hút phát triển NNLCLC ở nhân lực Quảng Ngãi. Phải hoàn thiện, nâng cao năng lực, hiệu lực và hiệu quả hoạt động của - Nghiên cứu tình hình thu hút NNLCLC ở các tỉnh để rút ra những bộ máy quản lý phát triển nhân lực.. kinh nghiệm cần thiết cho sự phát triển NNL ở Quảng Ngãi. 3.3.3. Nâng cao chất lượng đào tạo nguồn nhân lực - Phân tích thực trạng NNL ở Quảng Ngãi hiện nay trên các mặt số - Để thực hiện tốt nội dung này, chúng ta cần tập trung nâng cao chất lượng, chất lượng, cơ cấu NNL lượng giáo dục, đào tạo, nhất là giáo dục đạo đức, lối sống, năng lực sáng - Trên cơ sở những phân tích về lý luận cơ bản và thực trạng NNL, luận tạo, kỹ năng thực hành, khả năng lập nghiệp. văn đã đề xuất những quan điểm, phương hướng và những giải pháp chủ - Tạo môi trường xã hội thuận lợi để xây dựng xã hội học tập, quan tâm yếu để thu hút và phát triển NNL phù hợp với tình hình kinh tế - xã hội của đào tạo các ngành, nghề mũi nhọn. Quảng Ngãi. 3.3.4. Xây dựng và hoàn thiện hệ thống chính sách và công cụ khuyến khích thu hút, phát triển nguồn nhân lực chất lượng cao - Cơ chế, chính sách có vai trò rất quan trọng đối với tiến trình phát triển kinh tế - xã hội. 3.3.5. Tăng cường, mở rộng sự phối hợp và hợp tác trong thu hút, phát triển nguồn nhân lực Để gia tăng năng lực, tận dụng cơ hội và giảm thiểu rủi ro, cần tăng cường và mở rộng hơn nữa sự phối hợp, hợp tác giữa các ngành, các địa phương để thu hút, phát triển nhân lực dưới nhiều hình thức như xuất khẩu lao động, khuyến khích du học, thu hút những người có năng lực tốt về công tác tại tỉnh,...