Viết thư bằng tiếng Nhật là một chủ đề “kinh điển” đối với bất cứ ai học tiếng Nhật, bởi vì nó không hề đơn giản một chút nào hết. Muốn viết được một bức thư đúng cách, cần phải xác định thể thức viết, diễn đạt như thế nào, cách viết chữ như thế nào, rồi thì mức độ thân mật, quan hệ giữa bạn với người nhận. Nó rất phức tạp, đến nỗi mà ngay cả người Nhật nhiều khi cũng phải mua sách về chủ đề này để học cách viết thư đúng. Mục đích của bài viết này giúp bạn hiểu cấu trúc thư Nhật Bản. Sau khi đọc xong bài viết, các bạn có thể hiểu được lối hành văn trong thư tùy vào mối quan hệ giữa bạn với người nhận, thể thức của một bức thư Nhật (viết dọc hoặc ngang), cách viết địa chỉ lên bì thư cũng như các cách biểu đạt, cách mở đầu một bức thư. Những thứ đó sẽ giúp bạn đỡ lúng túng và khó khăn trong khi viết thư bằng tiếng Nhật
Viết cho ai ? Như các bạn đã biết, Nhật Bản là nơi mà người dân rất coi trọng thứ bậc xã hội, phép tắc, lễ nghĩa. Chúng ta có quan hệ sensei - senpai - kohai, rồi thì sếp - nhân viên, người già -người trẻ, con cái - cha mẹ… Mối quan hệ. thứ bậc giữa bạn với người đối diện quyết định cách cư xử, cách nói chuyện, và tất nhiên là cả cách viết thư nữa.Để đơn giản, có 3 loại thư tùy vào quan hệ giữa bạn với người nhận. • Thân mật: Bạn bè, Senpai, Người có thứ bậc thấp hơn bạn Những mối quan hệ thân mật thường là những người cùng tuổi hoặc những người có cùng thứ bậc với bạn. Cao hơn nữa là mức bình thường, những người thường lớn tuổi hơn bạn nhưng có quan hệ gần gũi với bạn (thày cô giáo, senpai …); khi nhờ vả, dù là những người cùng thứ bậc thì bạn cũng nên dùng cách nói chuyện trang trọng hơn (nhờ người ta giúp mà). Và cuối cùng là mức trang trọng, dành cho những người bạn không thân quen lắm hoặc muốn nhờ người trên giúp làm gì đó, đơn giản vì như vậy dễ đạt được mong muốn của mình hơn. Thường thường bạn sẽ sử dụng thư ở mức Bình thường và Trang trọng, mấy bức thư như này mới nhiều quy tắc, chứ ở mức Thân mật thường là ít hoặc không có. Chuẩn bị Khi đã biết mình cần phải viết thư cho ai rồi, chúng ta cần biết chuẩn bị những gì để viết. Ở Việt Nam thường chỉ có một loại phong bì và bất kể thư loại gì cũng có thể nhét vô phong bì xanh đỏ đó và gửi đi, tuy nhiên, Nhật Bản không đơn giản như vậy. Từ phong bì, thể thức viết thư, mực,… cũng khác nhau tùy vào mục đích viết thư của bạn. • Thư thông thường, phong bì trắng, không có trang trí, thư viết tay, ngang/dọc đều được Sau khi xác định được những gì cần chuẩn bị để viết thư, điều bạn cần bây giờ là viết như thế nào (kính gửi, đề, khổ, thể thức,…) và tất nhiên cái này có khá nhiều quy tắc. Quy tắc viết thư Nếu để ý ở trên, bạn sẽ thấy thư Nhật sẽ được viết dưới 2 dạng: viết dọc và viết ngang. Mỗi cái đều có vài điểm khác nhau mà bạn nên để ý.Thư dọc Gần như khi viết thư dạng này bạn phải viết tay, và nó thường áp dụng cho các bức thư cá nhân, riêng tư. Người Nhật cho rằng viết ngang mang lại cảm giác lạnh lùng và thiếu tính cá nhân. Bạn cũng sẽ bắt gặp rất nhiều lần cách viết dọc này được sử dụng (như trong các bằng khen, báo,…)
mẫu thư dọc • Opening (Mở đầu): Mở đầu thư sẽ thường là “Kính gửi…”, trong tiếng Nhật là 拝啓 (はいけい) hoặc 前略 (ぜんりゃく). Mỗi cách mở đầu sẽ có cách kết thư khác nhau nên hãy cẩn thận.
mẫu thư ngang • Date ( Ngày ): Nằm ở phía trên cùng bên phải. Sử dụng chữ số bình thường, ví dụ 12月25日 • Your Name ( Tên bạn/ tên người gửi ): Đây là lúc để bạn kí tên. Đối với các văn bản đánh máy, phần này cũng nên được kí bằng bút mực, để thêm phần trang trọng.
Đối với người Nhật, thư dọc được coi là mặc định, vì vậy mặc dù viết ngang dễ hơn nhưng bạn nền dành nhiều thời gian hơn để tập viết thư dọc. Tháng 1: Samusa hitoshio minishimiru kyōkonogoro 寒さひとしお身にしみる今日このごろ… Thời gian này vẫn lạnh nhỉ… Shinshun to wa mōshinagara, madamada samu-sa ga tsudzuite orimasuga 新春とは申しながら、まだまだ寒さが続いておりますが… Năm mới đã đến rồi nhưng thời tiết vẫn lạnh nhỉ…Mùa xuân: Haru no hi Urara ka na kyōkonogoro 春の日うららかな今日このごろ… Trong những ngày mùa xuân ấm áp này… Nihon wa atatakaku natte iru korodeshou 日本はあたたかくなっているころでしょう… Ở Nhật, thời tiết đang ấm dần lên phải không… Tháng 8: Kibishī zansho ga tsudzuite orimasuga 厳しい残暑が続いておりますが… Cái nóng ngột ngạt vẫn tiếp tục kéo dài nhỉ… Tháng 12: Kotoshi mo oshisemarimashitaga 今年も押し迫りましたが… Năm cũ sắp kết thúc rồi nhỉ… (chỉ sử dụng sau ngày 20 tháng 12) Sukkari aki rashiku natte mairimashita ga, ikaga osugoshi de irasshaimasu ka. すっかり秋らしくなってまいりましたが、いかがお過ごしでいらっしゃいますか。 Thời tiết có vẻ đã vào thu rồi nhỉ, dạo này bạn thế nào? Samui hi ga tsuzuite orimasu ga, ikaga osugoshi desu ka. 寒い日が続いておりますが、いかがお過ごしですか。 Trời vẫn lạnh đấy, dạo này bạn thế nào? Những câu liên quan đến sức khỏe: Ikaga osugoshite ira sha imasu ka いかがお過ごしていらしゃいますか? Dạo này bạn thế nào? Watashi mo okage-sama de genki ni shite orimasu 私もおかげさまで元気にしております… Thật may mắn, sức khỏe của tôi đang dần khá hơn (cảm ơn sự giúp đỡ của bạn)… Ogenki de irasshaimasu ka. (rất lịch sự) お元気でいらっしゃいますか。 Anh/ Chị khỏe không ạ? Ogenki desu ka. お元気ですか。 Bạn khỏe không ? Ikaga osugoshi de irasshaimasu ka. (rất lịch sự) いかがお過ごしでいらっしゃいますか。 Anh/ Chị dạo này thế nào ạ? Ikaga osugoshi desu ka. いかがお過ごしですか。 Bạn dạo này thế nào? Okagesama de genki ni shite orimasu. (rất lịch sự) おかげさまで元気にしております。 Nhờ trời tôi cũng rất khỏe. Kazoku ichidou genki ni shite orimasu. 家族一同元気にしております。 Gia đình tôi đều khỏe mạnh cả. Nagai aida gobusata shite orimashite moushiwake gozaimasen. (rất lich sự) 長い間ご無沙汰しておりまして申し訳ございません。 Xin lỗi vì đã lâu không viết thư cho anh/chị. Gobusata shite orimasu. ご無沙汰しております。 Xin lỗi vì đã lâu không viết thư cho bạn. Gobusata shite orimasu ga, ogenki de irasshaimasu ka. ご無沙汰しておりますが、お元気でいらっしゃいますか。 Xin lỗi vì đã lâu không viết thư cho bạn, bạn vẫn khỏe chứ ?
お手紙ありがとうございました… Lời tựa kết thư Đưa ra đề nghị Dō ka yoroshiku onegaiitashimasu (rất lịch sự) どうかよろしくお願い致します。 Rất mong bạn xem xét vấn đề này giúp tôi. Douka yoroshiku onegai itashimasu. どうかよろしくお願いします。 Xin hãy xem qua vấn đề đó giúp tôi. Gửi lời hỏi thăm Okusama ni yoroshiku onegaishimasu 奥様に宜しくお願いします Gửi lời hỏi thăm của tôi tới vợ bạn. ~ ni yoroshiku otsutae kudasai. ~によろしくお伝えください。 Xin gửi lời cảm ơn của tôi đến ~. Minasama ni douzo yoroshiku. 皆様にどうぞよろしく。 Xin gửi lời chào của tôi đến mọi người (trong gia đình). Lời chúc sức khỏe O samu-sa no ori kara o karada o o taisetsu ni お寒さの折からお体をお大切に Giữ gìn sức khỏe nhé, trời lạnh đấy! Okarada o taisetsu ni. お体を大切に。 Hãy bảo trọng. Douzo ogenki de. どうぞお元気で。 Nhớ giữ gìn sức khỏe nhé. Mong được phúc đáp Ohenji omachi shite orimasu. お返事お待ちしております。 Mong sớm nhận được hồi âm từ bạn. So với lời tựa mở đầu thì cái này dễ hơn hẳn, bạn hầu như chỉ sử dụng mấy cách trên là đủ xài rồi.Ghi địa chỉ Nhật Bản sử dụng đơn vị hành chính 都道府県 To-dou-fu-ken • Có một To 都 là 東京都 Toukyou-to Nhỏ hơn ken là 市町村 Shi-chou-son. ở Tokyo có thêm Ku 区 là “quận” Phần địa chỉ được ghi dưới dạng: • 東京都 B区 C x-y-z Phong bì Đối với thư dọc, các bạn sẽ gấp các bức thư dọc của mình ( gập dọc, khoảng 3 – 4 nếp gấp, tránh để nếp gấp trùng vào chữ ), còn với thư ngang, các bạn nên gập ngang, độ rộng vừa phải và cũng tránh để trùng vào nếp gấp. Sau khi gấp xong thì bỏ vào phong bì. Phong bì dọc Đây là phong bì có dạng dài, rất thường thấy ở Nhật Bản.
Phong bì dọc Có một số điều cần lưu ý. Bạn phải ghi mã bưu điện vào các ô trống. Ở mặt trước của phong bì, bạn sẽ viết Địa chỉ người nhận (dọc) ở bên tay phải và Tên người nhận bên tay trái, viết to hơn một chút so với địa chỉ đễ dễ phân biệt. Ở mặt sau bạn sẽ ghi Tên và Địa chỉ người gửi, kiểu cách tương tự như mặt trước, và điền mã bưu điện nếu có ô trống.Phong bì ngang Có 2 cách viết trên phong bì 1. Bạn có thể xoay dọc bức thư ngang và ghi Tên và Địa chỉ tương tự như với phong bì dọc.
Kết Như các bạn có thể thấy, viết thư tiếng Nhật là điều khá quan trọng, một khi nắm được các quy tắc và luyện tập để viết chúng, bạn có thể dễ dàng viết một lá thư bằng tiếng Nhật đúng quy cách. Viết thư đòi hỏi một trình độ tiếng Nhật ở mức khá và có vốn hiểu biết sâu về văn hóa và ngôn ngữ Nhật Bản, các bạn có thể tham khảo cuốn sách Writing Letters In Japanese được viết bằng tiếng Anh, ngoài những quy tắc nêu trên, nó còn có vài ví dụ làm mẫu để bạn học hỏi. Với những bạn giỏi tiếng Nhật, các bạn có thể ghé thăm trang web Midori-Japan’s 手紙の書き方. Bạn sẽ tìm được mọi thứ từ đó. Đối với những người học tiếng Nhật, dù muốn hay không sẽ có lúc các bạn phải viết thư tiếng Nhật, học tiếng gì cũng vậy thôi. Mong rằng bài viết này sẽ giúp ích nhiều cho các bạn.
|