Điều kiện nào đảm bảo hạt nảy mầm và sinh trưởng tốt nhất

Các loài thực vật sinh sản hữu tính thì hình thức sinh sản chính là sử dụng hạt cây để di trì nòi giống cho thế hệ sau. Vậy những điều kiện cần cho hạt nảy mầm? Câu trả lời sẽ được thuvienhoidap.net giải thích chi tiết trong bài viết thuộc chủ đề sinh học này.

Liệt kê những điều kiện cần cho hạt nảy mầm

Hạt muốn nảy mầm và phát triển thành cây con thì phải đáp ứng các điều kiện gồm: chất lượng hạt giống, điều kiện độ ẩm, nhiệt độ, không khí thích hợp. Đây là 4 yếu tố chính, ngoài ra các yếu tố phụ như sau khi gieo hạt phải chăm sóc như xới đất, chống úng, chống hạn, chống rét và gieo hạt đúng thời vụ. 

a – Chất lượng hạt giống

Đây là điều kiện quan trọng nhất, ảnh hưởng đến tỉ lệ hạt nảy mầm cao hay thấp, ngoài ra quá trình chọn hạt giống cũng ảnh hưởng đến sự sinh trưởng, phát triển và năng suất của cây trồng.

Hạt có chất lượng tốt là hạt được chọn lựa kỹ, bảo quản trong điều kiện tốt giúp hạt không bị sâu bệnh, nấm mốc… Nếu hạt bảo quản trong điều kiện có độ ẩm quá cao hoặc quá thấp thì tỉ lệ hạt cây nảy mầm rất thấp. Vì vậy mà ông cha ta từng nói “ nhất giống, nhì phân” cho thấy được tầm quan trọng của việc lựa chọn hạt giống trong nông nghiệp.

b – Điều kiện nhiệt độ

Tất cả các loại hạt đều có khoảng nhiệt độ tối ưu cho sự nảy mầm. Nhiệt độ tối thiểu là nhiệt độ thấp nhất mà hạt có thể nảy mầm hiệu quả. Nhiệt độ tối đa là nhiệt độ cao nhất mà hạt có thể nảy mầm. 

Bất cứ điều kiện nhiệt độ cao hơn hoặc thấp hơn nhiệt độ giới hạn của loại hạt giống đó đều có thể làm hỏng hạt hoặc khiến chúng rơi vào trạng thái ngủ đông. Ở nhiệt độ tối ưu, sự nảy mầm nhanh chóng và đồng đều.

Ví dụ nhiệt độ nảy mầm của một số loại cây trồng là:

  • Cây cà chua nảy mầm ở mức nhiệt độ tối ưu là 29°C, mức nhiệt thấp nhất là 10°C, cao nhất là 35°C

Cây dưa chuột nảy mầm ở mức nhiệt tối ưu là 35°C, mức nhiệt thấp nhất là 15,5°C.

c – Độ ẩm

Tất cả các loại hạt đều cần độ ẩm thích hợp để bắt đầu các quá trình bên trong dẫn đến hiện tượng nảy mầm. Độ ẩm của đất phụ thuộc vào loại đất đó là đất gì? có độ tơi xốp không, nhiệt độ, ánh sáng và lượng nước cũng ảnh hưởng đến độ ẩm của đất và tác động trực tiếp đến quá trình nảy mầm của hạt.

d – Không khí ( oxi)

Tương tự như các loài động vật, cây cũng hô hấp và hạt muốn nảy mầm cũng cần điều kiện oxi đầy đủ. Chúng cần oxy và tạo ra carbon dioxide (CO2 ). Carbon dioxide này cần để có thể di chuyển khỏi hạt. Nếu đất hoặc giá thể không được thông khí tốt do bị ngập úng hoặc nén chặt, CO2 sẽ không phân tán và hạt giống có thể bị chết ngạt.

e – Các điều kiện ảnh hưởng đến quá trình nảy mầm của hạt khác

Ngoài 4 yếu tố chính trên, thì các yếu tố sau cũng tác động ít hoặc nhiều gồm:

Ánh sáng 

Không phải tất cả các loại hạt điều cần ánh sáng để hạt có thể nảy mầm được. Hầu hết các hạt nảy mầm tốt nhất trong điều kiện tối và thậm chí có thể bị ánh sáng ức chế. Tuy nhiên, một số loài hạt cần ánh sáng để nảy mầm. Nên yếu tố ánh sáng chỉ là yếu tố phụ và còn tùy thuộc vào loại hạt giống.

Lượng nước quá nhiều hoặc quá ít

Tưới nước quá nhiều khiến cây không đủ oxy. Việc gieo hạt quá sâu khiến chúng sử dụng hết năng lượng dự trữ trước khi lên mặt đất. Điều kiện khô có nghĩa là cây không có đủ độ ẩm để bắt đầu quá trình nảy mầm và tiếp tục.

Gieo hạt đúng mùa vụ

Mỗi loại cây trồng đều thích hợp với kiểu thời tiết nhất định trong năm, vì vậy việc xác định đúng thời gian thích hợp để gieo hạt sẽ tăng khả năng nảy mầm cho hạt và tốn ít chi phí chăm sóc.

Kết luận: Đây là đáp án cho câu hỏi những điều kiện cần cho hạt nảy mầm là gì chi tiết và đầy đủ nhất.

Hạt giống sau khi thu hoạch được phơi khô và bảo quản cẩn thận, có thể giữ được trong một thời gian dài mà không có gì thay đổi.

Nhưng nếu đem gieo hạt đó vào đất thoáng và ẩm hoặc tưới ít nước thì hạt sẽ nảy mầm. Tuy nhiên, thời gian nảy mầm của các hạt khác nhau là khác nhau.

+ Hạt cà phê chỉ còn khả năng nảy mầm sau vài giờ bảo quản.

Điều kiện nào đảm bảo hạt nảy mầm và sinh trưởng tốt nhất

+ Hạt đỗ, lạc, vừng giữ được khả năng nảy mầm sau 7 – 8 tháng bảo quản.

Điều kiện nào đảm bảo hạt nảy mầm và sinh trưởng tốt nhất

+ Hạt sen có thể giữ được khả năng nảy mầm sau nhiều năm bảo quản.

Điều kiện nào đảm bảo hạt nảy mầm và sinh trưởng tốt nhất

+ Ở Ai Cập, các nhà khoa học tìm thấy hạt của những cây lúa mì có tuổi đời cách đây hàng nghìn năm. Khi đem gieo chúng vẫn có khả năng nảy mầm.

Điều kiện nào đảm bảo hạt nảy mầm và sinh trưởng tốt nhất

Vậy điều kiện cần cho hạt này mầm là gì?

1. Thí nghiệm về những điều kiện nảy mầm của hạt

a. Thí nghiệm 1

- Chuẩn bị:

+ Chọn các hạt đỗ tốt, khô bỏ vào cốc thủy tinh (mỗi cốc 10 hạt).

+ Cốc 1: Không bỏ gì thêm.

+ Cốc 2: Đổ nước cho ngập hạt khoảng 6 – 7 cm.

+ Cốc 3: Lót xuống dưới những hạt đỗ một lớp bông ẩm.

+ Cả 3 cốc đều để ở chỗ mát.

+ Quan sát sự nảy mầm của hạt đổ sau 3 – 4 ngày.

Điều kiện nào đảm bảo hạt nảy mầm và sinh trưởng tốt nhất

- Kết quả:

STT

Điều kiện thí nghiệm

Kết quả thí nghiệm (số hạt nảy mầm)

Cốc 1

10 hạt để khô

0

Cốc 2

10 hạt đỗ ngâm ngập trong nước

0

Cốc 3

10 hạt đỗ để trên bông ẩm

6 – 9 hạt

- Nhận xét:

+ Hạt ở cốc 1 không nảy mầm vì hạt thiếu nước.

+ Hạt ở cốc 2 không nảy mầm vì hạt bị ngâm ngập trong nước 

Điều kiện nào đảm bảo hạt nảy mầm và sinh trưởng tốt nhất
\(\rightarrow\)​ hạt không có không khí.

+ Hạt ở cốc 3 nảy mầm vì hạt có đủ nước và không khí.

b. Thí nghiệm 2:

- Chuẩn bị: làm 1 cốc thí nghiệm như cốc số 3 ở trên. Sau đó cho cốc thí nghiệm vào hộp xốp đựng nước đá. Để 3 – 4 ngày quan sát hiện tượng nảy mầm của hạt.

- Kết quả: hạt trong cốc thí nghiệm không nảy mầm vì nhiệt độ trong thùng nước đá thấp \(\rightarrow\)

Điều kiện nào đảm bảo hạt nảy mầm và sinh trưởng tốt nhất
Điều kiện nào đảm bảo hạt nảy mầm và sinh trưởng tốt nhất
​hạt không nảy mầm được.

- Từ thí nghiệm 1 và thí nghiệm 2 cho ta biết điều kiện bên ngoài cần cho sự nảy mầm của hạt là nước, không khí và nhiệt độ.

- Tuy nhiên, để hạt nảy mầm được còn phụ thuộc vào chất lượng của hạt như hạt giống tốt, không bị sâu mọt, không bị sứt sẹo, không bị mốc.

* Lưu ý: tất cả các yếu tố trên đều tác động đến sự nảy mầm của hạt. Thiếu bất kì một yếu tố nào thì hạt cũng sẽ không nảy mầm.

@63326@@63323@@59572@

Biện pháp kĩ thuật

Cơ sở khoa học

Sau khi gieo hạt gặp trời mưa to, nếu đất bị úng thì phải tháo hết nước ngay.

Bảo đảm cho hạt có đủ không khí để hô hấp. Nếu không tháo nước hạt sẽ bị thối, chết.

Phải làm đất thật tơi, xốp trước khi gieo hạt.

Làm đất tơi xốp thì khi gieo hạt xuống đảm bảo được cho hạt có đủ không khí để nảy mầm.

Khi trời rét phải phủ rơm, rạ cho hạt đã gieo.

Đảm bảo cho hạt được nảy mầm trong điều kiện nhiệt độ thích hợp, tránh nhiệt độ thấp.

Phải gieo hạt đúng thời vụ.

Giúp hạt gặp những điều kiện thuận lợi nhất về lượng nước, nhiệt độ, không khí để hạt nảy mầm tốt nhất.

Phải bảo quản hạt giống tốt.

Đảm bảo chất lượng hạt giống tốt nhất, tránh mối, mọt, nấm mốc phá hoại.

 - Một số hình ảnh ứng dụng hiểu biết về điều kiện nảy mầm của hạt trong sản xuất:

Điều kiện nào đảm bảo hạt nảy mầm và sinh trưởng tốt nhất

Điều kiện nào đảm bảo hạt nảy mầm và sinh trưởng tốt nhất

Điều kiện nào đảm bảo hạt nảy mầm và sinh trưởng tốt nhất

@63325@@63331@