Tiếng vang (hay phản âm, hồi thanh) là sự phản xạ của âm thanh đến người nghe với sự chậm trễ sau âm thanh trực tiếp. Sự chậm trễ này tỷ lệ thuận với khoảng cách của bề mặt phản chiếu từ nguồn và người nghe. Ví dụ điển hình là tiếng vang được đáy giếng, tòa nhà, hoặc các bức tường của một căn phòng kín và một căn phòng trống tạo ra. Một tiếng vang thực sự là một âm phản chiếu duy nhất của nguồn âm thanh. Show
Hiệu ứng âm thanh[sửa | sửa mã nguồn] Tai của con người không thể phân biệt tiếng vang từ âm thanh trực tiếp ban đầu nếu độ trễ này nhỏ hơn 1/15 giây. Vận tốc âm thanh trong không khí khô khoảng 343 m/s ở nhiệt độ 25 °C. Do đó, vật phản xạ phải ở xa hơn 17.2m so với nguồn âm thanh để tiếng vọng có thể cảm nhận được tại nguồn âm thanh. Khi một âm thanh tạo ra tiếng vang trong hai giây, vật phản xạ cách đó 343 mét. Trong tự nhiên, các bức tường hẻm núi hoặc vách đá hướng ra mặt nước là những màn chắn tự nhiên phổ biến nhất tạo ra tiếng vang. Sức mạnh của tiếng vang thường được đo bằng dB áp suất âm thanh (SPL) so với sóng truyền trực tiếp. Tiếng vang có thể là mong muốn (như trong sonar) hoặc không mong muốn (như trong các hệ thống điện thoại). Tiếng Vang (hay Echo) trong karaoke là gì?[sửa | sửa mã nguồn]Trong âm nhạc, thuật ngữ "Echo" có thể hiểu là độ vang. Hoặc là hiệu ứng phản hồi âm thanh. Chúng ta thường gặp hiệu ứng này khi hát hoặc nói vào micro và âm thanh của câu cuối cùng sẽ bị lặp lại. Bằng cách tùy chỉnh số lần và tốc độ lặp lại, chúng ta có thể giúp bài hát trở nên hấp dẫn và cuốn hút hơn rất nhiều. So sánh sự khác nhau giữa Echo và Reverb[sửa | sửa mã nguồn]Có thể có rất nhiều người mới tìm hiểu về âm thanh sẽ nhầm lẫn giữa Echo và Reverb. Bởi vì chúng đều tạo ra hiệu ứng vang vọng của âm thanh. Tuy nhiên, thực tế khi áp dụng riêng biệt bạn sẽ cảm thấy Echo và Reverb hoàn toàn khác nhau. Với Echo, bạn sẽ cảm nhận được âm thanh có sự nhại lại. Giúp những người có giọng hát yếu có thể ngân nga những nốt cao trong bản nhạc. Tuy nhiên, nếu chỉnh quá nhiều Echo, lời hát của bạn có thể bị đè lên nhau và âm thanh không rõ ràng. Với Reverb, bạn sẽ cảm nhận được âm thanh vọng lại như trong hang động. Từ đó khiến giọng hát của chúng ta mượt mà và bay bổng hơn. Cả hai loại âm thanh này đều có vai trò quan trọng trong việc tạo hiệu ứng âm thanh. Chúng đều giúp giọng hát, giọng nói, âm thanh nhạc cụ được mượt mà, "nịnh" tai mà không làm người hát tốn quá nhiều sức. Khi kết hợp cả Echo và Reverb trong hát karaoke, bạn sẽ có tiếng hát dày hơn. Khi chỉnh, bạn nên cân bằng giữa Echo và Reverb sao cho âm thanh và giọng hát của bạn sẽ hay nhất. Ô nhiễm tiếng ồn là tiếng ồn trong môi trường vượt quá ngưỡng nhất định gây khó chịu cho người hoặc động vật. Hầu hết ở các nước, nguồn gây ô nhiễm tiếng ồn chủ yếu từ tiếng ồn ngoài trời như phương tiện giao thông, vận tải, xe có động cơ, máy bay và tàu hỏa.Tiếng ồn ngoài trời còn được nói gọn từ tiếng ồn môi trường Các biện pháp chống ô nhiễm tiếng ồn: - Treo biển báo " Cấm bóp còi" tại những nơi gần bệnh viện trường học. - Xây dựng tường bêtông ngăn cách khu dân cư với đường cao tốc. - Trồng nhiều cây xanh trên đường để âm truyền đến gặp lá cây sẽ phản xạ theo các hướng khác nhau. - Làm trần nhà, tường nhà dày bằng xốp, làm tường phủ dạ, phủ nhung để ngăn bớt âm truyền qua chúng. 1. - Có tiếng vang khi âm truyền đến mặt chắn dội lại đến tai ta chậm hơn âm trực tiếp đến tai một khoảng thời gian ít nhất là 1/15 giây 2. - Vật phản xạ âm tốt là những vật cứng, có bề mặt nhẵn bóng (vd: gương, kính, bê tông, mặt đá hoa,...) - Vật phản xạ âm kém là những vật mềm, có bề mặt gồ ghề (vd: xốp, dạ, nhung, thảm, tường sần sùi,...) Dựa trên cách vật liệu tác động với sóng âm thanh, vật liệu được chia làm 2 nhóm: nhóm vật liệu hấp thụ âm thanh, làm giảm năng lượng, âm lượng, và nhóm thứ hai là vật liệu phản xạ âm thanh, gây âm vang, tiếng vang trong không gian. Cả hai đều là những nguyên tắc quan trọng trong âm học - nhưng hôm nay, chúng ta sẽ cùng nhau tìm hiểu về vật liệu phản xạ âm thanh. Bạn có thể kể tên rất nhiều loại vật liệu phản xạ âm thanh. Nhưng để đơn giản hơn, trước tiên chúng ta hãy cùng nói qua về hệ số hấp thụ âm thanh. Thang đo hệ số hấp thụ âm thanh được tính từ 0-1. Hệ số này giúp chúng ta xác định lượng âm thanh được triệt tiêu hoặc hấp thụ khi nguồn âm ở một tần số xác định tác động vào một bề mặt. Ví dụ: hệ số hấp thụ âm thanh 0,70 có nghĩa là một vật liệu có thể hấp thụ 70% tần số và phản xạ lại 30% năng lượng âm. Phản xạ âm thanh là gì?Sóng âm lan truyền theo mọi hướng từ nguồn phát và chuyển động của chúng không bị hạn chế. Các vật thể đóng vai trò là vật cản, vật cản khiến âm thanh dội lại và truyền theo hướng ngược lại trong không gian. Khái niệm đó được gọi là phản xạ âm thanh và nó giải thích hiện tượng vì sao có âm vang và tiếng vang. Tiếng vang và âm vang là sự phản xạ của âm thanh đến tai người nghe với sự chậm trễ sau âm thanh trực tiếp. Tuy nhiên, để nghe được âm vang, cần có môi trường lý tưởng. Ngoài điều kiện môi trường xung quanh có các vật liệu phản xạ âm thanh, chúng ta cũng cần phải ở trong những không gian tương đối rộng lớn. Về cơ bản, tai của con người không thể phân biệt tiếng vang từ âm thanh trực tiếp ban đầu nếu độ trễ này nhỏ hơn 1/15 giây. Thêm vào đó, vận tốc âm thanh trong không khí khô khoảng 343 m/s ở nhiệt độ 25 °C. Do đó, vật phản xạ phải ở khoảng cách hơn 17.2m so với nguồn âm thanh thì tai người nghe mới cảm nhận được tiếng vọng tại nguồn âm thanh. Khi một âm thanh tạo ra tiếng vang trong hai giây, vật phản xạ cách đó 343 mét. Một trong những điều kiện quan trọng nhất mà chúng ta cần để có thể cảm nhận được độ trễ âm thanh chính là không gian rộng. Tiếng vang vọng có xu hướng xảy ra trong các hang động hoặc hẻm núi lớn, hoặc các phòng trống lớn. Tất nhiên, các môi trường khác nhau sẽ ảnh hưởng đến tiếng vang theo những cách khác nhau. Do đó, vật liệu tạo nên bề mặt đóng một vai trò quan trọng trong việc quyết định tiếng vang như thế nào. Vì vậy, hãy cùng tìm hiểu xem đâu là loại vật liệu phản xạ âm thanh cao. Thế nào là vật liệu phản xạ âm thanh?Có một số đặc tính cơ bản của vật liệu phản xạ âm thanh. Về cơ bản, nó cần phải đối lập với các vật liệu hấp thụ - vì vậy sẽ là các loại vật liệu cứng, đặc, kín để âm thanh không thể truyền qua được. +Cứng - đó là lý do tại sao các loại mút xốp là vật liệu hấp thụ âm thanh, chứ không phải là vật liệu phản xạ +Đặc - vì vật liệu xốp có thể bẫy không khí nên có thể bẫy cả âm thanh +Phẳng - các bề mặt phẳng sẽ khiến âm thanh dội lại nhiều hơn Các loại vật liệu phản xạ âm thanh caoCó rất nhiều loại vật liệu phản xạ âm thanh xung quanh chúng ta. Một số loại vật liệu phản xạ âm nhiều nhất đó là: Đá hoa/đá cẩm thạchĐá là một trong những vật liệu phản xạ âm thanh nhiều nhất trong danh sách này, chỉ hấp thụ khoảng 1% tất cả các tần số trong khoảng 125–2,000 Hz. Đá hoa cươngĐá hoa cương giống như đá cẩm thạch, cũng được xếp vào nhóm vật liệu phản xạ âm thanh cao nhất. Gạch đất sétGạch đất sét về cơ bản loại vật liệu này tương tác với sóng âm thanh giống như các loại đá vì vậy phản xạ với hầu hết các tần số âm thanh. Một bức tường gạch đất sét không sơn có thể chỉ hấp thụ từ 3 đến 5% năng lượng âm thanh. Nếu bạn thêm một hoặc hai lớp sơn (thậm chí có thể là sơn cách âm), khả năng hấp thụ âm có thể tăng thêm một vài phần trăm. Gạch men (gốm sứ)Gạch men có tỷ lệ hấp thụ âm thanh cực kỳ thấp mặc dù chúng không cứng hoặc đặc như các vật liệu mà chúng ta đã liệt kê bên trên. Chúng chỉ có thể hấp thụ khoảng 2% năng lượng âm, vì vậy chủ yếu là phản xạ âm. Đó là lý do tại sao rất nhiều người thích hát trong lúc tắm. Gạch men có thể khiến ngay cả những giọng ca tệ nhất cũng có giọng hát hay như Adele nhờ khả năng tạo âm vang! Bê tông mịnBê tông là một vật liệu xây dựng tuyệt vời - khi nó đông kết lại sẽ cực kì rắn, cứng và đặc như đá. Tuy nhiên, tùy thuộc vào bề mặt hoàn thiện, hệ số hấp thụ âm thanh của vật liệu này có thể thay đổi. Ví dụ, bê tông thô có thể hấp thụ 7% âm thanh tần số cao trong dải 4.000 Hertz và 4% trong dải 2.000 Hertz. Nhưng bê tông mịn thậm chí còn phản xạ ở mức cao hơn nữa. Và nếu quét thêm một lớp sơn hoặc men hệ số hấp thụ âm thanh cũng chỉ tăng thêm được 1-2%. Vữa/thạch caoNếu bạn có tường bê tông, rất có thể, chúng có thể được bao phủ bởi thạch cao. Một lần nữa, kết cấu của lớp sơn hoàn thiện sẽ có một phần nhỏ trong việc xác định độ phản chiếu của bề mặt. Nhưng nhìn chung, thạch cao trên bê tông có thể hấp thụ từ 5 đến 10% tần số, hoạt động tốt hơn ở đầu dưới của quang phổ. Thạch cao cũng đã được chứng minh là cải thiện khả năng thấm hút của tường xây, nhưng không nhiều. Kim loạiKim loại có bề mặt phẳng và nhẵn bóng nên chúng có độ phản xạ âm thanh cao. Nhôm, đồng và thép đều có thể khuếch đại và nâng cao sóng âm thanh. Trên thực tế, thép có hệ số hấp thụ âm thanh chỉ 0,03, có nghĩa là nó chỉ có thể hấp thụ khoảng 3% tất cả các sóng âm thanh đập vào nó. Do đó, nó phản xạ lại 97% năng lượng âm! Kim loại, cùng với gỗ và bê tông, thường được sử dụng để tạo nên các bức tường cảnn tiếng ồn ở hai bên đường cao tốc. Chúng có nhiệm vụ chặn tiếng ồn giao thông, không cho tiếng ồn tràn ra các khu dân cư xung quanh. Tuy nhiên, việc đặt những rào cản này ở hai bên đường thường chỉ thành công trong việc khuếch đại tiếng ồn. Đó là lý do tại sao nhiều người ủng hộ các rào cản thấm nước thay thế. Thủy tinhCửa kính và các tấm gương khá giống với các bề mặt kim loại vì chúng cũng nhẵn và bóng, hệ số hấp thụ âm thanh là 0,03. Nhưng hệ số hấp thụ âm thanh sẽ thay đổi tùy thuộc vào loại kính mà bạn sử dụng. Ví dụ, kính dày 4 mm có thể hấp thụ tới 30% sóng âm tần số thấp và 2% sóng âm tần số cao. Tuy nhiên, kính dày hơn phản xạ từ 90 đến 98%. NhựaVì khá đặc và không xốp nên nhựa có thể phản xạ từ 95 đến 100% tất cả các tần số âm thanh. GỗNgôi nhà của chúng ta thường có sự xuất hiện của rất nhiều đồ nội thất bằng gỗ: cửa, tủ, giường, bàn ghế và cả sàn nhà. Về bản chất, gỗ vừa có khả năng hấp thụ vừa có thể phản xạ âm thanh. Tuy nhiên, khả năng phản xạ âm của gỗ nhiều hơn. Ván ép có hệ số hấp thụ khoảng 0,30 ở dải tần thấp, nhưng 0,9 ở dải tần cao hơn. Vì vậy, gỗ phản xạ từ 70 đến 91% sóng âm. Các sản phẩm từ gỗ thịt tự nhiên thậm chí còn phản xạ âm nhiều hơn, phản xạ từ 86 đến 92% âm thanh. Ngăn chặn hiện tượng phản xạ âmNếu bạn muốn ngăn chặn tình trạng tiếng vang và dội âm, đặc biệt trong các không gian cần chất lượng âm thanh cao, bạn nên lắp các sản phẩm có khả năng hút âm với đặc tính mềm, xốp, cấu trúc có nhiều lỗ khí trên các vị trí phản xạ âm thanh trong phòng. Một số giải pháp tiêu âm đơn giản và hiệu quả cao đó là: Với tường/vách: có thể dùng tấm tiêu âm sonic, tranh tiêu âm, tấm tiêu âm dán tường décor, các loại mút tiêu âm Cửa sổ, cửa kính: treo rèm vải Trần nhà: dùng tấm trần thả tiêu âm Sàn nhà: trải thảm Những căn phòng sử dụng các loại đồ đạc có chất liệu bằng vải, bông cũng làm giảm hiện tượng phản xạ âm. Bên cạnh đó cần tính toán đảm bảo không dùng quá nhiều vật liệu hút âm trong phòng khiến âm thanh bị “chết” và không còn sống động nữa, đặc biệt là các phòng nghe nhạc, phòng giải trí đa năng, phòng thu âm chuyên nghiệp. Hãy kết hợp sử dụng thêm các sản phẩm khuếch tán âm thanh thay vì dùng toàn bộ vật liệu hấp thụ. Điều đó sẽ giúp bạn cân bằng tốt giữa hấp thụ và phản xạ, mang lại chất lượng âm thanh tuyệt vời cho những căn |
