Bài viết được tư vấn chuyên môn bởi Chuyên viên IVF. Trần Huệ Trân - Trung tâm Hỗ trợ sinh sản - Bệnh viện Đa khoa Quốc tế Vinmec Times City Show Phương pháp lọc rửa tinh trùng là tiến hành thực hiện chọn lọc tinh trùng khỏe mạnh, tách chúng ra khỏi tinh dịch và loại bỏ các tình trùng chết, dị dạng để sử dụng trong các kỹ thuật điều trị vô sinh như bơm tinh trùng vào buồng tử cung hay thụ tinh trong ống nghiệm. 1. Tại sao phải lọc rửa tinh trùng?Đối với quá trình thụ tinh bình thường, sau khi giao hợp, tinh dịch sẽ được phóng vào âm đạo. Tinh trùng khỏe mạnh sẽ thụ tinh với trứng, chúng tự bơi qua lớp chất nhầy ở cổ tử cung để đi vào đường sinh dục của phụ nữ. Với những tinh trùng khỏe mạnh, có khả năng di động tốt thì chúng sẽ tự tách ra khỏi tinh dịch để tiếp tục đi vào tử cung và đi đến vòi trứng để thụ tinh với trứng. Chức năng của tinh dịch là trung hòa và bảo vệ tinh trùng khỏi môi trường acid của âm đạo, bên cạnh đó tinh dịch còn đảm nhận nhiệm vụ ổn định và nuôi dưỡng tinh trùng. Song tinh dịch cũng có nhiều ảnh hưởng xấu đến tinh trùng sau khi được phóng thích vào âm đạo của phụ nữ. Tinh dịch có chứa chất ngăn chặn quá trình hoạt hóa đầu tinh trùng, ngăn chặn phản ứng cực đầu tinh trùng.Nhiều vi trùng thường trú trong tinh dịch, bên cạnh đó, tinh dịch còn là nơi chứa nhiều vi trùng gây bệnh ở đường sinh dục của nam giới. Trong tinh dịch có chất được gọi là Prostagladin, chất này có thể gây co thắt tử cung khi được bơm vào buồng tử cung. Thêm vào đó trong tinh dịch còn có các tế bào chết, tinh trùng bất động, bạch cầu, mảnh vỡ, vi khuẩn, độc tố, khiến cho chất lượng tinh trùng và quá trình sinh lí thụ tinh bình thường bị ảnh hưởng. Việc bơm tinh dịch trực tiếp vào buồng tử cung có thể gây dị ứng hay sốc phản vệ. Chính vì những lý do trên, cần phải thực hiện tách tinh trùng ra khỏi tinh dịch càng sớm càng tốt.  Tinh trùng khỏe mạnh sẽ tự đi đến vòi trứng để thụ tinh với trứng Tình trùng bình thường có thể sống trong ống sinh dục nữ và còn khả năng thụ tinh với trứng trong ít nhất từ 2 - 4 ngày. Tinh trùng sau lọc rửa có thể sống được từ 24 - 72h tuy nhiên sau 24h thì chất lượng của tinh trùng đã giảm đi đáng kể. Sau 6 - 12h sau phóng noãn, tinh trùng có khả năng cao nhất xuyên qua màng noãn để thụ thai. Người chồng cần kiêng quan hệ tình dục với vợ trong thời gian từ 2 đến 7 ngày để lấy mẫu tinh dịch, mẫu tinh dịch này sẽ được lọc rửa. Một số nghiên cứu chỉ ra rằng, tinh trùng có thể sống 5 ngày trong dịch nhầy của đường sinh dục. Chất lượng tinh trùng sau khi lọc rửa bị giảm đi đáng kể 3. Các phương pháp lọc rửa tinh trùngCó nhiều phương pháp để lọc rửa tinh trùng, tuy nhiên hiện nay có hai phương pháp phổ biến nhất đó là phương pháp Swim-up và phương pháp Gradient ( thang nồng độ). Phương pháp Swim - upMôi trường được đặt bên trên tinh dịch và ủ trong tủ ấm 37oC , sau một thời gian tinh trùng thoát khỏi lớp tinh dịch phía dưới để bơi lên bề mặt thoáng của môi trường, tinh trùng này sẽ được thu nhận và sử dụng cho quá trình điều trị vô sinh. Đây là phương pháp đơn giản và dễ thực hiện. Những tinh trùng có khả năng di động tốt làm tăng tỉ lệ thụ thai. Phương pháp này chỉ áp dụng với mẫu tinh trùng ban đầu có chất lượng tương đối tốt bởi nếu không số lượng còn lại sẽ rất ít vì không phải tất cả các tinh trùng đều bơi lên. Trong quá trình thực hiện phương pháp này, một số tạp chất có thể khuếch tán vào môi trường hoặc có thể là do tinh trùng mang theo trong quá trình bơi lên. Phương pháp Swim-up áp dụng với các mẫu tinh trùng có chất lượng tốt Phương pháp Gradient (thang nồng độ)Phương pháp này dùng để tách tinh trùng ra khỏi tinh dịch và cặn tế bào dựa vào khả năng lọc qua các thang nồng độ khác nhau. Tinh trùng di động tốt sẽ tập trung ở đáy ống nghiệm và sẽ được cô đặc lại trong một thể tích nhỏ. Đây cũng là phương pháp đơn giản và dễ thực hiện. Có thể áp dụng cho nhiều mẫu tinh trùng bao gồm mẫu có độ nhớt cao, mẫu tinh trùng ít, yếu hay dị dạng nhiều thường ưu tiên sử dụng phương pháp này. Phương pháp này có thể loại bỏ được bạch cầu, các chất gây oxy hóa, chất độc và vi khuẩn. Tinh trùng thu được bằng phương pháp này có tỉ lệ bình thường về hình thái cao. Để đặt lịch khám tại viện, Quý khách vui lòng bấm số hoặc đặt lịch trực tiếp . Tải và đặt lịch khám tự động trên ứng dụng MyVinmec để quản lý, theo dõi lịch và đặt hẹn mọi lúc mọi nơi ngay trên ứng dụng. Tinh trùng là chức năng ngoại tiết của tinh hoàn. Nam giới sản xuất ra tinh trùng để duy trì nòi giống. Một số điều có thể bạn chưa biết về tinh trùng: tinh trùng do tinh hoàn sản xuất ra. Thời gian từ khi tinh hoàn sản xuất ra tinh tử và tinh trùng từ khoảng 70-90 ngày. Mỗi ngày nam giới có thể xuất từ vài chục triệu đến vài trăm triệu tinh trùng. Khác với phụ nữ thường rụng trứng 1 tháng/lần, nam giới có thể sản xuất ra tinh trùng từ tuổi dậy thì tới trước khi qua đời. ThS.BSCKII Nguyễn Trần Thành giải đáp thông tin tinh trùng sống được bao lâu. Tinh trùng sống được bao lâu?Tinh trùng thường hay sống trong các môi trường như bao cao su, trong cơ thể phụ nữ, ngoài không khí… Trong môi trường bao cao su, tinh trùng sống được từ 15-20 phút. Bởi trong bao cao su thường có chất diệt tinh trùng. Trong môi trường bên ngoài, tinh trùng rất khó sống và chỉ sống được từ 3-5 phút. Bên cạnh đó, môi trường tinh trùng sống lâu nhất đó là trong môi trường âm đạo và tử cung phụ nữ. Nếu môi trường này có độ kiềm chuẩn, tinh trùng có thể sống được tối đa từ 5-6 ngày. Tuy nhiên còn phụ thuộc vào nhiều yếu tố như tinh trùng Y sẽ bơi nhanh hơn, chết nhanh hơn. Tinh trùng X sẽ bơi chậm hơn và sống lâu hơn. Tùy thuộc vào môi trường âm đạo của người phụ nữ mà tinh trùng có thể sinh sống từ 5-6 ngày. Biểu hiện tinh trùng bất thườngTinh trùng như nào là bất thường? Một số biểu hiện có thể quan sát bằng mắt thường để tìm ra sự bất thường như: - Thông thường, tinh trùng có màu trắng đục. Nếu tinh trùng có màu vàng, màu đỏ, màu nâu, màu rỉ sắt… cần nghĩ ngay đến tình huống bất thường. Màu vàng, vón cục có thể là nhiễm khuẩn tinh dịch. Tinh trùng màu đỏ hoặc nâu, rỉ sắt có thể là xuất tinh máu, xuất tinh máu sớm thường màu đỏ, xuất tinh máu muộn thường màu nâu, rỉ sắt… Nam giới nên làm xét nghiệm tinh dịch đồ để có chẩn đoán chính xác về chất lượng tinh trùng. - Về mật độ, tinh trùng thường có dạng sánh. Nếu một ngày tinh trùng bị loãng, không cô đặc… là điều bất thường. - Thể tích thông thường một lần xuất tinh khoảng 1,5-2,5ml. Nếu một ngày nam giới xuất tinh rất ít, chỉ một vài giọt thì được xem là bất thường. Tinh trùng thường có mùi hơi tanh, trong trường hợp xuất tinh kèm theo mùi khó chịu đó là bất thường… Nam giới có thể nhận ra những bất thường thông qua cảm quan. Hay có những trường hợp các cặp vợ chồng quan hệ tình dục thường xuyên và không dùng biện pháp nhưng không có thai, đó cũng có thể xem là trường hợp tinh trùng bất thường. Trên cơ sở tinh dịch đồ sẽ có những thang điểm để đánh giá số lượng, chất lượng như: - Nếu số lượng tinh trùng của nam giới đạt 39 triệu hoặc đạt mật độ 15 triệu/ml tinh dịch hoặc 4% thì được xem là bình thường. Tỷ lệ sống phải đạt tối thiểu 58%, khả năng di động đạt 32%.... Nếu lượng tinh trùng của nam giới thấp hơn số lượng này có khả năng gây vô sinh, hiếm muộn… Ngoài ra còn kết hợp một số chỉ số và hình thái, chức năng… để đánh giá tình trạng tinh trùng có bình thường hay không? Nam giới nên làm xét nghiệm tinh dịch đồ để kiểm tra sức khỏe sinh sản tiền hôn nhân và qua đó đánh giá được chất lượng, số lượng tinh trùng, đánh giá khả năng mang thai của nam giới. Thông qua tinh dịch đồ sẽ nắm được số lượng chất lượng của tinh trùng như: mật độ, số lượng, độ di động, tỷ lệ sống, tiến tới… Để làm xét nghiệm tinh dịch đồ, nam giới cần kiêng xuất tinh từ 3-5 ngày. Đây là căn cứ vào tinh dịch đồ, bác sĩ có thể đưa ra các lời khuyên để chăm sóc sức khỏe nam giới hoặc chẩn đoán, điều trị vô sinh. Thuốc lá và rượu bia là kẻ thù của nam giới. Ăn gì tốt cho tinh trùng?Dinh dưỡng có tác động tích cực đến sự hình thành, phát triển và sự khỏe mạnh của tinh trùng. Có rất nhiều thực phẩm làm ảnh hưởng tiêu cực đến tinh trùng như hút thuốc lá, uống rượu bia hay các đồ ăn chiên xào, nhiều dầu mỡ… cũng không có lợi. Một số thực phẩm tốt cho tinh trùng như hải sản, đặc biệt là hàu, tôm, cua, ốc… và các loại thịt đỏ như thịt bò, trứng. Các loại rau có lợi như giá đỗ, cải bó xôi, các loại hạt như hạt điều, hạt óc chó… Đây là những thực phẩm nam giới nên ăn để hỗ trợ chất lượng tinh trùng. Bên cạnh đó nên tránh các loại thực phẩm có hại. Nam giới cũng cần có chế độ ăn uống sinh hoạt lành mạnh kết hợp tập luyện thể thao, không thức khuya, dậy muộn hoặc ngồi quá lâu, mặc quần chật hoặc có những hoạt động cơ học ảnh hưởng đến tinh hoàn từ đó gây tác động xấu đến chất lượng tinh trùng, |
