Đức Phật có tên tục là Siddhārtha, vốn là thái tử của vương quốc Shakya (Thích Ca), một trong hàng trăm tiểu quốc cổ đại trên bán đảo Ấn Độ, thuộc hoàng tộc Gautama (Cồ Đàm). Show Theo kinh sách, khi thái tử Siddhārtha mới ra đời, vua cha Suddhodana (Tịnh Phạn) đón Asita, một tu sĩ nổi tiếng có tài tiên tri đến thăm và xem tướng cho thái tử. Vừa được các cung nhân bế ra, thái tử đã giơ 2 chân đặt lên đầu Asita. Vừa nhìn thấy đôi bàn chân nhỏ, tu sĩ đã kinh ngạc thốt lên: "Dưới 2 lòng bàn chân của thái tử có hình bánh xe ngàn năm và 32 tướng tốt, sau này chắc chắc thái tử sẽ là một nhà tu hành đắc đạo, hoặc là một chuyển luân thánh vương (vua của các vị vua) cai trị toàn Ấn Độ". Nhiều tài liệu Phật giáo cũng nói Đức Phật có 32 tướng tốt và 80 vẻ đẹp, những vẻ đẹp này không được bình phẩm theo tiêu chuẩn thẩm mỹ thông thường. Đức Phật được cho là có 32 tướng tốt, 80 vẻ đẹp. 32 tướng tốt của Đức Phật là gì?
Tám mươi vẻ đẹp của Đức Phật là gì?
Thực tế, việc nêu ra các tướng tốt, vẻ đẹp của Đức Phật với con số 32 và 80 chỉ mang ý nghĩa tượng trưng, ngụ ý tán thán ngài mà thôi, không nên hiểu hoàn toàn theo nghĩa đen. 32 Tướng Tốt của Đức Phật Ba mươi hai tướng tốt (theo từ Hán-Việt là Tam thập nhị hảo tướng, 三十二好相; tiếng Phạn: dvatriṃśadvara-lakṣaṇa) được tin là của một Chuyển luân vương (cakravartī-rāja), của một vị Bồ tát, hay là của một vị Phật. Tuy nhiên, trong 32 tướng, Chuyển Luân Vương lại không có hai tướng là có chữ Vạn ở trước ngực và tướng người phát ra hào quang như Phật. Theo Luận Trí Độ, thì Bồ Tát thì cũng có 32 tướng tốt nhưng có 7 tướng khác hơn so với Chuyển Luân Vương. Ngoài ba mươi hai tướng tốt đó, người ta còn nói đến Tám mươi vẻ đẹp khác của Phật. 32 tướng tốt được nhắc tới trong nhiều kinh luận quan trọng bao gồm Kinh Đại Bát Nhã, Trường Bộ kinh, Đại Trí Độ Luận, Niết Bàn Kinh, Trung A Hàm Tam Thập Nhị Tướng kinh. Các tướng tốt là kết quả của tâm từ bi vô lượng. Các tên Hán Việt ít dùng khác của 32 tướng tốt là Tam thập nhị đại nhơn tướng, Tam thập nhị đại trượng phu tướng, và Đại nhơn tam thập nhị tướng.
Một số tướng tốt nói trên được đặc biệt chú ý trong tranh tượng – nhất là hào quang, một dấu hiệu rõ rệt của thánh nhân theo quan điểm Ấn Độ, không bao giờ thiếu trong các tượng Phật. Có lúc hào quang được vẽ như vòng lửa xuất phát từ đầu đến vai. Tướng lông xoáy giữa hai chân mày tượng trưng cho Trí huệ có khi được trình bày như một chấm vàng, hay được thay thế bằng ngọc quí. Tướng chóp nổi cao ở đỉnh đầu (肉 髻, uṣṇīṣa) được trình bày mỗi nơi mỗi khác, tại Ấn Độ và Trung Quốc hình bán cầu, tại Cam Bốt hình nón và tại Thái Lan hình nhọn đầu hay có dạng một ngọn lửa. 80 vẻ đẹp của Đức Phật Đức Bổn sư Thích-ca Mâu-ni thường được ca ngợi là có 32 tướng tốt và 80 vẻ đẹp, chứ không phải 72 vẻ đẹp. Ba mươi hai tướng tốt (và tám mươi vẻ đẹp) là theo quan niệm thẩm mỹ và khoa nhân tướng học lúc bấy giờ của người Ấn. Trong Kinh điển Nikàya cũng như các kinh điển Đại thừa thường đề cập và ca ngợi đến 32 quý tướng và rất ít trình bày 80 vẻ đẹp này. Chính vì vậy mà Phật tử khó tìm thấy trong các Kinh hoặc các bài viết đã được đăng tải trên các diễn đàn dưới dạng internet. Trong năm bộ Nikàya, phần lớn giới thiệu đến 32 tướng tốt và chính nhờ 32 tướng tốt này mà nhiều nhà ngoại đạo lúc bấy giờ đã bị chiết phục. Vì họ tin rằng, một bậc Đại Giác (Buddha) và một vị Chuyển Luân Thánh Vương (Pali: Cakkavatti; Sanskrit: Cakravatin) tối thiểu phải hội đủ 32 quý tướng, Kinh Ambattha (số 3) thuộc Trường Bộ có trình bày câu chuyện Bà-la-môn Pokkharasàdi, sau khi đếm đủ 32 tướng tốt của Đức Phật rồi mới thật sự cung kính và lắng nghe lời giảng dạy của Đức Thế Tôn, sau này quy y trở thành vị cư sĩ trong chánh pháp. Cũng trong Trường Bộ, Kinh Đại Bổn (số 14) còn trình bày xa hơn nữa, tất cả chư Phật trong quá khứ như từ Đức Phật Vipassì (Tỳ-bà-thi) đến Đức Phật Kassapa (Ca-diếp) cho đến Đức Phật Thích-ca cũng có đầy đủ 32 tướng tốt và còn nhấn mạnh: “Ai có đầy đủ 32 tướng tốt này sẽ chọn hai con đường thôi, không có con đường nào khác. Nếu sống tại gia đình, vị ấy sẽ trở thành vua Chuyển luân Thánh vương, dùng chánh pháp trị nước, bình định bốn phương, đem lại an toàn cho quốc độ, đầy đủ bốn món báu. Nếu vị nầy từ bỏ gia đình, xuất gia sống không gia đình, vị nầy sẽ thành bậc A-la-hán, Chánh Đẳng Giác, vén lui màn vô minh cho đời.” Còn 80 vẻ đẹp, theo Thầy nghĩ chỉ là nhân rộng dựa trên cơ sở 32 quý tướng và thêm một số tướng quý mà trong 32 tướng không thấy đề cập đến. Dựa theo Tự Điển Phật Học Hán Việt do HT. Kim Cương Tử làm chủ biên (Hà Nội, Phân Viện Nghiên Cứu Phật Học, 1992), tập I, trang 125 và tập II trang 1332 cung cấp thông tin cho ta thấy 80 vẻ đẹp được trình bày trong Pháp Giới Thứ Đệ quyển hạ, Pháp Giới Thứ Đệ lại dựa vào Luận Đại Trí Độ quyển 88 và Đại Thừa Nghĩa Chương, quyển 20, mà các Luận này đều xuất hiện khá muộn, do đó chúng ta có thể suy luận rằng 80 vẻ đẹp có thể được đưa vào văn hệ Sanskrit sau này. Tám mươi vẻ đẹp trong Hán ngữ được gọi là “Bát thập chủng hảo” hay “Bát thập tuỳ hình hảo” nghĩa là vẻ đẹp kèm theo 32 tướng chính. Tám mươi vẻ đẹp đó nguyên văn như sau:
Qua trật tự sắp xếp và các vẻ đẹp như trên đã trình bày, chúng ta thấy các vẻ đẹp phần lớn không ngoài 32 tướng tốt của Đức Phật và có một số vẻ đẹp không hợp lý khi gán vào, ví dụ các vẻ đẹp như 23, 24 hoặc từ 67 đến 75 thuộc oai thần hoặc tính cách của Đức Phật chứ không thuộc vẻ đẹp trên thân tướng. Do đó, 32 tướng tốt của Đức Phật được xem là tiêu chuẩn cho cả hai truyền thống Phật giáo Nam truyền và Bắc truyền, còn 80 vẻ đẹp chỉ là cách nhân rộng để tán thán Đức Phật mà thôi. Cũng nên đề cập ở đây, 32 tướng tốt của Đức Phật là kết quả tu hành vô lượng kiếp vì chúng sanh mà xả bỏ thân mạng, làm lợi ích lớn lao, nên được 32 tướng trang nghiêm này. Do đó, rất nhiều chúng sanh khi chiêm ngưỡng được thân tướng trang nghiêm của Đức Phật liền phát tâm Bồ-đề, dõng mãnh vượt thoát mọi dòng thác lũ của cõi dục, cõi sắc và cõi vô sắc mà chứng được quả vị tối hậu, Niết-bàn ngay trong tại cõi đời này. 8 Tướng Thành Đạo của Đức Phật Kim dung của Phật tuy là tướng tốt vô luợng nhưng Ngài đản sanh trong nhân gian thì ngài vẫn là con người. Liên quan đến kim dung ứng hoá thân của Phật, giáo hoá ở nhân gian 80 năm, nói rõ trãi qua một đời của Đức Phật, đó là 8 tướng thành đạo, sau đây là lược thuyết 8 tướng.
Đức Phật là bậc đại thánh ở thế gian và đã sanh ra ở thế gian này, tướng hảo kim dung của Ngài tuỳ theo mỗi thời như trẻ thơ, nhi đồng, thanh niên, tráng niên, lão niên mà không giống nhau, tôn giả Đại Ca Diếp bảo đại thần Vũ Xá hoạ vẽ 8 tướng thành đạo, thông qua đó nói rõ di tích một đời hoằng hoá của Phật. Kim Thân bị nạn:Thánh thân kim dung của Đức Phật sao mà trang nghiêm tốt đẹp, chúng ta cứ nghĩ rằng ứng thân của phật sinh hoạt tại thế gian, tuỳ tâm như ý không có gì là trở ngại, đó là cách nghỉ sai lầm. Giáo Pháp của Phật nói rõ sự vô thường khổ của thế gian, những người đã thành phật rồi, có xa lìa vĩnh viễn và nằm ngoài định luật này không? Tuyệt đối không có đạo lý như vậy.Từ biến hoá thánh thân kim dung một đời của Phật, nói rõ chân lý chư hành vô thường của thế gian. “ Thân giáo phải khớp với ngôn giáo”, Đức Phật giảng về đạo lý khổ- vô thường- vô ngã ở thế gian mà ngược lại thân Ngài thì ngàn năm trẻ mãi, không bệnh, không già như vậy chẳng phải mâu thuẩn đó sao? Đức Phật thị hiện ở thế gian ngài có sắc thân nên kim dung tướng hảo cũng phát sanh không ít những tai nạn. Bất luận nói thế nào, những công đức tu tập tích tụ nên 32 tướng tốt,80 vẽ đẹp luôn vì có thân tướng hữu vi, không phải là pháp thân vô vi, thánh thân kim dung hữu vi biến hoá của Phật bị các tai nạn cũng là việc bình thường thôi. Lúc Phật đi đường gặp hai tai nạn, một lần là Ngài đi qua núi Kha địa la bị một cây độc có tên là Khiếp đà la gỗ rớt xuống tua tủa làm mắt cá bị thương; lần thứ hai là lúc Ngài đi ngang dưới chân núi Kỳ xà quật bị Đề Bà Đạt Đa lăn đá xuống làm cho chân phải rướm máu. Đức Phật cũng tuyên bố trong đại chúng hai lần Ngài bị bệnh. Một là lúc danh y Xà Bà điều trị bệnh kiết cho Ngài; lần khác là lưng ngài đau sai tôn giả Anan vào thành xin sữa và bảo tôn giả Đại Ca Diếp trì niệm Thất bồ đề phần thì Ngài mới hết đau. Đức Phật cũng có hai lấn gặp nạn đói, là lúc an cư ở thôn Bà La gặp năm mất mủa đói khát, trong 3 tháng an cư chỉ ăn lúa ngựa, lần khác thì đi khất thực nhưng không có thức ăn mang bình bát không về nhịn đói chờ đến ngày mai. Đức Phật cũng bị một phụ nữ ngoại đạo vu oan, bị vua Thiện Gíac của thành Câu Lợi phê phán và những người này đều nhận lấy kết quả bất hạnh. Một nhà tôn giáo vĩ đại luôn có tai nạn bức hại thử thách tinh thần. Kim dung thánh thân của Phật gặp rất nhiều tai nạn như vậy, chúng sanh nếu không hiểu được ý nghĩa sâu xa của lý nay dể sanh tâm nghi ngờ. Vì thế vua Ba Tư Nặc nước Kiều Tát La đã từng đưa ra vấn đề này thỉnh vấn Đức Phật như sau: “Bạch Thế Tôn! Kim dung tướng hảo của Ngài, phẩm đức oai nghiêm, trên trời và nhân gian không ai có được, nhưng trong sự nghiêp truyền bá chân lý của Ngài, vì sao phải gặp một số tai nạn” ? Phật dạy: “Đại vương! pháp thân của chư Phật Như Lai là thân vĩnh hằng, nhưng vì độ chúng sanh mới có ứng hiện những tai nạn, những việc như: mắt cá chân bị thương, đau lưng, xin sữa, uống thuốc cho đến niết bàn, phân chia xá lợi xây tháp cúng dường tất cả đều là những phương tiện thiện xảo là vì muốn cho chúng sanh biết được nghiệp báo không mất, làm cho chúng sanh có tâm sợ sệt mà đoạn trừ tội lỗi, tu các hạnh lành mới chứng đắc pháp thân vĩnh hằng, tuổi thọ vô cùng, quốc độ thanh tịnh, không có sắc thân hữu vi lưu luyến thế giới Ta bà. Vua Ba Tư Nặc nghe xong dứt hết nghi ngờ, vui vẽ reo mừng, Vua không chỉ hiểu thấu đáo được kim dung của Phật mà còn thể hội được tâm từ bi sâu xa của Phật! Đức Phật bậc thầy vĩ đại, kim dung thánh thân của Ngài tuy chúng ta không thấy nhưng Ngài vẫn sống mãi trong tâm chúng ta. Hình ảnh trăm vạn nhân thiên của Linh sơn hội thượng và Phật trang nghiêm tướng hảo ngồi chính giữa vẫn còn lởn vởn trong đầu chúng ta: “Trên trời dưới đất không ai bằng Phật, mười phương ba đời cũng không ai sánh kịp; Tất cả những người ở thế gian con nhìn thấy, hết thảy không ai như Phật vậy”. Chân Thân của Đức Phật Chân thân vô tướng: Thánh tượng của Đức Phật, chúng ta đi đến đâu cũng có thể chiêm ngưỡng; Kim dung của Phật, hơn 2500 năm trước quả là đã xuất hiện ở thế gian, nhưng chân thân của Phật có hình tướng như thế nào? Chân thân của Phật là pháp thân, pháp thân mới là hình tướng chân chánh của phật, nhưng pháp thân vô tướng hàng Bồ tát củu trụ còn không thể thấy, huống gì chúng ta là những chúng sanh bị vô minh phiền não che mờ? Pháp thân, vô vi vô tác, không hình không tướng, không đến không đi, không đầu không cuối, chúng ta làm sao mới có thể nhìn được Pháp thân của Phật chứ? Trong kinh có chép: “đoạn một phần vô minh, chứng một phần pháp thân” cho nên có thể thấy Pháp thân không phải ở trên hình tướng mà thấy, mà hình tướng của Pháp thân hoàn toàn là do tu tập. Trong kinh Hoa Nghiêm có ghi: “Pháp tánh vốn vắng lặng, không thể chấp thủ cũng không thể thấy, tánh không tức là cảnh Phật, không thể suy lường được”. Pháp thân xa lìa cảnh giới ngôn ngữ, văn tự và suy luờng, “nếu có người muốn biết cảnh giới Phật, tâm ý nên thanh tịnh như hư không”. Pháp thân là hư không thân, tuy không hình không tướng, không nói không thấy, nhưng vô hình mà không phải vô hình, vô tướng mà không phải vô tướng. Pháp thân biến khắp mười phương, bao trùm pháp giới. Có một lần Thượng toạ Thái Nguyên Phù giảng kinh Niết Bàn tại Dương Châu, giảng đến đoạn tam đức của Pháp thân, giảng rộng về đạo lý pháp thân. Lúc đó có vị thiền sư đang ngồi trong hội chúng nghe được liền cười. Thượng toạ Thái Nguyên Phù giảng kinh xong thì y áo chỉnh tề đãnh lễ vị thiền sư đó thưa: “đệ tử vừa giảng về Pháp thân, có chổ nào không đúng”? Thiền sư nói: “nếu ngài muốn giảng Pháp thân, xin ngài ngưng nói ba ngày, nhắm mắt suy nghĩ, pháp thân cuối cùng có hình tứơng như thế nào”?Thượng toạ nghe xong thì tuyên bố trong chúng hội ngưng giảng kinh Niết Bàn ba ngày,tự mình nhắm mắt tham cứu, ba ngày sau hình như đã có sở ngộ về Pháp thân, vui vẻ nói: Lý của pháp thân giống như hư không, Bao hết ba đời biến khắp muời phương Bao trùm bát cực bao quát lưỡng nghi Tuỳ duyên phú cảm không đâu mà không biến. Từ công án này chúng ta có thể thấy Pháp thân không thể từ trên hình tướng mà hiểu cũng không thể dùng ngôn ngữ mà nói rõ được. Kim dung thánh tượng, hoặc nói hoặc nhìn thì có thể biết nhưng chỉ có pháp thân không thể lấy mắt tai để biết, chân thân vô tướng của Phật nên dùng tâm mà hiểu. Tác dụng của Pháp thân:Thể của pháp thân tuy không có hình để thấy có tướng để xem nhưng Dụng vi diệu đức tướng trang nghiêm của Pháp thân không phải hoàn toàn không thấy được. Đại luận nói: “Thể pháp thân xét tận cùng không ngoài thân tướng hảo này; không lìa khỏi pháp thân tuy hai mà không khác”. Kim dung thánh thân của Phật không phải là pháp thân, nhưng kim dung thánh thân lại từ pháp thân mà hiện các tướng dụng Mật tích kinh nói: “Thánh thân Phật tuy có phân thành pháp thân, báo thân, ưng thân tuy có ba nhưng cũng không khác bởi vì ứng thân báo thân là từ pháp thân lý thể mà hiển hiện, lìa pháp thân sẽ không có báo thân và ứng thân. Cho nên từ kim dung của ứng thân cũng có thể biết được Pháp thân của Phật. Khi Phật ứng hoá ở thế gian đến khắp nơi thuyết pháp, trong mỗi pháp hội giảng kinh, có khi thấy thân Phật là sắc vàng, có thấy thân Phật sắc bạc thậm chí thấy thân Phật là màu sắc lưu ly sa cừ mã não, có lúc thấy Phật và người khác nhau, có lúc thấy Phật cao 6 thước cùng với chuyển luân vương không đồng, hoặc là ba thước trăm ngàn thước các loại thân không giống. Thậm chí âm thanh thuyết pháp của Phật cũng có các loại không đồng, có lúc âm thanh mềm mại vi diệu, có khi âm thanh vang dội như sư tử hống. Các thời pháp cũng tuỳ theo căn cơ của thính chúng mà nghe có khác có khi nghe bố thí trì giới,có khi nghe thiền định trí tuệ, giải thoát, đại thừa,…như thế sao có thể nói là kim dung hảo tướng bình thường được? Đó không phải là từ bản thể chân thân mà hiển hiện ra thần lực pháp thân bất khả tư nghì đó sao? Từ trong các kinh điển chúng ta có thể thấy Gíao chủ Thích Ca, thường thường cùng trong một thời gian nhưng ở trong ngàn vạn quốc độ làm Phật sự có các danh hiệu các hình tướng và các cách giáo hoá khác nhau, đó không phải là tướng dụng của tất cả hiển hiện từ pháp thân đó sao? Nếu không có Pháp thân làm sao hiện các tướng dụng mà đến nơi này? Quốc độ của một Phật là tam thiên đại thiên thế giới, thế giới Ta bà chỉ là một thế giới nhỏ trong tam thiên đại thiên đó, Đức Phật ứng hiện ở thế gian, nếu không có pháp thân làm sao hiện tướng dụng đến khắp nơi và thế nào có thể giáo hoá được tam thiên quốc độ? Khởi Tín luận nói: “Pháp thân tự thể đã có ánh sáng trí huệ rộng lớn, chiếu khắp pháp giới. Do vậy có thể biết, tất cả thế giới Ta bà không có cái gì là không phải tướng dụng của Pháp thân, nên nói “tiếng suối chảy là tướng lưỡi rộngdài, núi xanh biếc cũng là pháp thân thanh tịnh” “hoa vàng rực rỡ là Bát nhã, trúc xanh mơm mởn cũng luôn là pháp thân”. Trong con mắt của bậc thánh giác ngộ không có một cái gì không phải là chân thân của Phật, khắp cả vũ trụ kông nơi nào mà không có chân thân của Phật. Phật Đà vì có thân hữu vi mà có nhập niết bàn, đó là khế hợp pháp tánh của Phật,chân thân của Phật biến vào trong tất cả pháp, không có một pháp nào mà không có chân thân Phật. Đức Phật cho đến ngày nay vẫn còn sống cùng chúng ta,chúng ta sống trong Pháp thân của Phật.Kinh Lăng Nghiêm nói: “mười phương hư không thế giới đều là trong tâm của Như Lai, như mặt trời giữa hư không, đều là chân thân của Phật, vũ trụ vạn tượng đều là tướng dụng của chân thân Phật. Nơi nơi đều có Pháp thân: Pháp thân là chân thân của Phật, chân than này biến khắp muời phương hư không pháp giới, hào quang chiếu vô lượng quốc độ, chỉ có Bồ tát đầy đủ Thập trụ Mới có thể thường nghe được diễn thuyết diệu pháp của Pháp thân. Pháp thân lá cảnh giới của Phật, Kinh Lăng Nghiêm chép: “Nước trong đại dương co thể uống hết, bụi trong vũ trụ có thể đếm được,gió trong hư không có thể cột lại nhưng cảnh giới của Phật thì không thể nói được”. Đức Phật trong các kinh điển luôn luôn chỉ đạo các đệ tử tu tập nên nhận thức về chân thân của Phật rất thân thiết. Đức Phật cũng dạy: “Thấy duyên khởi tức thấy pháp, thấy pháp tức thấy Phật”, pháp thân của Phật tức tự tánh của các pháp, nếu có khả năng từ pháp duyên khởi, hiểu thông tánh không của các pháp và như thế là có thể thấy đựơc chân thân của Phật. Kinh Kim Cang cũng viết: “Chổ nào có kinh điển thì chổ đó có Phật”. Trong pháp có phật, tin pháp là tin Phật, gọi là phật bởi vì Ngài có thể khế hợp pháp tánh, chứng ngộ pháp tánh và cùng pháp tánh hoà thành một thể; không tin pháp, không kính pháp,không hiểu pháp thì không thể nhận thức được chân than của Phật. Đức Phật ứng hoá thân vì nhân duyên, nhân duyên hết rồi thì nhập niết bàn, hàng đệ tử nhìn cảnh Phật niết bàn rất đổi bi thương, Phật liền dạy: “Các ngươi chớ có bi thương, ứng thân hữu vi tuổi già này cũng như chiếc xe cũ mục, chiếc xe cũ mục lúc hư, nếu đem sữa lại sử dụng đó không là phương pháp tốt nhất, nếu cái sanh mệnh nhục thể hữu vi của ta sống ngàn vạn năm cùng các ngươi nhưng có hợp tất có biệt ly, đó là đạo lý không thay đổi được! Đức phật vào niết bàn ở trong pháp tánh chiếu cố đến các ngươi làm cho sanh mệnh của Phật tương ưng với pháp thân vô vi, sanh mệnh này song hành cùng trời đất, chiếu sáng như mặt trời mặt trăng, các ngươi sau này nên y theo giáo pháp của Ta mà hành, màu lục của dương liễu đó ,màu xanh của tùng bách đó đều là pháp thân của Phật”nếu có thể y theo giáo pháp của Phật mà hành thì thấy được chân thân của Phật. Do đó, các pháp tam vô lậu học giới định huệ là chân thân của Phật, 37 phẩm trợ đạo, thập lực, tứ vô uý,…là chân thân của Phật. Thậm chí hành một số pháp vì tăng đoàn đều là chân thân của Phật. Chân thân thường trụ:Chân thân của Phật, pháp thân hụê mệnh của Phật là sáu pháp lục hoà của Tăng đoàn. Đức Phật thường nói: “ nếu cúng dường tăng tức là cúng dường Ta rồi” Phật sao mà xem trọng chúng tăng đến thế, cho nên “tiếp nối long mạch Phật pháp”, “kế tục hụê mệnh của Phật”, đều nương vào tăng đoàn, hy vọng tăng đoàn sau này không nên nghĩ rằng Phật đã vào niết bàn rồi, nên biết sức từ bi của Phật luôn gia trì chúng ta, chúng ta nên đi về mọi nơi để hoằng Pháp lợi sanh, làm cho chân thân Phật biến khắp nơi trên thế giới. Hoàng đế Thuận Tông đời Đường không biết chân thân Phật cuối cùng sẽ ở đâu, nên đến Phật Quang Như Mãn thiền sư thỉnh vấn như sau: “Phật từ xứ nào đến Diệt rồi đi về đâu Đã nói thường trụ thế Hiện tại Phật ở đâu”? Thiền sư đáp: “Phật từ vô vi đến Diệt trở về vô vi Pháp thân đầy hư không Thường trụ vô tâm xứ hữu niệm quy vô niệm Hữu trụ quy vô trụ Đến vì chúng sanh đến Đi vì chúng sanh đi Biển thanh tịnh chân như Thể thường trụ sâu xa Trí giả khéo suy nghĩ Chớ có nên hoài nghi”. Hoàng đế trả lời thiền sư và vẫn còn hoài nghi “Phật tại hoàng cung sanh Diệt tại rừng song thọ Trụ thế bốn chín năm Lại nói không thuyết pháp Sơn hà và đại hải Trời đất và nhật nguyệt Đến thời quy về hết Ai nói không sanh diệt Nghi tình như ở đây Trí giả khéo phân biệt”. Thiền sư lại trả lời: “Phật thể vốn vô vi Mê tình vọng phân biệt Pháp thân khắp hư không Chưa từng có sanh diệt Hữu duyên Phật ra đời Hết duyên Phật nhập diệt Xứ xứ hoá chúng sanh Giống như trăng dưới nuớc Không thường cũng không đoạn Không sanh cũng không diệt Sanh cũng chưa từng sanh Diệt cũng chưa từng diệt Thấy rõ vô tâm xứ Tự nhiên không pháp thuyết”. Tinh Vân đại sư tác, Như Nguyện dịch Xin chiêm bái Tôn tượng Đức Phật do Cơ sở Phúc Minh tạc: |