Người Anh có nhiều từ nói về tình trạng cảm cúm, trong đó "run" không chỉ mang nghĩa là "chạy" mà còn để chỉ một người bị chảy nước mũi. Show
Một cơn cảm lạnh là "a cold", còn cảm cúm là "flu". Để nói mình bị cảm lạnh, người Anh thường dùng "catch" hoặc "get". Ví dụ: She went out without a coat last night. Now she's caught a cold (Tối qua cô ấy ra ngoài mà không mặc áo khoác. Bây giờ cô ấy bị cảm lạnh). Hai động từ trên cũng được dùng để chỉ người bị cảm cúm: The school has reported many students getting the flu this week (Trường học báo cáo nhiều học sinh bị cúm trong tuần này). Khi một người bị cảm, họ có thể bị sổ mũi. Trong tiếng Anh, "a runny nose" nghĩa là chảy nước mũi: The baby has got a runny nose because she's ill (Em bé bị sổ mũi vì bị ốm). Từ "run" cũng có nghĩa là chảy nước mũi: My nose has been running since last week even though I took some medicine (Mũi tôi chảy nước từ tuần trước mặc dù tôi đã uống thuốc). Hiện tượng nghẹt mũi thường được gọi một cách thông dụng là "blocked nose" hay "stuffy nose" theo cách gọi của người Mỹ: I hate having a blocked nose. It’s like being tortured! (Tôi ghét bị nghẹt mũi. Giống như bị tra tấn vậy!) Một cơn sốt là "fever", còn bị sốt là "run a fever": It was until he ran a fever that he started to think he had caught a cold (Mãi đến khi lên cơn sốt anh mới bắt đầu nghĩ mình bị cảm lạnh). Ngoài các biểu hiện như sổ mũi, ngạt mũi hay sốt, một số triệu chứng khác của việc bị cảm là ho, hắt xì (sneeze), đau họng (sore throat) hay mất vị giác (lose appetite). Còn cảm giác mệt mỏi, khó chịu trong người vì bị ốm hay được gọi là "under the weather": I'm feeling really under the weather - I think I've got the flu! (Tôi cảm thấy thật khó chịu - Tôi nghĩ mình bị cúm rồi!) Các bệnh tai mũi họng rất phổ biến ở cả trẻ em, người lớn và thường là lành tính. Tuy nhiên, chúng có thể gây ra nhiều biến chứng từ mức độ ảnh hưởng đến đe dọa sức khỏe nếu không được kiểm soát tốt. Viêm mũi xoang, viêm tai giữa, viêm họng, viêm amidan, VA, suy giảm thính lực hoặc điếc… là các bệnh về tai mũi họng thường gặp nhất. Hầu hết ai cũng phải trải qua một trong số các bệnh về tai mũi họng ít nhất một lần trong đời. Nếu không tiến triển gây biến chứng, phần lớn các bệnh lý này dễ điều trị.  Bệnh tai mũi họng là gì?Tai, mũi và họng là những cơ quan có cấu trúc và cơ chế hoạt động phức tạp và có liên quan với nhau cho phép một người tạo ra âm thanh, nghe, giữ thăng bằng, ngửi, thở và nuốt. Theo ThS.BS.CKII Trần Thị Thúy Hằng, Trưởng khoa Tai Mũi Họng, Trung tâm Tai Mũi Họng BVĐK Tâm Anh TP.HCM, các bệnh tai mũi họng là tất cả các bất thường trong cấu trúc, chức năng, hoạt động của các bộ phận thuộc vùng tai mũi họng. Tai, mũi, họng có mối liên quan với các giác quan mà con người sử dụng hàng ngày. Tai cho phép một người nghe và tai trong giúp ổn định cơ thể và giữ thăng bằng. Mũi cho phép ngửi và cũng hỗ trợ vị giác. Thở bằng mũi làm ẩm không khí và giúp lọc không khí trước khi vào phổi. Cổ họng là đường dẫn không khí đến phổi và thanh quản. Nó cũng nối miệng với thực quản, nơi thức ăn đi xuống để đến hệ thống tiêu hóa. Các cơ quan này và các mô của chúng tạo thành một phần cấu trúc phức tạp của vùng mặt và cổ, đồng thời chúng có chung một vài cấu trúc quan trọng trong đầu. Các ví dụ bao gồm các xoang, có thể đi qua bên dưới mắt và mũi, và vòi Eustache, nối tai giữa với họng mũi. Bởi vì hệ thống tai mũi họng có liên quan với nhau, các vấn đề liên quan đến một phần của hệ thống tai mũi họng cũng có thể ảnh hưởng đến một cơ quan hoặc cấu trúc ở một nơi khác trong hệ thống tai mũi họng. Các bệnh tai mũi họng thường gặpCó rất nhiều bệnh lý về tai mũi họng khác nhau, nhưng thường gặp nhất bao gồm: 1. Viêm họngHọng là một cấu trúc hình ống nằm giữa amidan và thanh quản. Khi vi khuẩn hoặc virus xâm nhập vào họng, chúng có thể gây nhiễm trùng khiến họng sưng nề và đỏ. Bệnh lý này được gọi là viêm họng. Triệu chứng chính của viêm họng là đau họng, nhưng cũng có thể có các dấu hiệu nhiễm trùng khác, chẳng hạn như sốt, nhức đầu, đau khớp và cơ, và sưng đau hạch cổ. 2. Viêm mũi xoangViêm mũi xoang là tình trạng viêm phù nề niêm mạc mũi và các xoang cạnh mũi. Nguyên nhân thường do nhiễm virus gây ra. Các triệu chứng của viêm mũi xoang thường cải thiện trong vòng hai đến ba tuần. Các xoang là những hốc nhỏ chứa đầy không khí và thông với nhau. Chúng nằm phía sau gò má và trán. 3. Viêm tai giữaViêm tai giữa là bệnh lý nhiễm trùng tai giữa, gây viêm (đỏ và sưng) cũng như tích tụ dịch phía sau màng nhĩ. Bất cứ ai cũng có thể bị nhiễm trùng tai giữa nhưng trẻ sơ sinh từ 6 đến 15 tháng tuổi thường bị ảnh hưởng nhiều nhất. 4. Viêm mũi dị ứngViêm mũi dị ứng là một bệnh dị ứng đặc trưng bởi các triệu chứng nghẹt mũi, chảy nước mũi trong, hắt hơi, chảy dịch mũi sau và ngứa mũi. Bệnh này rất phổ biến, với mức độ trung bình cứ khoảng 6 người thì sẽ có một người mắc phải. Viêm mũi dị ứng có gánh nặng bệnh tật đáng kể, gây suy giảm năng suất lao động và chi phí chăm sóc sức khỏe. 5. Viêm VAViêm VA xảy ra khi có tình trạng viêm mô VA, nguyên nhân thường do nhiễm trùng, dị ứng hoặc kích ứng từ axit dạ dày. Viêm VA hiếm khi tự xảy ra và thường liên quan đến các bệnh lý như viêm amidan, viêm họng, viêm mũi xoang hoặc trào ngược dạ dày thực quản. Tình trạng kích ứng liên tục có thể dẫn đến phì đại VA. Đây là nguyên nhân gây ra nhiều biến chứng của bệnh viêm VA. Viêm VA có thể được phân loại là cấp tính hoặc mạn tính. 6. Viêm amidanViêm amidan là tình trạng amidan bị nhiễm trùng, viêm và sưng. Đặc biệt là nhiễm trùng nhu mô amidan khẩu cái. Định nghĩa này không bao gồm viêm amidan như là một phần của bệnh tăng bạch cầu đơn nhân nhiễm trùng. Viêm amidan có thể xảy ra đơn lẻ hoặc là một phần của viêm họng lan tỏa. Sự khác biệt lâm sàng giữa viêm amidan và viêm họng không rõ ràng trong tài liệu và tình trạng này thường được gọi đơn giản là “viêm họng cấp tính”. 7. Rối loạn giọng nóiRối loạn giọng nói là khi chất lượng giọng nói, cao độ và độ to khác nhau hoặc không phù hợp với độ tuổi, giới tính, nền tảng văn hóa hoặc vị trí địa lý của một cá nhân. Rối loạn giọng nói được định nghĩa là khi một cá nhân bày tỏ lo lắng về việc có giọng nói bất thường không đáp ứng nhu cầu hàng ngày của họ, ngay cả khi những người khác không coi đó là bất thường. 8. Hội chứng ngưng thở khi ngủHội chứng ngưng thở khi ngủ được xác định bởi các đợt ngưng thở và giảm thở thường xuyên. Đây cũng là yếu tố nguy cơ của bệnh tim mạch, bệnh chuyển hóa hay ung thư. Hội chứng ngưng thở khi ngủ do tắc nghẽn xảy ra khi đường hô hấp trên bị tắc nghẽn nhiều lần trong khi ngủ, khiến luồng không khí giảm hoặc ngừng hoàn toàn. Đây là hội chứng ngưng thở khi ngủ phổ biến nhất. Tình trạng thừa cân – béo phì, viêm amidan quá phát… có thể làm tăng nguy cơ ngưng thở khi ngủ do tắc nghẽn. Nguyên nhân gây bệnh tai mũi họngMỗi loại bệnh về tai mũi họng có thể sẽ do các nguyên nhân khác nhau gây ra. Trong đó, các nguyên nhân thường được biết đến nhất bao gồm: 1. Nhiễm vi khuẩn hoặc virusCác loại vi khuẩn, virus thường gây ra các tình trạng liên quan đến viêm và nhiễm trùng. Phổ biến nhất là viêm mũi xoang, viêm họng (bao gồm cả viêm amidan, viêm VA, viêm thanh quản), viêm tai (bao gồm viêm tai ngoài, viêm tai giữa, viêm tai trong). 2. Nhiễm nấmNhiễm nấm thường gặp ở các bệnh về tai và mũi xoang như nhiễm nấm ống tai, viêm xoang do nấm. Nhiễm nấm chủ yếu xảy ra ở những bệnh nhân bị suy giảm miễn dịch như mắc ung thư, đái tháo đường và HIV. 3. Các tác nhân từ môi trường sống khác Các loại hóa chất độc hại trong môi trường sống như thuốc trừ sâu, chất bảo quản, chất tạo màu, mùi, vị trong thực phẩm; khói xăng xe, khí thải, nước thải, rác thải từ các nhà máy; khói thuốc lá; rượu bia… cũng là các tác nhân gây ra các bệnh về tai mũi họng. Đặc biệt, phấn hoa và lông động vật được biết đến là tác nhân phổ biến trong viêm mũi xoang dị ứng. 4. Do cấu trúc bất thườngNhững cấu trúc tai, mũi, họng bất thường có thể dẫn đến nhiều loại bệnh lý về tai mũi họng. Ví dụ vẹo vách ngăn mũi dẫn đến viêm xoang mạn tính, rối loạn chức năng vòi nhĩ dẫn đến nghe kém dẫn truyền, hàm dưới ngắn hoặc tụt gây ra chứng ngưng thở khi ngủ. 5. Do yếu tố di truyềnYếu tố di truyền cũng có thể là nguyên nhân gây ra nhiều loại bệnh lý về tai mũi họng. Chẳng hạn như bệnh rò luân nhĩ là một dị tật bẩm sinh phát triển trong tuần thứ 6 của thai kỳ. Viêm mũi dị ứng có tỷ lệ di truyền từ 60-70%. Hoặc điếc bẩm sinh có nguyên nhân từ khiếm khuyết một gen. 6. Do chấn thương, phẫu thuậtMột số loại bệnh lý mũi xoang cũng có thể phát triển từ một chấn thương hoặc phẫu thuật vùng tai mũi họng. Chẳng hạn như u nhầy xoang có thể phát triển sau phẫu thuật điều trị viêm mũi xoang hoặc phẫu thuật chỉnh hình hàm mặt. Triệu chứng bệnh tai mũi họngTuỳ vào từng loại bệnh lý tai mũi họng, các triệu chứng có thể biểu hiện khác nhau. 1. Triệu chứng các bệnh lý mũi xoangViêm mũi xoang thường biểu hiện bằng các triệu chứng đặc trưng như:
2. Triệu chứng các bệnh lý về taiCác bệnh lý về tai thường có các triệu chứng thường gặp nhất như:
3. Triệu chứng các bệnh lý vùng họngCác bệnh lý vùng hầu họng thường có biểu hiện như:
Phương pháp điều trị bệnh tai mũi họngCác bệnh lý về tai mũi họng ban đầu thường được điều trị bằng các loại thuốc, kết hợp với các biện pháp giảm nhẹ tại chỗ. Nếu điều trị ban đầu không đạt hiệu quả, phẫu thuật sẽ được cân nhắc ở bước tiếp theo. 1. Điều trị bằng thuốcĐiều trị bằng kháng sinh nếu bệnh có nguồn gốc từ nhiễm trùng, tuy nhiên ngyowif bệnh luôn phải tuân thủ theo kê đơn của bác sĩ chuyên khoa. Trong bệnh lý viêm mũi xoang, các loại thuốc nhỏ mũi, xịt mũi thường được sử dụng, ví dụ như Steroid xịt mũi. Thuốc kháng histamin thường dùng để điều trị viêm mũi dị ứng. Ngoài ra có thể sử dụng nước muối sinh lý để rửa mũi xoang hàng ngày. Viêm họng, viêm VA, viêm amidan có thể điều trị bằng các loại thuốc không kê đơn như siro ho, viêm ngậm. Điều trị bằng thuốc paracetamol hay ibuprofen để giảm sốt và tình trạng sưng đau. Viêm tai có thể điều trị bằng thuốc nhỏ tai, thuốc kháng histamin, thuốc chống viêm phù nề hoặc bơm hơi vòi nhĩ.(1) 2. Các biện pháp cải thiện bệnh tai mũi họng tại nhàĐể giúp cải thiện triệu chứng của các bệnh lý tai mũi họng tại nhà, chúng ta có thể áp dụng một số cách sau:
3. Phẫu thuậtPhẫu thuật là biện pháp cuối cùng nếu điều trị bằng thuốc không hiệu quả. Hiện nay, phẫu thuật nội soi là kỹ thuật phổ biến trong điều trị các bệnh tai mũi họng. Đây là phương pháp ít xâm lấn, ít chảy máu, giảm đau, giúp bệnh nhân mau hồi phục, hiệu quả điều trị cao. Phẫu thuật mổ mở cổ điển vẫn được sử dụng nhưng ngày nay nó thường được áp dụng cho các loại giải phẫu đòi hỏi độ tiếp cận rộng, và phẫu thuật nội soi không thể đáp ứng. Cách phòng bệnh tai mũi họngĐể phòng ngừa các bệnh về tai mũi họng, mỗi người cần lưu ý những vấn đề sau:
Bệnh tai mũi họng có nguy hiểm không?Theo bác sĩ Hằng, các bệnh tai mũi họng thường là các bệnh lý lành tính. Tuy nhiên, ung thư vòm họng, ung thư thanh quản, ung thư lưỡi… cũng có thể xảy ra. Một số bệnh lý tai mũi họng lành tính, nếu không được điều trị cũng có thể trở thành yếu tố nguy cơ gây ung thư theo thời gian như u tuyến nước bọt, polyp mũi. Hoặc những biến chứng của các bệnh lý tai mũi họng như viêm cầu thận, viêm màng não, viêm xương chũm… cũng rất nguy hiểm. Như vậy, cho dù xuất phát là bệnh lành tính, nhưng chúng ta cũng không nên chủ quan để bệnh kéo dài mà không điều trị triệt để. Việc điều trị cần khoa học, không nên áp dụng các biện pháp dân gian chưa được kiểm chứng nhằm tránh các hệ lụy đáng tiếc. Để đặt lịch khám, tư vấn, điều trị các bệnh tai mũi họng tại Bệnh viện Đa khoa Tâm Anh, Quý khách hàng có thể liên hệ: Trong các bệnh tai mũi họng, viêm mũi xoang, viêm VA, amidan, viêm họng, viêm tai là phổ biến nhất. Thăm khám sức khỏe định kỳ hằng năm và thực hành vệ sinh tai mũi họng tốt, tránh xa các tác nhân gây hại và tiêm vắc xin phòng cúm, có thể giúp phòng ngừa các yếu tố nguy cơ gây bệnh tai mũi họng thường gặp. Bệnh viện tai mũi họng tên tiếng Anh là gì?Bệnh viện có tên dịch ra tiếng Anh là National Otorhinorarynology Hospital of Vietnam, viết tắt là NOH. Bệnh viện đặt tại số 78 đường Giải Phóng, phường Phương Mai, quận Đống Đa, thành phố Hà Nội. Chuyên khoa tai mũi họng tiếng Anh là gì?Overview - Otorhinolaryngology (Ear, Nose, Throat - ENT) Nội soi tai mũi họng trong tiếng Anh là gì?Nội soi. Nội soi (Tiếng Anh: Endoscopy) là một kỹ thuật y học hiện đại được ứng dụng trong việc khám bệnh, chẩn đoán bệnh bằng việc sử dụng các loại dụng cụ chuyên biệt để quan sát trực tiếp bên trong các cơ quan của cơ thể. Chuyên khoa tai mũi họng là gì?Khoa Tai Mũi Họng là chuyên khoa điều trị các bệnh lý liên quan đến tai, mũi và họng cũng như vùng đầu và cổ. Khoa Tai Mũi Họng cung cấp dịch vụ đa dạng, từ khám bệnh đến thực hiện các loại phẫu thuật phức tạp cho cả trẻ em và người lớn. |
