Giới thiệu hệ thống hạch bạch huyết trong cơ thể Show
Hạch bạch huyết là một phần quan trọng của hệ thống miễn dịch của cơ thể, để giúp chống lại tình trạng nhiễm trùng. Trong cơ thể mỗi chúng ta có khoảng 500-600 hạch bạch huyết, chúng nằm rải rác khắp cơ thể trên đường đi của mạch bạch huyết và thường tập trung thành nhóm và nhận bạch huyết của từng vùng cơ thể. Có những hạch bạch huyết nằm nông dưới da mà chúng ta có thể sờ được ( trên cổ, sau tai, dưới cằm, dưới hàm, vùng gáy, hố nách, quanh háng…). Và có những hạch nằm sâu trong lồng ngực, ổ bụng… không thể sờ thấy, chỉ có thể phát hiện qua thăm khám chẩn đoán hình ảnh. Hình ảnh các nhóm hạch bạch huyết ở nông( có thể sờ thấy được). Cấu tạo của hạch bạch huyết: Hạch có hình hạt đậu hoặc hình trứng, được bao bọc bên ngoài bởi vỏ xơ, nơi lõm vào gọi là rốn hạch. Rốn hạch là nơi đi vào nhu mô hạch của động mạch, là nơi đi ra của tĩnh mạch và bạch huyết quản ( dẫn bạch huyết ra khỏi hạch). Chức năng của hạch bạch huyết là gì? Hạch bạch huyết được coi như lính gác cổng của từng vùng cơ thể. Các tác nhân xâm nhập ngoại lai theo dòng bạch huyết được đưa tới các hạch Tại đây hạch bạch huyết có các tế bào miễn dịch chuyên biệt để thu giữ và tiêu diệt các kẻ xâm nhập. Đồng thời sản xuất các kháng thể theo hệ tĩnh mạch và đưa vào hệ tuần hoàn máu. Nguyên nhân sưng hạch bạch huyết? Trong quá trình thực hiện nhiệm vụ miễn dịch, các tế bào miễn dịch trong hạch được sản xuất tăng lên cùng với xác các đại thực bào và tác nhân ngoại lai làm cho hạch bị sưng lên và có thể gây đau. Các nguyên nhân chính khiến hạch bị sưng gồm: Virus ( phổ biến nhất là Virus cảm lạnh thông thường): thủy đậu, sởi, HIV… Vi khuẩn: liên cầu, tụ cầu, lao, giang mai, các bệnh lây truyền qua đường tình dục… Ung thư: Một số ung thư có thể gây sưng hạch bạch huyết. Nguồn gốc có thể bắt nguồn từ chính các hạch bạch huyết hoặc các tế bào máu. Cũng có thể ung thư di căn hạch từ một cơ quan khác trong cơ thể. Ví dụ, ung thư vú có thể lan đến các hạch bạch huyết gần nhất ở nách hoặc ung thư phổi có thể lan đến các hạch bạch huyết quanh xương đòn. Khi nào cần đi khám bác sĩ ? Một số hạch bạch huyết sưng sẽ trở lại bình thường khi tình trạng nhiễm trùng được cải thiện. Bạn nên đến gặp bác sĩ nếu các hạch bạch huyết bị sưng của bạn: Đã xuất hiện không có lý do rõ ràng Tiếp tục to lên hoặc đã có mặt trong hai đến bốn tuần Cảm thấy cứng chắc hoặc không di chuyển khi bạn đẩy chúng Đi kèm với sốt liên tục, đổ mồ hôi đêm hoặc giảm cân không rõ nguyên nhân. Bạn sẽ phải làm xét nghiệm gi để chẩn đoán nguyên nhân sưng hạch? Tại bệnh viện TWQĐ 108, các bác sỹ sẽ thăm khám lâm sàng về bệnh sử của bạn đồng thời chỉ định một số các xét nghiệm cần thiết như siêu âm (để đánh giá về hình ảnh hạch là lành tính hay ác tính), chọc hút tế bào hạch, sinh thiết hạch, xét nghiệm máu…để tìm ra chính xác nguyên nhân gây sưng hạch. Sau đó các bác sỹ sẽ đưa ra phương án điều trị phù hợp cho tình hình cụ thể của bạn. Thông tin bài viết : BS Vũ Thị Thu Lan khoa CĐCN Nhiều người nghe nói: hạch bạch huyết có thể gây ung thư, nhưng không biết hạch bạch huyết là gì? chúng thường mọc ở những vị trí nào trên cơ thể. Và khi nào thì hạch bạch huyết gây ung thư? Để hiểu rõ hơn về vấn đề này, mời bạn cùng tham khảo bài viết dưới đây. Hạch bạch huyết hay còn gọi là hạch lympho, đây là một trong vô số các cấu trúc trơn, có hình dạng bầu dục dẹp, rải rác dọc theo các mạch bạch huyết và là một phần của hệ bạch huyết. Hạch bạch huyết có kích thước từ vài mm đến khoảng 1-2 cm. Mỗi hạch bạch huyết sẽ được bao phủ bởi một lớp vỏ dạng sợi. Chúng được chia thành vỏ ngoài và miền tủy ở bên trong, vỏ bao bọc xung quanh miền tủy. Các khoang trong hạch bạch huyết được gọi là nang bạch huyết, mỗi nang có một vùng vỏ tạo thành từ tế bào nang B, một vùng cận vỏ tế bào T, và một vùng đế của nang ở miền tuỷ. 2. Vai trò của hạch bạch huyếtHạch bạch huyết đóng vai trò quan trọng đới với hoạt động của hệ miễn dịch. Chúng chứa tế bào bạch huyết và có chức năng làm bộ lọc hoặc bẫy giữ lại các phần tử ngoại lai, nhưng cũng có thể bị viêm và sưng khi làm nhiệm vụ này. Mạng tế bào lưới ở hạch bạch huyết không chỉ giúp hỗ trợ cấu trúc mà còn là bề mặt kết dính của tế bào tua, đại thực bào và tế bào lympho. Nó cho phép trao đổi chất với máu qua tiểu tĩnh mạch nội mô cao và cung cấp yếu tố phát triển và tuần hoàn cần thiết cho việc kích hoạt và phát triển tế bào miễn dịch. 3. Hạch bạch huyết thường xuất hiện ở đâu?Các hạch bạch huyết có mặt ở khắp cơ thể, nhưng chúng thường tập trung chủ yếu ở các vùng như cổ, nách, bẹn. Khi cơ thể xuất hiện các hạch bạch huyết, chúng có thể sưng to hoặc không to, có hạch sưng đau hoặc không đau, đôi khi có những hạch di chuyển hoặc không di chuyển. Vì vậy khi thấy xuất hiện hạch trên cơ thể, bạn cần chú ý quan sát, không nên chủ quan, vì có thể hạch là lành tính và có thể biến mất nhưng cũng có thể hạch lại là một dấu hiệu biểu hiện của một bệnh lý ung thư. 4. Khi nào hạch bạch huyết gây ung thưHạch bạch huyết có thể bị ảnh hưởng bởi ung thư mô lympho và ung thư cấp độ hai ảnh hưởng đến các bộ phận khác trên cơ thể. Ung thư mô lympho cấp độ một được gọi là ung thư hạch bạch huyết, bao gồm ung thư hạch bạch huyết Hodgkin và ung thư hạch bạch huyết không Hodgkin. Ung thư hạch bạch huyết có nhiều triệu chứng từ những vết sưng không đau phát triển chậm trong thời gian dài đến các vết sưng phát triển nhanh và lớn trong vòng vài ngày hoặc vài tuần. Vì vậy không phải ai bị nổi và sưng hạch bạch huyết ở các vị trí như cổ, nách, bẹn cũng đều gây ung thư. Để chần đoán và xác định chính xác xem hạch bạch huyết trên có chữa mầm mống ung thư không, thì cần phải thăm khám với bác sĩ và có thể làm thêm một số xét nghiệm cần thiết để chẩn đoán chính xác.
Hệ bạch huyết là một phần của hệ miễn dịch và hệ tuần hoàn, là hệ cơ quan có vai trò đặc biệt quan trọng của cơ thể. Vì vậy, khi có bất thường xảy ra như phù bạch huyết sẽ kéo theo nhiều bệnh lý phức tạp khác. Vậy do đâu mà có căn bệnh này? Làm thế nào để điều trị? 1. Tổng quan về phù bạch huyếtMạch bạch huyết giữ chức năng vận chuyển nước và các chất hòa tan, cung cấp dinh dưỡng, thu thập chất thải và vi khuẩn. Vì vậy, khi bị tổn thương hoặc tắc nghẽn, các chất vận chuyển bị thoát ra các mô khác, bị nước và các chất hòa tan làm phù mô kẽ gây phù bạch huyết. Căn bệnh này thường xảy ra ở những bệnh nhân ung thư. Dường như trở thành một chứng bệnh khó tránh khỏi trong quá trình điều trị và sau điều trị. Phù bạch huyết là căn bệnh khá phổ biến ở các bệnh nhân ung thư Nguyên nhân gây bệnhCó 2 nguyên nhân gây bệnh là nguyên nhân nguyên phát và nguyên nhân thứ phát. Nguyên nhân nguyên phátNguyên nhân này khá hiếm gặp, chủ yếu do những rối loạn phát triển. Thường xảy ra vào độ tuổi dưới 20.
Nguyên nhân thứ phátBất kỳ thủ thuật nào làm tổn hại đến mạch bạch huyết đều có thể gây phù. Bao gồm:
Nhiễm trùng là một trong những nguyên nhân gây bệnh Các yếu tố nguy cơ của bệnhPhù mạch bạch thường xảy ra ở những đối tượng sau:
Dấu hiệu của bệnhTùy độ nặng nhẹ mà dấu hiệu của bệnh sẽ khác nhau. Các triệu chứng thường là:
Các dấu hiệu này dao động từ nặng tới nhẹ. Dấu hiệu sẽ không đáng chú ý cho tới khi kích thước ngón tay, ngón chân thay đổi, thậm chí khó sử dụng. Tay đau thắt khó chịu là một trong những dấu hiệu của bệnh Hậu quả của phù bạch huyếtCăn bệnh này có thể khiến cánh tay hoặc chân dễ bị nhiễm trùng, bao gồm:
2. Các phương pháp chẩn đoán và điều trị bệnh phù bạch huyếtKhi chẩn đoán, điều quan trọng nhất là phải loại trừ những nguyên nhân nguy hiểm như khả năng trong mạch máu có huyết khối hoặc nhiễm trùng. Bác sĩ sẽ khai thác tiền sử bệnh, tiền căn phù và kết hợp các xét nghiệm để khảo sát kỹ hơn. Các phương pháp chẩn đoán bệnh
Các phương pháp điều trịPhù bạch huyết hiện không có phương pháp điều trị đặc hiệu mà chủ yếu làm giảm đau, giảm sưng. Bao gồm các phương pháp sau. Các bài tậpDi chuyển cánh tay, chân bị ảnh hưởng để khuyến khích dịch bạch huyết lưu thông. Khi luyện tập không nên làm quá sức mà chỉ nên co nhẹ nhàng các cơ. Băng nơi bị tổn thươngQuấn băng quanh toàn bộ chi bị tổn thương sẽ tạo ra áp lực đẩy dịch bạch huyết chảy ngược vào trong chi và thân. Khi quấn, phải quấn chặt ngón tay, ngón chân và lỏng dần khi di chuyển tới cánh tay, cánh chân. Quấn băng toàn bộ chi bị tổn thương để tạo áp lực cho dịch bạch huyết chảy vào cơ thể MassageMassage có thể dẫn dòng chảy của bạch huyết di chuyển nhẹ nhàng đến các hạch bạch huyết. Tuy nhiên, không phải đối tượng nào cũng có thể dùng phương pháp này. Nếu vùng da bị nhiễm trùng, có cục máu đông thì tránh xoa bóp. Nếu đang mắc ung thư thì nên tránh massage vào vùng đã xạ trị. Nén khíTức dùng máy bơm gắn vào quần áo nơi vùng bị tổn thương rồi căng hơi ống tay áo, gây áp lực để di chuyển dịch bạch huyết từ ngón tay, ngón chân giúp giảm sưng ở cánh tay, chân. Đồ may mặc nénBao gồm áo dài tay hay vớ để nén cánh tay, chân. Phương pháp này thường được các bác sĩ khuyên sử dụng sau khi đã giảm sưng ở tay hoặc chân bằng những phương pháp khác. Phẫu thuậtNếu bị phù bạch huyết trầm trọng, bác sĩ có thể cân nhắc phẫu thuật để cắt bỏ mô thừa trong cánh tay hoặc chân. Tuy nhiên, phẫu thuật cũng chỉ làm giảm sưng nặng, không thể điều trị dứt điểm. 3. Phòng ngừa bệnh như thế nào?Để không mắc căn bệnh nguy hiểm này, bạn nên thực hiện những phương pháp sau:
Giữ vệ sinh tay chân là một phương pháp phòng bệnh tốt Nếu thấy bản thân đang có các dấu hiệu của bệnh phù bạch huyết, bạn nên gặp bác sĩ nhanh chóng để được tư vấn và có phương pháp điều trị phù hợp. Một địa chỉ bạn có thể lựa chọn là Khoa Tim mạch của Bệnh viện Đa khoa MEDLATEC. Chuyên khoa là địa chỉ khám các bệnh lý về tim mạch được đông đảo người dân tin tưởng. Với mong muốn giúp người bệnh tiếp cận với những dịch vụ y tế chất lượng, Khoa Tim mạch của bệnh viện luôn cập nhật, ứng dụng những máy móc và phương pháp hiện đại nhất nhằm mang lại hiệu quả và an toàn cao nhất. Có thể kể đến như: Siêu âm Doppler tim - mạch máu, điện tim, Holter điện tim, huyết áp,… Bên cạnh đó còn có đội ngũ chuyên gia, bác sĩ đầu ngành với tay nghề cao và nhiều kinh nghiệm, luôn mang lại cho bệnh nhân sự tin tưởng tuyệt đối. Nếu còn có những thắc mắc về bệnh phù bạch huyết, bạn có thể liên hệ với Bệnh viện qua Tổng đài 1900 56 56 56 để được giải đáp. |