Số La Mã hay chữ số La Mã là hệ thống chữ số cổ đại, dựa theo chữ số Etruria. Hệ thống này dựa trên một số ký tự Latinh nhất định được coi là chữ số sau khi được gán giá trị. Hệ thống chữ số La Mã dùng trong thời cổ đại và đã được người ta chỉnh sửa vào thời Trung Cổ để biến nó thành dạng mà chúng ta sử dụng ngày nay.
Số La Mã được sử dụng phổ biến ngày nay trong những bản kê được đánh số (ở dạng sườn bài), mặt đồng hồ, những trang nằm trước phần chính của một quyển sách, tam nốt hợp âm trong âm nhạc phân tích, việc đánh số ngày ra mắt của phim, những lãnh đạo chính trị tiếp nối nhau, hoặc trẻ em trùng tên, và việc đánh số cho một số hoạt động nào đó, như là Thế vận hội Olympic và giải Super Bowl.
Cách viết[sửa | sửa mã nguồn]
Có bảy chữ số La Mã cơ bản:
Ký tự Giá trị I 1 V=U 5 X 10 L 50 C 100 D 500 M 1000
Nhiều ký hiệu có thể được kết hợp lại với nhau để chỉ các số với các giá trị khác chúng. Thông thường người ta quy định các chữ số I, X, C, M, không được lặp lại quá 3 lần liên tiếp; các chữ số V, L, D không được lặp lại quá 1 lần. Chính vì thế mà có 6 số đặc biệt được nêu ra trong bảng sau:
Ký tự Giá trị IV 4 IX 9 XL 40 XC 90 CD 400 CM 900
Người ta dùng các chữ số I, V, X, L, C, D, M, và các nhóm chữ số IV, IX, XL, XC, CD, CM để viết số La Mã. Tính từ trái sang phải giá trị của các chữ số và nhóm chữ số giảm dần. Một vài ví dụ:
- III hay iii cho 3
- VIII hay viii cho 8
- XXXII hay xxxii cho 32
- XLV hay xlv cho 45
I chỉ có thể đứng trước V hoặc X, X chỉ có thể đứng trước L hoặc C, C chỉ có thể đứng trước D hoặc M.
Đối với những số lớn hơn (4000 trở lên), một dấu gạch ngang được đặt trên đầu số gốc để chỉ phép nhân cho 1000:
- V cho 5000
- X cho 10.000
- L cho 50.000
- C cho 100.000
- D cho 500.000
- M cho 1.000.000
Đối với những số rất lớn thường không có dạng thống nhất, mặc dù đôi khi hai gạch trên hay một gạch dưới được sử dụng để chỉ phép nhân cho 1.000.000. Điều này có nghĩa là X gạch dưới (X) là mười triệu.
Số La Mã[sửa | sửa mã nguồn]
Chữ số La Mã vẫn tiếp tục được sử dụng cho đến khi đế chế La Mã suy tàn và cho đến thế kỉ 14 thì nó đã không còn được sử dụng rộng rãi bởi tính tiện dụng của chữ số Ả Rập (được tạo thành bởi các số từ 0 đến 9), tuy nhiên nó vẫn còn được sử dụng trong việc đánh số trên mặt đồng hồ, âm nhạc, các sự kiện lớn và đánh dấu thứ tự những người lãnh đạo chính trị.
Bảng số la mã là một phần kiến thức toán học khá khó nhằn đối với các bé trong độ tuổi tiểu học. Để trẻ có thể ghi nhớ và ứng dụng số la mã khi học toán là một vấn đề không hề đơn giản. Tuy nhiên, trong bài viết này, thầy cô sẽ chỉ ra quy tắc giúp trẻ đọc được các số la mã từ 1 đến 20 một cách dễ dàng nhất, và cách giúp bé học phần kiến thức này một cách hiệu quả.
50 SUẤT DUY NHẤT!
Học bổng hè 58% khóa tiếng Anh cho bé BABILALA
Babilala – App học tiếng Anh trẻ em số 1 Đông Nam Á
- Giáo trình chuẩn Cambridge
- 100% giáo viên bản xứ
- 360 bài học, 3000+ từ vựng
- I-Speak chấm điểm phát âm
- Thầy cô Việt hỗ trợ 24/7
Nội dung chính
1. Quy tắc đọc bảng số la mã từ 1 đến 20
Bảng số la mã từ 1 đến 20 có cách đọc rất đơn giản, không có quá nhiều ký tự phức tạp. Bố mẹ chỉ cần hướng dẫn bé nhìn bảng số la mã và đọc như số tự nhiên thông thường.
Khi đọc các số la mã từ 1 đến 20, trẻ cần nhớ rằng: nếu tính từ trái sang phải thì giá trị các chữ số và nhóm chữ số sẽ giảm dần. Tức là, chữ số hàng chục sẽ được đọc trước, sau đó là chữ số hàng đơn vị, cách đọc tương tự các số tự nhiên.
Ví dụ một cách đơn giản, I sẽ đứng trước V hoặc X. Cụ thể: IV là 4, đọc là bốn, IX là 9, đọc là chín,…
Giúp con tiếp cận kiến thức Toán bằng phương pháp hiện đại và dễ hiểu:\>> Khám phá mô hình toán tư duy số 1 thế giới CPA của Singapore
\>> Toán tư duy Singapore là gì? Trẻ học ở độ tuổi nào là tốt nhất?
2. Hướng dẫn cách viết số La mã
Quy tắc viết bảng số la mã cũng đơn giản và dễ nhớ tương tự như cách đọc. Chúng đều có quy luật chung. Khi trẻ muốn viết các chữ số la mã từ 1 đến 20, chúng chỉ cần sử dụng 3 chữ số đơn giản là I, V và X. Các ký tự này kết hợp với nhau sẽ cho ra giá trị mà trẻ cần viết. I và X sẽ không lặp lại quá 2 lần liên tiếp; V chỉ xuất hiện 1 lần.
Các nhóm ký tự đặc biệt được sử dụng ở đây là IV và IX. Lưu ý rằng với các ký tự này, giá trị của các chữ số sẽ giảm dần nếu tính từ trái sang phải.
Tuy cách viết số la mã tương tự như số tự nhiên nhưng trẻ cũng cần lưu ý một số quy tắc
Ngoài ra, trẻ cần nhớ các quy tắc cộng trừ sau để tránh nhầm lẫn trong khi viết bảng số la mã:
2.1. Quy tắc trừ đi bên trái
Như đã nhấn mạnh bên trên rằng giá trị của số la mã sẽ giảm dần nếu tính từ trái sang phải. Do đó, các chữ số được thêm vào bên trái có nghĩa là trừ đi. Tức là ta sẽ lấy số gốc trừ đi số thêm vào bên trái.
Ví dụ, muốn viết số 9 thì ta phải lấy 10 – 1. Vậy ở đây số 9 sẽ được viết là IX. Hoặc muốn viết số 14, ta phải lấy 15 – 1, tức là: XIV.
2.2. Quy tắc cộng thêm bên phải
Các chữ số la mã được quy định rằng khi người viết viết thêm số vào bên phải thì tức là ta đang cộng thêm vào số gốc. Giá trị cộng thêm trong phạm vi bài viết này không quá 2 lần. Ví dụ: XVII là 17 (ta thêm V, và II vào sau X).
Giúp con giỏi toàn diện Toán và tiếng Anh với Babilala Math. Phương pháp toán tư duy Singapore CPA và mô hình học xoắn ốc giúp cho việc học toán bằng tiếng Anh của trẻ trở nên đơn giản và hiệu quả hơn trên nền tảng online.
Khởi động ngay với gói khởi đầu 3 tháng chỉ 390.000 đồng!
3. Cách học bảng số la mã hiệu quả cho bé
Bố mẹ có thể áp dụng cho trẻ các cách sau để quá trình học bảng số la mã của trẻ trở nên hiệu quả hơn:
3.1. Thuộc được các ký hiệu la mã cơ bản nhất
Ở đây số la mã đơn giản nhất là I, V, và X. Nhớ kỹ ba chữ số này, con có thể dễ dàng viết được số la mã lên tới 39 chứ không chỉ dừng lại ở 20.
3.2. Nắm vững các quy tắc viết
Việc dạy bé nắm vững những quy tắc viết số la mã là vô cùng quan trọng. Ngoài việc đọc đúng và chính xác bảng số la mã, trẻ cũng cần nắm chắc quy tắc viết mới có thể nhận diện và viết đúng theo yêu cầu.
Sử dụng mẹo giúp trẻ học bảng số la mã một cách nhanh chóng và hiệu quả hơn
3.3. Làm bài tập về số la mã
Không chỉ với số la mã mà với bất cứ môn học nào thì trẻ cũng nên được học lý thuyết đi cùng với thực hành. Vì thế, để các con học hiệu quả, nhớ lâu và hiểu kỹ hơn, bố mẹ nên cho trẻ luyện thêm các bài tập về số la mã đơn giản như cộng, trừ số la mã, hoặc hướng dẫn bé đọc các số la mã khác nhau và yêu cầu con viết lại,… Việc thực hành thường xuyên giúp trẻ nhớ số la mã nhanh hơn, và học các số này một cách dễ dàng.
3.4. Kết hợp cùng trò chơi
Đây là một phương pháp học tập không phải là mới lạ. Phụ huynh có thể cân nhắc cho trẻ học số la mã thông qua những trò chơi thú vị, mang tính ứng dụng trong cuộc sống. Hoạt động này sẽ giúp con dễ hiểu về số la mã, từ đó bắt đầu cảm thấy hứng thú hơn trong việc tìm hiểu bảng số la mã sâu hơn.
3.5. Tạo sự hào hứng cho bé qua các app học toán
Số la mã là một phần trong kiến thức toán học, vậy nên bố mẹ hoàn toàn có thể tải app và đăng ký cho con để con được học có thực hành, có minh họa bằng video hay hình ảnh, giải đố,… Lý do là trẻ sẽ nhớ lâu hơn khi có sự kết hợp với hình ảnh trực quan trong cuộc sống thường ngày, giúp trẻ liên tưởng dễ dàng hơn.
Những cách này vừa góp phần làm con hứng thú hơn với bảng số la mã vừa giúp bé phát triển được tư duy toán học hiệu quả nhất có thể. Bố mẹ hãy thử áp dụng với con ngay từ hôm nay.
Cùng bé ôn tập chuẩn bị cho kỳ thi học kỳ 2:\>> 15 dạng bài tập toán lớp 3 trọng tâm nhất (kèm 80 bài tập)
\>> Tổng hợp bài tập tiếng Anh lớp 3 kèm đáp án chi tiết
4. Bảng số la mã và các ứng dụng trong cuộc sống
Số la mã được sử dụng khá phổ biến và rộng rãi trong cuộc sống. Vì thể trẻ có thể bắt gặp bảng số la mã một cách dễ dàng.
Bảng số la mã được ứng dụng vào những lĩnh vực khác nhau trong đời sống
Việc học và ứng dụng được bảng số la mã sẽ giúp ích được cho bé khá nhiều trong tương lai, ví dụ như:
– Thực hiện các phép tính toán phức tạp: Ta đã biết toán học ứng dụng rất nhiều trong cuộc sống của loài người. Trước đây người Hy Lạp cổ đại đã thực hiện các phép tính toán phức tạp trong đại số và cả hình học bằng số la mã. Từ đó các nhà toán học có thể giải quyết được những vấn đề trong thực tế.
– Kiến trúc: Trong ngành nghề kiến trúc này, số la mã được sử dụng để đặt tên, và đo lường cho các kiểu kiến trúc khác nhau.
– Khác: bảng số la mã còn được sử dụng trong việc đánh số đồng hồ (ký hiệu giờ bằng số la mã từ I đến XII), đánh số đồ vật, đánh số trang/chương sách, đánh số trong âm nhạc phân tích,…
Bài viết này chia sẻ đến phụ huynh và các em nhỏ những thông tin cơ bản liên quan đến bảng số la mã, cách viết bảng số la mã từ 1 đến 20, và cách ứng dụng số la mã trong đời sống. Hy vọng với những nội dung này, bé có thể học số la mã một cách dễ dàng hơn.
0 trong số la mã là gì?
Cách viết số 0 trong hệ chữ số la mã Thật bất ngờ khi câu trả lời là “không viết như thế nào cả”. Vì bảng số la mã đâu có số 0 đâu, nó giống như bảng chữ cái tiếng việt của chúng ta vậy không có W, J hay Z. Tham khảo thêm: Số la mã từ 1 đến 100.
C trong số la mã là bao nhiêu?
Ký hiệu V: Biểu hiện năm đơn vị Ký hiệu X: Biểu hiện mười đơn vị Ký hiệu L: Biểu hiện số 50. Ký hiệu C: Biểu hiện số 100.
Iv số la mã là bao nhiêu?
Ngoài số 4 La Mã, trong dãy số còn có các số khác từ 1 tới 12. Ký tự các số La Mã chính xác như sau: I (một), II (hai), III (ba), IIII (bốn) hoặc IV (bốn), V (năm), VI (sáu), VII (bảy), VIII (tám), IX (chín), X (mười), XI (mười một), XII (mười hai).
Số la mã do ai tạo ra?
Giới thiệu về số La Mã và lý do tại sao chúng ta nên học số La Mã. Được tạo bởi Aanand Srinivas.