Tại sao phải cân bằng trắng

Tại sao phải cân bằng trắng

Cân bằng trắng là gì?

Nếu đã chơi nhiếp ảnh thì chắc chắn ai cũng đã từng nghe đến khái niệm cân bằng trắng, nhưng không phải ai cũng hiểu tường tận về cân bằng trắng là gì? Dẫn đến việc chụp ảnh nhiều khi bị sai cân bằng trắng, hay nhiều người còn gọi là chụp bị sai màu. Bài này sẽ chia sẻ với bạn kiến thức cơ bản về cân bằng trắng theo một cách dễ hiểu nhất.

Cân bằng trắng tiếng Anh gọi là White Balance, khi một người chỉnh cân bằng trắng nghĩa là họ đang muốn “Đưa màu trắng về đúng với màu trắng”. Nghe có vẻ hơi khó hiểu, nhưng nôm na là như thế này:

  • Khi bạn chụp một vật thể màu trắng (ví dụ: áo trắng, bức tường trắng, tờ giấy trắng…) mà bạn thu được một tấm ảnh trong đó vật thể có màu trắng thì có nghĩa là bạn đã cân bằng trắng đúng.
  • Nhưng khi bạn chụp một vật thể màu trắng, mà khi lên ảnh thì không phải màu trắng, nghĩa là bạn chưa đạt cân bằng trắng. Ví dụ bạn chụp một tờ giấy trắng, nhưng tờ giấy trắng đó được đặt dưới một ngọn nến, ánh sáng ngọn nến có màu cam chiếu lên tờ giấy trắng. Khi đó tờ giấy trắng đã bị nhuộm màu cam bởi ánh sáng của ngọn nến, nên tấm ảnh bạn chụp tờ giấy không còn màu trắng nguyên bản nữa.

Tại sao phải cân bằng trắng

Trong thực tế, ánh sáng có rất nhiều màu sắc, nên sẽ nhuộm màu lên mọi vật, và sẽ làm thay đổi màu sắc của mọi vật. Khi đó bạn chụp ảnh sẽ không thu được màu sắc nguyên bản của vật thể nữa, màu bạn thu được sẽ là màu của vật thể cộng với màu của ánh sáng nhuộm lên. Trừ trường hợp ánh sáng trắng, ví dụ như ánh sáng mặt trời giữa trưa, ánh sáng đèn flash, strobe. Ánh sáng trắng thì sẽ không có màu, nên sẽ không làm thay đổi màu của vật thể.

Như vậy, mở rộng ra, có thể hiểu rằng “cân bằng trắng chính là đưa màu vật thể về đúng với màu nguyên bản”.

Trên đây là nguyên lý của cân bằng trắng, vậy trong thực tế khi chụp ảnh có cần thiết phải cân bằng trắng hay không? Câu trả lời là tuỳ từng trường hợp, ví dụ nếu bạn chụp ảnh phóng sự và muốn giữ toàn bộ sự thật thì không cần cân bằng trắng, vì bạn sẽ giữ được màu sắc của bối cảnh khi chụp. Nhưng khi bạn cần chụp đúng màu vật thể, thì bạn nên cân bằng trắng. Dưới đây mình sẽ giới thiệu một số chế độ cân bằng trắng có sẵn trong máy ảnh.

Tại sao phải cân bằng trắng

  1. Chế độ Auto: Chọn chế độ này khi bạn muốn giao cho máy ảnh tự động chỉnh cân bằng trắng thay bạn. Đây là chế độ cân bằng trắng tự động hoàn toàn, máy ảnh sẽ tự động nhận diện màu sắc của ánh sáng môi trường và cân bằng trắng cho bạn. Ưu điểm của chế độ này là bạn rất rảnh vì không phải làm gì, máy ảnh ngày nay cũng cân bằng trắng rất tốt. Nhược điểm là thỉnh thoảng máy ảnh sẽ cân bằng trắng sai.
  2. Chế độ Daylight/Sunny: Chọn chế độ này khi chụp ngoài trời nắng với ánh sáng màu trắng
  3. Chế độ Cloudy: Chọn chế độ này khi chụp ngoài trời nhưng có mây che khuất mặt trời
  4. Chế độ Shade: Chọn chế độ này khi chụp dưới bóng mát bên hông toà nhà. Nghĩa là trời vẫn nắng, nhưng bạn chụp trong bóng mát của một toà nhà
  5. Chế độ Fluorescent: Chọn chế độ này khi chụp trong nhà dưới ánh sáng của đèn huỳnh quang (hay còn gọi là bóng đèn tuýp)
  6. Chế độ Tungsten: Chọn chế độ này khi chụp trong nhà dưới ánh sáng của bóng đèn tròn
  7. Chế độ Flash: Chọn chế độ này khi bạn sử dụng đèn flash
  8. Chế độ K: Đây là chế độ cho phép bạn tuỳ chỉnh bằng cách bạn gán cho K một giá trị nào đó. Tuỳ vào điều kiện ánh sáng khi chụp mà bạn chọn giá trị cho K (ví dụ chụp với ánh sáng trắng thì đặt K = 5500). Để chụp được chế độ này thì bạn phải hiểu về nhiệt độ màu, đòi hỏi bạn phải nghiên cứu sâu hơn thì mới làm tốt được.

Trên đây là những kiến thức về cân bằng trắng ở mức độ cơ bản, nhằm chia sẻ cho những bạn mới tập chụp tham khảo. Khi bạn nghiên cứu chuyên sâu hơn thì bạn cần phải tìm hiểu thêm. Xin chúc các bạn luôn duy trì được đam mê với nhiếp ảnh, hẹn gặp bạn ở các bài viết tiếp theo.

Tại sao phải cân bằng trắng

Như chúng ta đã biết, quay video là quá trình camera ghi nhận lại hình ảnh dựa vào ánh sáng. Nếu không có ánh sáng, dĩ nhiên camera sẽ chẳng thể ghi lại hình ảnh gì. Ánh sáng đem lại cho đôi mắt chúng ta cảm nhận về hình ảnh bởi màu sắc, hình dáng của các vật thể và điều này cũng tương tự với các thiết bị camera. Vậy làm thế nào để máy ảnh, máy quay có thể ghi nhận lại chính xác màu sắc của chủ thể cũng như các vật thể trong từng cảnh quay?

Trong vòng tròn màu sắc, chúng ta có nhiều cặp màu săc tương phản, đối xứng với nhau qua tâm vòng tròn. Ví dụ như chúng ta sẽ có màu cam ở một bên và đối lập với nó là màu xanh dương ở bên còn lại. Cặp màu này cũng tạo cho chúng ta cảm giác màu với hai sắc thái đối nghịch nhau. Màu cam cho ta cảm giác nóng và màu xanh dương cho ta cảm giác lạnh. Hay nói cách khác, đây chính là những yếu tố tạo nên cảm nhận về nhiệt độ màu trong quay phim.

Nhiệt độ màu Nguồn sáng
1,700 K Lửa từ que diêm, đèn natri áp suất thấp (LPS/SOX)
1,850 K Lửa từ nến, hoàng hôn / bình minh
2,400 K Đèn sợi đốt tiêu chuẩn
2,550 K Đèn sợi đốt trắng dịu
2,700 K Đèn huỳnh quang compact và đèn LED trắng dịu
3,000 K Đèn huỳnh quang compact trắng và đèn LED trắng ấm
3,200 K Đèn studio, photofloods.. etc.
3,350 K Đèn Studio “CP”
4,100–4,150 K Ánh sáng trăng
5,000 K Ánh sáng ngày ở đường chân trời
5,000 K Đèn tuýp huỳnh quang hoặc đèn huỳnh quang compact ánh sáng ngày/trắng mát
5,500–6,000 K Ánh sáng ngày ở thời điểm 12h trưa, đèn flash điện tử
6,200 K Đèn hồ quang ngắn Xenon
6,500 K Ánh sáng trắng, trời u ám
6,500–9,500 K Màn hình LCD hay CRT
15,000–27,000 K Bầu trời về phía cực màu xanh trong

Chúng ta có thể thấy ánh sáng cam xuất hiện trong ánh sáng từ ngọn nến, đèn sợi đốt hay ánh mặt trời lúc hoàng hôn. Ta gọi chúng là ánh sáng ấm. Ở chiều ngược lại, chúng ta thấy ánh sáng xanh dương xuất hiện trong ánh sáng đêm trăng, ánh sáng ngày nhiều mây hay ánh sáng sau khi mặt trời lặn hẳn. Chúng đươc gọi là ánh sáng lạnh. Và ánh sáng trung hòa giữa ánh sáng nóng và ánh sáng lạnh là ánh sáng trắng (daylight), thứ mà chúng ta thấy nhiều nhất từ ánh sáng mặt trời tự nhiên.

Mắt thường của chúng ta có khả năng cảm nhận những khác biệt về nhiệt độ màu và tự điều chỉnh để nhận biết màu sắc của sự vật trong nhiều điều kiện ánh sáng khác nhau kể trên. Trong khi đó, cảm biến của camera thông thường lại không thể làm được như vậy. Và từ bất cập này, khái niệm white balance, cân bằng trắng ra đời như là 1 phương pháp giúp camera nhận biết điều kiện ánh sáng môi trường và ghi lại màu sắc của sự vật một cách chính xác, thật nhất so với mắt thường.

Nói một cách dễ hiểu nhất thì cân bằng trắng chính là việc đưa màu trắng trở về chính xác là màu trắng, từ đó kéo theo các màu sắc khác đúng theo. Nếu chúng ta cân bằng trắng sai, những vùng màu trắng trong khung hình có thể bị ngả vàng hoặc ngả xanh dương. Dù các camera ngày nay có chế độ cân bằng trắng tự động, nhưng nếu ở môi trường có nhiều nguồn sáng với nhiệt độ màu khác nhau thì tính năng này chưa chắc đã hoạt động hiệu quả. Do đó, chúng ta vẫn nên thực hiện thao tác cân bằng trắng thủ công trước khi quay ở mỗi không gian, thời điểm quay khác nhau.

Cách thực hiện cân bằng trắng khá đơn giản thôi. Chúng ta hãy bật tính năng white balance trên thiết bị camera, đưa trước ống kính một tờ giấy trắng để camera hiểu được đó chính là vật màu trắng.

Nếu camera của bạn không có tính năng này thì chúng ta có thể cân bằng trắng bằng cách set nhiệt độ màu thủ công:

  • Trong điều kiện ánh sáng tự nhiên ban ngày, độ K thường sẽ là: 5600K
  • Trong điều kiện ánh sáng trong nhà đèn vàng, chúng ta sẽ set độ K là: 3200K
  • Còn nếu là không gian ngoài trời nhiều mây thiếu ánh sáng mặt trời, chúng ta sẽ set ở mức: 6500K
  • Với trường hợp khung hình có nhiều nguồn sáng với nhiệt độ màu khác nhau, chúng ta nên set thông số an toàn ở mức: 4800K

Điều quan trọng là bạn có thể quan sát được sự thay đổi màu sắc của các vật thể trong khung hình khi từ từ thay đổi thông số độ K này. Hãy tập trung vào các vật thể màu trắng và thay đổi giá trị K để đưa chúng về đúng màu trắng khi quan sát trên màn hình.

Trong mỗi điều kiện ánh sáng khác nhau, chúng ta cần thực hiện cân bằng trắng trước khi bấm nút quay, tức là thay đổi nhiệt độ màu để cảm biến camera ghi nhận chính xác nhiệt độ màu của môi trường, từ đó đưa màu trắng về đúng  là màu trắng. Chúng ta nên cân bằng trắng thủ công bằng một tờ giấy trắng hoặc tự set thông số K để cân bằng trắng hiệu quả nhất.