Các dạng văn hóa doanh nghiệp chủ yếu hiện nay

của đội ngũ. Mọi sự thay đổi trong công việc sẽ tốn rất nhiều thời gian khi phải thông qua các cấp quản lý và lãnh đạo với hướng dẫn, quy trình, thủ tục phức tạp.

II. CÁC DẠNG VĂN HOÁ DOANH NGHIỆP

Theo quyền lực Dựa trên sự phân cấp quyền lực, VHDN được phân chia thành các dạng sau
Văn hoá nguyên tắc: với hoạt động quản lý chặt chẽ và khô khan nhưng đã bắt đầu chuyển dịch sang lấy con người làm trọng tâm. Văn hóa nguyên tắc sẽ định hướng doanh nghiệp quản lý dựa vào công việc hơn là phẩm chất cá nhân. Các quyết định đưa ra dựa trên cơ sở quy trình và hệ thống. Các nhà lãnh đạo điều khiển dựa trên sự phối hợp và tổ chức dựa trên hiệu quả công việc. Đối với họ, giữ cho tổ chức hoạt động trơn tru là quan trọng nhất. Ví dụ: Tổng Công ty Hàng không Việt Nam ( Vietnam Airlines) đúc kết giá trị cốt lõi “An toàn là số 1”. Nhận thức sâu sắc rằng hàng chục nghìn hành khách mỗi ngày, hàng chục triệu hành khách mỗi năm đang đặt niềm tin, và có thể nói là cả sinh mạng vào mỗi chuyến bay của Vietnam Airlines. Công cuộc đảm bảo an toàn và phát triển văn hóa an toàn sẽ luôn là hành trình lâu dài, liên tục, không ngừng nghỉ của Hãng
Văn hoá quyền hạn: dạng quản lý dựa trên cơ sở quyền lực cá nhân lãnh đạo. Các quyết định được đưa ra dựa trên những gì lãnh đạo sẽ làm trong các tình huống tương tự. Ví dụ: Tập đoàn Viettel xuất phát từ quân đội nên được thừa hưởng đức tính của quân đội cũng như giá trị truyền thống trong đó nổi bật là văn hoá quyền hạn. Các quyết định do lãnh đạo đưa ra và phụ thuộc hoàn toàn vào lãnh đạo
Mô hình văn hóa đồng đội Đó là dạng mô hình văn hóa doanh nghiệp mà sự hỗ trợ lẫn nhau và hợp tác

các kì nghỉ trong năm, văn phòng làm việc đẹp, các bữa ăn khác nhau, nhà bếp, bữa tiệc hàng tháng, khu vực nghỉ ngơi, và các giảng viên đào tạo. SquareSpace nhắm tới những lợi ích thiết thực đảm bảo cho nhân viên có thể làm việc hiệu quả, sáng tạo nhất. Nhân viên sẽ thấy lời nói của mình có trong lượng nếu không bị quản lý quá vì nhiều tầng lãnh đạo. Sự tự do cho phép họ có khả năng độc lập tư duy cũng như sáng tạo nhiều.

Theo vai trò của nhà lãnh đạo
Văn hóa quyền lực: Thủ trưởng cơ quan nắm quyền lực hầu như tuyệt đối.
Văn hóa gương mẫu: Vai trò chính của lãnh đạo là làm gương cho cấp dưới noi theo.
Văn hóa nhiệm vụ: Chức vụ trong tổ chức dựa trên nhiệm vụ được giao hơn là dựa trên hệ thống phân bố quyền lực.
Văn hóa chấp nhận rủi ro: Vai trò của người lãnh đạo là khuyến khích các nhân viên làm việc trong tinh thần sáng tạo, dám lãnh trách nhiệm.
Văn hóa đề cao vai trò cá nhân: Người lãnh đạo khéo léo hướng dẫn những cá nhân có đầu óc sáng tạo cao vào các mục tiêu chung của tổ chức và không có thái độ phô trương quyền uy đối với họ.
Văn hóa đề cao vai trò tập thể: Vai trò của người lãnh đạo được hòa tan và chia sẻ cho một nhóm người theo kiểu bộ tộc, hội đồng kỳ mục, băng nhóm, bang hội..
Theo cơ cấu và định hướng về con người và nhiệm vụ Văn hóa doanh nghiệp phân loại theo định hướng về con người và nhiệm vụ, tập trung vào nhân viên và mục tiêu bao gồm các dạng sau:
Văn hoá gia đình Người Nhật đã xây dựng doanh nghiệp có tổ chức như một gia đình truyền thống Văn hóa doanh nghiệp dạng gia đình hướng đến phát triển doanh nghiệp theo chủ trương quyền lực phân cấp theo thứ

bậc từ trên xuống dưới. Người có kinh nghiệm, người lớn tuổi, người nắm vị trí cấp cao sẽ có quyền quyết định lớn hơn và đóng vai trò cốt lõi trong doanh nghiệp. Kết quả là sự hình thành văn hóa hướng quyền lực, trong đó người lãnh đạo đóng vai trò như “người cha” biết nên làm gì và biết điều gì tốt cho “con cái”. Nhiều tập đoàn theo mô hình văn hóa gia đình như ở Ai Cập, Italia, Singapore, Bắc Triều Tiên, Tây Ban Nha và điển hình là Nhật Bản. Người Nhật xây dựng doanh nghiệp như một gia đình truyền thống. Những nhân viên của các công ty Nhật Bản thường làm việc theo kiểu gắn bó trọn đời. Họ chỉ làm ở một công ty và coi đó là gia đình thứ hai bởi sự dẫn dắt chuẩn mực của lãnh đạo, chế độ đãi ngộ và sự quan tâm tận tình như những người thân trong gia đình.

Văn hoá Eiffel là một trong các dạng văn hoá doanh nghiệp Văn hóa doanh nghiệp tháp Eiffel không coi trọng phong cách cá nhân mà ở vai trò tập thể Văn hóa doanh nghiệp Eiffel định hướng theo nguyên tắc, chú trọng đặc biệt vào thứ tự cấp bậc và nhiệm vụ. Hình dạng tháp nói lên vai trò của mỗi bộ phận, mỗi nấc thang trên tháp tương ứng với chức vụ khác nhau trong một doanh nghiệp đảm nhiệm vai trò công việc riêng. Theo loại hình văn hóa này, công việc được định hướng rõ ràng, nhân viên biết rõ mình cần làm gì, mọi thứ sẽ được sắp xếp từ trên xuống. Tất cả quyền hành đều xuất phát ở năng lực tập thể. Nếu 1 cá nhân không đủ năng lực, sẽ có người khác thay thế ngay lập tức.
Văn hoá theo kiểu tên lửa được định hướng Nhân viên SpaceX hiểu rằng việc họ đang làm có ý nghĩa và công việc tạo ra lịch sử Khi một doanh nghiệp có văn hóa hoạt động theo dạng này nghĩa là mỗi nhân viên trong dự án đã nhận nhiệm vụ phải làm việc để hoàn thành nhiệm vụ một cách hiệu quả nhất. Trong các dạng văn hoá doanh nghiệp thì văn hoá này được mọi nhiệm vụ đều tập trung vào một mục tiêu, giữ vững ý định đầu

của chính mình. Xu hướng thờ ơ có thể xuất hiện ở bất cứ một tổ chức nào. Ví dụ: các doanh nghiệp như IBM, công ty sản xuất giấy Scott, thời báo Hoa Kì có chính sách cắt giảm các chương trình thưởng. Các cử chỉ để tỏ lòng biết ơn rất đơn giản như tặng những chiếc đồng hồ, nhẫn kỉ niệm hay tổ chức các bữa ăn thân mật hay gửi thiếp chúc mừng sinh nhật người nhà nhân viên giờ đây cũng bị lãng quên. Nhiều công ty coi những nhân viên lâu năm như những cảnh khô và chẳng đóng góp được gì cho thành tích của công ty cả. Thái độ này chính là biểu hiện sự thờ ơ của các công ty này.

Văn hoá kiểu chăm sóc

Loại văn hoá này quan tâm cao độ tới con người nhưng ít quan tâm đến thành tích. Nếu xét về khía cạnh đạo đức thì văn hoá này thật là lý tưởng.
Hãng hàng không Tây Nam từ lâu đã có tiếng là quan tâm đến nhân viên của minh. Mỗi năm công ty tổ chức một buổi tiệc đứng phát thưởng cho nhân viên, những bữa tiệc này được xem là đang cạnh tranh với với lễ trao giải Academy Award của Hàn lâm viện điện ảnh khoa học Mỹ. Chủ trì bữa tiệc là giám đốc điều hành Herb Kellcher, là một ông chủ rất khôn khéo trong văn hoá công ty này. Các nhân viên nhất loạt “yêu công ty” bởi vì công ty đã quan tâm và chăm sóc họ. Sự trung thành của nhân viên ở hãng này rất cao. Người ta còn kháo nhau chuyện ông Keller đi tới chỗ để hàng hoá quần áo, khăn lông chở bằng máy bay để giúp nhân viên xếp dỡ hàng. Hãng hàng không Đông Nam tin rằng nếu các nhân viên được chăm sóc tốt thì các khách hàng cũng được chăm sóc và tính cạnh tranh của hãng sẽ vượt trội hơn.