 Show KHPTO - Mít có tên khoa học là Artocarpus heterophyllus Lam., thuộc họ dâu tằm (Moraceae). Cây gỗ cao 12 - 15 m đến 20 m. Lá hình trái xoan nguyên hay chia thùy về một phía, dài 10 - 20 cm. Cụm hoa đực (dái mít) và cái đính trên thân cây hoặc trên các cành già. Quả to hình trái xoan hay thuôn, dài tới 60 cm và nặng tới 20 - 30 kg hay hơn nữa. Quả mít chín có màu lục vàng, là một loại quả kép gồm nhiều quả bế bao bởi một bao hoa nạc trên một đế hoa chung. Mỗi hốc trên đế hoa là một hạt (thực ra là quả bế) bao bởi một lớp nạc mềm màu vàng (tức là bao hoa). Phân bố và sinh thái: Mít có nguồn gốc ở miền nam Ấn Độ và Malaysia, hiện được trồng khắp nước ta, trong các vườn gia đình, quanh khu dân cư, trên nương rẫy. Chế biến làm thực phẩm: Nhân dân ta dùng quả mít còn non để luộc ăn, xào, nấu canh hoặc muối dưa chua; xơ mít tham gia vào thành phần một loại dưa muối chua gọi là nhút (có vùng làm nhút nổi tiếng như nhút Thanh Chương ở Nghệ An); xơ mít chín cũng dùng muối nén ăn được như dưa chua dùng để ăn chấm mắm hoặc nấu canh chua. Chọn quả mít dai chín, bóc lấy múi ăn. Lấy dao cắt những xơ mập, vàng, bỏ xơ nhỏ trắng, rồi cho vào liễn sành, đổ nước vào xâm xấp, thêm một nhúm muối ngâm 3 ngày, xơ mít lên men, ngửi có mùi thơm nồng của mít, nước có vị chua thanh thanh, dìu dịu là được. Vớt xơ mít bỏ vào nồi, cho nước lã vào vừa đủ, bắc lên bếp đun sôi. Canh xơ mít nấu với cá nheo hay cá trê mới ngon, nếu không có thì nấu với cá lóc. Khi nồi canh đã nấu sôi kỹ để xơ mít chín gần nhừ, nếm nước xem có đủ độ chua chưa, nếu chưa đủ vị chua chua thanh thanh thì cho thêm nước chua ngâm xơ mít vào, nêm thêm mắm, muối cho vừa khẩu vị, bỏ cá đã làm sạch, cắt khúc vào nồi canh và nấu tiếp cho đến lúc xơ mít mềm nhừ là được. Thêm gia vị hành lá, mùi tàu. Múc canh ra chén, cho thêm tiêu, ớt. Canh có màu đẹp, vị ngọt, chua chua, ăn ngon cơm. Cá múc ra đĩa riêng, chấm với nước mắm ớt tùy theo khẩu vị. Quả mít chín có các múi to, thơm ngọt, dùng để ăn tươi, làm nước sinh tố, ăn luộc hoặc phơi khô làm rau ăn, làm mứt khô hay ngâm trong xirô để tráng miệng. Người ta đã xác định được tỷ lệ phần trăm của các thành phần chủ yếu trong phần ăn được của mít: nước 72,3, protein 1,7, lipid 0,3, đường tổng số 23,7. Trong 100 g ăn được, có calcium 27 g, phosphor 38 mg, sắt 0,6 mg, natrium 2 mg, kalium 407 mg và các vitamin: tương đương caroten 235 UI, B1 0,09, B2 0,11, P 0,7 và C 9 mg. Cứ 100 g mít sẽ cung cấp cho cơ thể 94 calo. Hạt mít non cũng ăn được, có thể luộc, nướng hay rang chín, phơi khô làm bột; bột này có khi được trộn với bột đậu tương để làm đậu phụ. Lá mít dùng nuôi gia súc, có tác dụng kích thích sự tiết sữa. Sử dụng làm thuốc: Ăn mít khỏi khát, giã rượu. Uống rượu say mà ăn mít thì tỉnh rượu lại ngay. Hạt mít luộc gây trung tiện, làm cho dễ tiêu. Ăn mít chín với hạt mít luộc vừa ngọt, vừa bùi, khỏi lo đầy bụng, lâu tiêu. - Phụ nữ đẻ ít sữa, dùng lá mít tươi 40 g sắc uống. Có thể thêm hạt cây gạo (sao vàng) 15 g sắc với lá mít tươi, ngày uống 3 lần, mỗi lần 75 - 100 ml. Còn có bài thuốc kinh nghiệm giúp bồi bổ khí huyết và thông sữa cho sản phụ: quả mít non gọt bỏ vỏ 100 g, lá sung có tật 100 g, hạt bầu bỏ vỏ sao vàng 100 g, đu đủ non gọt bỏ vỏ 50 g, hạt bắp 10 g; đem nấu nhừ với 1 cái chân giò heo và 100 g gạo nếp, ngày ăn 2 lần. - Ăn không tiêu, tiêu chảy, dùng lá mít 20 g sao vàng sắc uống. Có thể thêm nam mộc hương 12 g, ngày uống 2 lần, mỗi lần 30 - 50 ml. - Để làm thuốc an thần và trị cao huyết áp, dùng lá mít và vỏ cây mít, mỗi thứ 20 g, sắc uống 2 lần trong ngày, mỗi lần 50 ml. Quả mít non hoặc dái mít cũng được dùng hầm với chân giò heo và nếp cho phụ nữ sinh đẻ ăn cho nhiều sữa. Dái mít được dùng chữa sa dạ con. Hạt mít còn được dùng chữa ho. Nhựa mít dùng đắp rút mủ mụn nhọt và trừ giun. Gần gũi với cây mít, còn có cây mít tố nữ, tên khoa học là Artocarpus integer (Thunb.) Merr. (A. champeden (Lour.) Stokes), có múi dính vào cùi và dễ tách rời khỏi bì, nạc dày và thơm, cũng dùng ăn như mít. Cây xa kê, còn gọi là cây bánh mì, tên khoa học Artocarpus communis J.R.Forst. et G. Forst. (A. altilis (Park.) Fosb.), gốc ở Malaysia, được trồng ở các tỉnh phía nam, có lá dài đến một mét, chia 3 - 9 thùy. Quả hình cầu màu xanh hay màu vàng to bằng đầu người, có nạc trắng không ngọt nhưng nhiều bột dùng làm bánh như bột khoai tây và làm các loại bánh như bánh xèo, hoặc nấu, chiên như một thực phẩm. Phần múi ăn được của xa kê chiếm 70% của quả phức, chứa tới 20% tinh bột, 3% protid và 0,5% lipid. Người ta lấy múi, đem luộc chín, nướng bỏ lò, nấu xúp đồ ăn, hoặc đem nghiền trộn với bột làm bánh, còn hạt thì luộc hoặc rang lên ăn như hạt dẻ.
Để uống bia không say, bạn hãy uống thật chậm. Bạn hãy kéo dài thời gian nhâm nhi một ly đồ uống có cồn tới một tiếng, vì đây là khoảng thời gian gan cần để đưa hết chất cồn ra khỏi cơ thể. Nếu có thể, bạn hãy uống nước lọc xen kẽ với nước uống có cồn để kéo dài thời gian. Bạn cũng có thể đi vòng quanh và trò chuyện với mọi người để không uống quá nhanh.
5. Uống sữaCách uống rượu bia không say là bạn hãy uống nửa ly hoặc một ly sữa trước khi dùng đồ uống có cồn. Sữa khi đến dạ dày sẽ làm giảm khả năng hấp thụ cồn của dạ dày. Rượu vẫn sẽ đi vào cơ thể nhưng sẽ mất nhiều thời gian hơn và gan có thêm thời gian để loại bỏ thêm chất cồn trước khi phần cồn còn lại xâm nhập vào hệ thống thần kinh của bạn. Đây cũng là một cách để bạn bảo vệ sức khỏe khi đi nhậu. 6. Không pha trộn rượu bia và nước uống có gas hoặc nước ngọtViệc trộn lẫn rượu bia với nước ngọt hoặc nước uống có gas đem đến nhiều tác hại xấu. Vì trong nước có gas có những bọt khí sẽ thúc đẩy quá trình thẩm thấu chất cồn vào máu nhanh hơn, khiến chúng ra say rượu nhanh chóng. Bên cạnh đó, việc pha trộn hai loại thức uống này còn ảnh hưởng xấu đến sức khỏe như: gây hại cho tim mạch, dạ dày,.. và dễ bị tiêu chảy khi tỉnh rượu, nặng hơn có thể sẽ nhập viện. 7. Cách uống rượu bia không say bằng giao tiếpCách giao tiếp trên bàn nhậu cũng góp phần quan trọng trong việc bạn uống nhiều hay ít. Vẫn có những cách hạn chế bia rượu mà vẫn không làm mất lòng bạn bè đấy. Bạn có thể rủ mọi người cùng chụp hình tự sướng, chụp hình đồ ăn hay gợi những chủ đề đang nóng hiện nay để cùng bàn luận. Khi bận rộn chụp hình hay nói chuyện, bạn sẽ có ít thời gian uống hơn và bớt say hơn. Đôi lúc, bạn cần tìm một số lý do hợp lý để từ chối lời mời rượu từ người khác như mình đang có vấn đề sức khỏe hay sáng mai cần dậy sớm đi họp. Bạn hãy nói thật nhẹ nhàng nhưng vẫn cương quyết để mọi người hiểu mình đang nghiêm túc.
Dưới đây là 5 bài thuốc dân gian chữa bệnh hiệu quả từ mít: 1. Bài thuốc giải bia rượu
Nguyên liệu: Mít chín: 30 múi, chọn mít dai, múi to thịt dày, màu vàng tươi Đường trắng: 300 gram Chanh tươi: 1 quả Cách làm: Loại bỏ hạt mít rồi thái miếng vuông. Sau đó cho đường vào nồi cùng với 300ml nước, đun sôi, cho mít vào đảo đều. Giữ nhỏ lửa lại chỉ để sôi lăn tăn, khi mít chín trong, nước đường hơi sánh lại là được. Để mít nguội, đem ướp lạnh. Lúc ăn, lấy mít vào cốc, vắt chanh vào nước đường còn lại, khuấy đều, tưới lên mít, ăn mát lạnh. Bài thuốc này có tác dụng giải bia rượu rất hiệu quả. 2. Bài thuốc tăng tiết sữa cho mẹ sau sinh
Bài 1: Nguyên liệu: Lá mít non: 200 gram Muối trắng tinh: 3 thìa cà phê Cách làm: Lá mít đem rửa sạch, rồi ngâm qua nước muối, sau đó rửa sạch cho vào 1,5 lít nước đun sôi lên. Để nguội uống hàng ngày có tác dụng tăng tiết sữa cho mẹ sau sinh. Bài 2: Nguyên liệu: Quả mít non (dân gian còn gọi là dái mít) Thịt lợn nạc Gia vị: muối, hạt nêm, tiêu. Cách làm: Mít non đem gọt vỏ gai, thái lát, cho vào xào với thịt lợn nạc, nêm thêm gia vị, dùng ăn với cơm. Món này, theo Đông y có tác dụng bổ tỳ, hòa can, tăng và thông sữa, thích hợp cho phụ nữ sau sinh bị ốm yếu, ăn kém, ít sữa. 3. Bài thuốc an thần, trị cao huyết áp
Nguyên liệu: Lá mít tươi: 30 gram Vỏ mít: 30 gram Nước lọc: 300ml Cách làm: Rửa sạch lá và vỏ mít, cho vào nấu với 300 ml nước, đun sôi chỉ còn 100ml. Để nguội uống làm 2 lần trong ngày. Mỗi đợt dùng từ 5-7 ngày. 4. Bài thuốc chữa mụn nhọt Lấy lá mít tươi giã nát, đắp lên mụn nhọt đang sưng, sẽ làm giảm sưng đau. Hoặc dùng lá mít khô nấu cô đặc thành cao, bôi lên vết lở loét sẽ mau khỏi. 5. Bài thuốc trị tưa lưỡi ở trẻ
Nguyên liệu: Lá mít vàng: 30 gram Mật ong: lượng vừa đủ, khoảng 2-3 thìa cà phê Cách làm: Lá mít vàng đem rửa sạch, phơi cho thật khô rồi đốt cháy thành than, trộn với mật ong, bôi vào chỗ tưa lưỡi 2 lần trong ngày, sáng và tối trước khi đi ngủ. Bài thuốc này chữa tưa lưỡi ở trẻ rất hiệu quả. |
