Đó là khuyến cáo của TS. BS Vũ Đình Thắng, Trưởng khoa Hồi sức tích cực - Chống độc (Bệnh viện Nhân dân 115, TPHCM). Bởi BS Vũ Đình Thắng đã chứng kiến nhiều trường hợp "dọa" tự tử nhưng chết thật.
 Những cái chết dại dột Hồi đầu năm 2017, bệnh nhân T.A.T (15 tuổi, ở Đồng Tháp) được chuyển đến bệnh viện Nhân dân 115 do ngộ độc thuốc diệt cỏ Paraquat. Tại Khoa Hồi sức tích cực – Chống độc, mỗi khi TS.BS Trưởng khoa Vũ Đình Thắng thăm khám, cháu T cứ nắm lấy vạt áo của ông mà lay nhẹ, ánh mắt trong veo: “Bác sĩ ơi, cứu con”. Bất chấp mọi nỗ lực từ phía bác sĩ, chất độc Paraquat cứ lần mòn đốt cháy mọi tế bào bên trong cơ thể cháu T do cháu uống quá nhiều và được phát hiện muộn. Trong vòng 20 ngày, BS Thắng luôn phải đối mặt với ánh mắt trong veo cùng lời khẩn cầu của cháu T.BS Thắng chia sẻ: “Đắng lòng lắm! Độc chất Paraquat cứ hủy hoại dần bên trong cơ thể cho đến khi tử vong, trong suốt quá trình ấy bệnh nhân vẫn tỉnh táo và trò chuyện như bình thường”.Theo BS Thắng, trung bình mỗi ngày Bệnh viện Nhân dân 115 tiếp nhận 1-2 ca ngộ độc Paraquat với cùng lý do "dọa tự tử" như trường hợp bệnh nhân T. Giải thích lý do tiếp nhận nhiều trường hợp ngộ độc Paraquat, vị chuyên gia Khoa Hồi sức tích cực - Chống độc cho hay: Bệnh viện Nhân dân 115 là đơn vị đầu tiên trong cả nước triển khai kỹ thuật "Lọc máu hấp phụ bằng cột than hoạt tính". “Đầu năm 2005, lần đầu tiên chúng tôi cứu sống một nữ bệnh nhân ngộ độc Paraquat bằng kỹ thuật mới này. Cô gái này cũng chỉ 17 tuổi và cũng vì buồn chuyện gia đình mà uống Paraquat để dọa tự tử. May mắn thay, cô gái này sinh sống tại TPHCM nên được gia đình đưa đến đây trong vòng 2 giờ sau khi uống. Chúng tôi dùng kỹ thuật lọc máu hấp phụ bằng cột than hoạt tính liên tục trong vòng 7 ngày (mỗi ngày lọc 8 tiếng) mới cứu sống được nữ bệnh nhân này", BS Thắng nhớ lại.Người đồng thời là tác giả nghiên cứu ứng dụng và triển khai kỹ thuật "Lọc máu hấp phụ bằng cột than hoạt tính" đối với bệnh nhân ngộ độc Paraquat cũng nói thêm rằng, ứng dụng kỹ thuật này cũng chỉ giảm tỷ lệ tử vong từ 85% xuống còn 54% mà thôi. “Đối với tình huống ngộ độc Paraquat, bác sĩ không có nhiều lựa chọn phương pháp điều trị. Với các phương pháp điều trị thông thường (uống than hoạt tính, súc ruột…) thì tỷ lệ sống được 25%, với lọc máu hấp phụ bằng cột than hoạt tính thì tỷ lệ sống được tối đa 46% (với điều kiện tiếp cận phương pháp này trong vòng 6-12 giờ sau khi uống và uống dưới 50ml). Vì vậy, dẫu cải thiện được tỷ lệ sống nhờ kỹ thuật này nhưng tốt nhất là đừng dại mà dọa tự tử bằng Paraquat”, BS Thắng đưa ra khuyến cáo. Gia tăng cơ hội sống còn Trên thực tế, với con số giật mình 1-2 ca ngộ độc Paraquat/ngày tại Bệnh viện Nhân dân 115, kết quả nâng cao tỷ lệ sống từ 25% lên 46% đã giữ được tính mạng rất nhiều bệnh nhân trót dại uống thuốc diệt cỏ này để dọa tự tử. Theo BS Thắng, kỹ thuật này không hề phức tạp, chỉ với cột than hoạt tính kết nối với máy lọc thận để “mượn đường” lấy máu ra ngoài cơ thể, lọc độc chất Paraquat qua cột than rồi đưa máu trở lại cơ thể.“Paraquat từ dạ dày thấm vào máu rồi đi vào các cơ quan, bộ phận khác trong cơ thể. Vì vậy, lọc máu hấp phụ bằng cột than hoạt tính sẽ loại bỏ dần độc chất cho đến khi bệnh nhân xét nghiệm âm tính với Paraquat là hoàn tất quá trình. Thông thường, mỗi ngày lọc một lần, mỗi lần kéo dài 8 giờ và thực hiện trong vòng 5-7 ngày mới kết thúc”, BS Thắng giải thích thêm.Thực tế, đa phần bệnh nhân "dọa tự tử" bằng cách uống thuốc diệt cỏ Paraquat lại đến từ khu vực nông thôn, vì vậy để tiếp cận kỹ thuật "Lọc máu hấp phụ bằng cột than hoạt tính" thường mất thời gian. Bên cạnh đó, chi phí cho mỗi lần lọc máu hấp phụ lên đến 12 triệu đồng. Tính ra để hoàn tất quá trình điều trị chi phí lên đến 60-84 triệu đồng. Tuy nhiên, kỹ thuật này ngoài ứng dụng gia tăng cơ hộ cứu sống bệnh nhân ngộ độc Paraquat, còn rất hữu hiệu đối với nhiều tình huống ngộ độc khác qua đường uống.Nhằm gia tăng cơ hội sống còn của bệnh nhân ngộ độc, đặc biệt với ngộ độc do uống Paraquat, từ năm 2010, Bộ Y tế đã chỉ đạo Bệnh viện Nhân dân 115 chuyển giao kỹ thuật "Lọc máu hấp phụ bằng cột than hoạt tính" trên toàn khu vực phía Nam. “Chúng tôi đã triển khai chuyển giao kỹ thuật này từ bấy đến nay trên toàn khu vực. Song do chi phí thực hiện kỹ thuật khá đắt nên không phải đơn vị nào cũng có điều kiện duy trì thực hiện liên tục”, BS Thắng cho biết thêm.Bằng cả tấm lòng của người thầy thuốc, BS Thắng chia sẻ: "Dọa tự tử đã là điều dại dột. Nhưng dọa tự tử bằng cách uống Paraquat chính là “đỉnh cao dại dột” và vạn lần không nên”.
Theo Thanh Giang
Tin mới nhấtTỔNG ĐÀI ĐẶT LỊCH KHÁM BỆNH Page 2
Cấy chỉ hay còn gọi là nhu châm, chôn chỉ, vùi chỉ, là một phương pháp châm cứu cải tiến, ứng dụng tiến bộ của khoa học kỹ thuật với nền tảng là hệ thống lý luận của châm cứu truyền thống, là kỹ thuật cao của châm cứu Việt Nam. Paraquat là gì? Mức độ nguy hiểm của thuốc độc này Paraquat thuộc nhóm chất diệt cỏ tác dụng nhanh và không chọn lọc, có tác dụng ăn mòn, phá hủy các tế bào: phổi, thận, gan, tim… Paraquat là loại thuốc diệt cỏ rẻ tiền, không ảnh hưởng đến môi trường nhưng đối với con người lại cực kỳ nguy hiểm. Chỉ cần uống phải 10 - 15ml paraquat có thể dẫn đến tử vong nếu không được cấp cứu kịp thời. Do vậy, tỉ lệ tử vong của ngộ độc paraquat rất cao, trung bình từ 70 - 90%. Với người uống nhiều Paraquat, chỉ sau vài giờ sẽ xuất hiện cảm giác nóng bỏng ở miệng, buồn nôn, đau bụng. Chất độc được hấp thụ nhanh, đặc biệt có ái lực rất cao với phổi, gây tổn thương phổi và xơ phổi tiến triển không hồi phục, đây là nguyên nhân chính dẫn đến tử vong. Rất nhiều biện pháp điều trị đã được nghiên cứu và áp dụng nhưng hiệu quả vẫn còn hạn chế trong việc cứu sống người bệnh.
Ngày 22/9/2018, Bệnh viện Đa khoa tỉnh tiếp nhận người bệnh nam 29 tuổi uống một chai thuốc diệt cỏ cháy có chất paraquat. Theo lời kể người bệnh bị ảo giác cho là ma quỷ xuy khiến nên đã uống một lượng lớn thuốc diệt cỏ. Mặc dù điều trị tích cực và lọc máu nhưng tình trạng người bệnh vô cùng nặng nề. Sáng 23/9, phía gia đình người bệnh đã xin cho người bệnh về nhà để lo hậu sự. Đây là trường hợp thứ 3 trong tháng 9 được các bác sĩ ghi nhận là ngộ độc paraquat. Tiếp đó, ngày 25 và 26/9, Bệnh viện Đa khoa tỉnh lại liên tục tiếp nhận thêm 2 trường hợp ngộ độc paraquat khác. Do mục đích tự tử nên người bệnh đã uống liền 2 chai thuốc trừ cỏ (tương đương 100ml). Với lượng thuốc như vậy là quá lớn nên mặc dù phát hiện sớm và tích cực cứu chữa nhưng các bác sĩ vẫn đưa ra tiên lượng nặng nguy cơ tử vong cao. Có thể nói, người bệnh tử vong do paraquat là một nỗi ám ảnh với cán bộ y tế, bởi chính họ là người chứng kiến những giây phút cuối cùng của người bệnh - đi đến cái chết nhưng vẫn hoàn toàn tỉnh táo, thể trạng tốt vì đa phần các bệnh nhân còn rất trẻ, khỏe mạnh nên không bị suy kiệt như những người bệnh khác. Họ tỉnh táo đến lúc chết với hơi thở rít lên từng hồi và ngừng thở hoàn toàn do phổi không hoạt động. Trong trường hợp bệnh nhân ngộ độc paraquat may mắn thoát chết thì cũng bị di chứng nặng nề về phổi và các cơ quan nội tạng khác như dạ dày, gan, thận…nên ảnh hưởng rất lớn tới sức khỏe, khả năng lao động và hòa nhập cuộc sống. Vài tháng trước, ở bệnh viện Đa khoa tỉnh Vĩnh Phúc đã cứu sống được một trường hợp ngộ độc paraquat do uống nhầm thuốc. Người bệnh phát hiện kịp thời đã nhổ số thuốc trong miệng và lập tức đến bệnh viện để cấp cứu. Tuy nhiên, để cứu sống một người bị ngộ độc paraquat thì cần một chi phí rất lớn do phải dùng nhiều loại thuốc thải độc và lọc máu liên tục trong thời gian dài. Tính đến khi người bệnh đủ điều kiện ra viện trở lại cuộc sống sinh hoạt bình thường thì chi phí điều trị khoảng từ 70 triệu đồng - 80 triệu đồng. Cấp cứu khi ngộ độc thuốc diệt cỏ cháy - Paraquat Theo Ths.Bs Nguyễn Văn Huy (TK Cấp cứu): Hiện Việt Nam và cả trên thế giới cũng chưa có biện pháp điều trị để cứu sống người bệnh ngộ độc do uống paraquat. Nếu chẳng may bị ngộ độc paraquat, thì việc sơ cứu ban đầu rất quan trọng. Trong giờ đầu, người nhà có thể gây nôn cho nạn nhân bằng những vật dụng có sẵn và dễ kiếm trong gia đình như lòng trắng trứng gà và đất sét. Với lòng trắng trứng gà ta có thể cho nạn nhân uống từ 2 - 4 lòng trắng trứng. Hoặc lấy 100gr đất sét pha với 200ml nước cho nạn nhân uống nếu không tìm được đất sét thì có thể thay thế bằng đất thịt. Sau khi tiến hành sơ cứu xong, cần nhanh chóng đưa nạn nhân đến bệnh viện để rửa dạ dày và rửa cho đến khi hết dịch màu xanh. Các bác sĩ sẽ sử dụng phác đồ thuốc ức chế miễn dịch mạnh để ngăn ngừa xơ phổi tiến triển. Đồng thời thực hiện lọc máu hấp phụ khi paraquat còn dương tính. Ưu tiên càng sớm càng tốt, tốt nhất trước 8 giờ. Các loại quả lọc hấp phụ được sử dụng như cột than hoạt tính hoặc cột resin tùy theo khả năng của từng cơ sở. Lọc máu hấp phụ cần được tiến hành ít nhất 3 lần liên tiếp trong 9 - 10 giờ đầu. Đồng thời, chỉ định xét nghiệm nước tiểu cho người bệnh, nếu trong nước tiểu còn độc chất thì tiếp tục lọc máu cho đến khi xét nghiệm nước tiểu không còn độc chất thì dừng lọc máu.
Mặc dù lọc máu tích cực, độc chất có thể về âm tính tuy nhiên người bệnh có thể gặp một số biến chứng như suy hô hấp, xơ phổi tiến triển, suy thận, viêm/suy gan. Tổn thương gan thận có thể hồi phục được. Nếu bệnh nhân sống sót qua những ngày đầu tiên phổi sẽ tiến triển xơ hóa và gây ra bệnh lý phổi hạn chế. Các bệnh nhân này dù sớm hay muộn cũng sẽ tiến triển đến suy hô hấp nhưng lại không thể điều trị bằng thở oxy, vì khi đó sẽ sản sinh ra một loại chất độc hơn khiến phổi xơ nhanh hơn. Kết quả cuối cùng người bệnh vẫn tử vong trong tình cảnh suy hô hấp quá mức do phổi không hoạt động. Biện pháp hạn chế ngộ độc paraquat Các ca tự tử ngày càng nhiều bắt nguồn từ việc quản lý lỏng lẻo, sử dụng bừa bãi hóa chất bảo vệ thực vật trong nông nghiệp. Trung bình 1 tuần bệnh viện Đa khoa tỉnh Vĩnh Phúc tiếp nhận 1.2 trường hợp ngộ độc Paraquat, con số này đáng để cảnh báo sâu rộng đến toàn thể người dân. Trước tác hại khôn lường của ngộ độc paraquat Bộ nông nghiệp và phát triển nông thôn đã ra quyết định số 278/QĐ-BNN-BVTV ngày 08/2/2017 về việc loại bỏ thuốc bảo vệ thực vật chứa hoạt chất 2.4D và Paraquat ra khỏi Danh mục thuốc bảo vệ thực vật được phép sử dụng tại Việt Nam. Tuy nhiên, phải đến tháng 2 năm 2019 thuốc mới hết hiệu lực lưu hành. Do vậy, khi còn sử dụng hóa chất này, chỉ được dùng loại dung dịch ≤ 5% tuyệt đối không lưu hành loại nồng độ cao hơn trong cộng đồng. Quy định rõ hơn việc mua bán thuốc diệt cỏ cháy paraquat, chẳng hạn không bán cho trẻ dưới 15 tuổi; nhà sản xuất phải có khuyến cáo rõ ràng, cụ thể hơn trên nhãn mác về tác hại, đặc biệt là những loại có thể dùng tự tử. |
