Bệnh Sarcoidosis do 3 tác giả Besnier-Boeck- Schaumann mô tả vào năm 1889 và 1914 có tên gọi khác là BBS. Là căn bệnh có nguồn gốc do viêm các mô cơ thể tạo u còn gọi là bệnh u hạt. Show
Biểu hiện lâm sàng của bệnh là ở da và các cơ quan khác tuy nhiên hay bị ở phổi, hạch bạch huyết. Bệnh thường mang tính chất lành tính. Nguyên nhân gây bệnh hiện nay chưa rõ ràng. Tiến triển bệnh: thường xuất hiện đột ngột, phát triển dần dần, tự biến mất hoặc đôi khi tồn tại suốt đời. Một số tế bào của hệ thống miễn dịch tạo thành các u, cục gọi là u hạt. Bệnh thường gặp ở cả 2 giới nhưng nữ chiếm tỷ lệ nhiều hơn. Bệnh mang tính chất gia đình. Lứa tuổi gặp nhiều ở 2 nhóm tuổi: 20-29 tuổi và hơn 50 tuổi. Tỷ lệ lưu hành trên thế giới 16.5/100000 dân, vùng bắc Âu là 60/100000. Ở Mỹ thường gặp người da đen hơn người da trắng. Lâm sàng gồm 3 thể ở da: 1. Sarcoidosis thể cục nhỏ: Tổn thương cao hơn mặt da hình bán cầu, mặt nhẵn hoặc có vẩy sờ chắc, đàn hồi thâm nhiễm. Ấn kính có thể thấy điểm vàng tương tự củ lao. Thường ở mặt, ngực, vai, chi… Xẹp để lại sẹo giãn mạch hoặc sẹo trắng, dát đỏ nâu.  Hình ảnh minh họa 2. Sarcoidosis cục to: Thường gặp hơn cục nhỏ số lượng ít, kích thước 5-10 mm hình bán cầu, mặt bóng, đỏ tím đôi khi có vẩy, chắc, thâm nhiễm sâu hơn, không đau. Xẹp để lại sẹo dãn mạch. Mảng sẫm màu hơi lõm giữa. Hình ảnh minh họa 3. Sarcoidosis thể thâm nhiễm lan tỏa: Hình ảnh điển hình biểu hiện như tổn thương lupus pernio hay gặp ở mặt, mũi, tai, ngón tay. Thương tổn đám gianh giới rõ, hơi cộm, đỏ. Thương tổn khác Tổn thương nội tạng: – Hạch: thứ 2 sau tổn thương da – Tổn thương ở trung thất – phổi (X quang trên phim tổn thương có hình rẻ quạt). – Ngoài ra thương tổn ở gan, lách, tuyến nước bọt, lệ, xương. Mắt cục nhỏ li ti ở kết mạc. Các thương tổn còn thấy ở thần kinh. Cận lâm sàng Giải phẫu bệnh: có biểu hiện các nang hình tròn hoặc bầu dục giới hạn rõ, xung quanh là tổ chức liên kết và tế bào lympho. Không có hoại tử bã đậu ở giữa, trong nang có tế bào khổng lồ có thể thấy những thể sao, thể vùi (giống phong củ) . – Phản ứng lao: âm tính, thiếu máu nhẹ, giảm lympho, tăng protit do tăng IgG. Hình ảnh thể sao trên tiêu bản Chẩn đoán phân biệt thế nào?: – Sarcoidosis cục nhỏ: Giang mai 2, lichen phẳng, trứng cá đỏ. Dạng nhẫn (u hạt hình nhẫn) – Sarcoidosis cục lớn và thể thâm nhiễm: Lupus lao, gôm giang mai 2, phong thể T, bệnh máu biểu hiện ở da. Điều trị bệnh này thế nào?: Tại chỗ: dùng thuốc bôi corticoid cho kết quả tốt. Toàn thân: uống, tiêm corticoid những trường hợp thương tổn lan rộng và tổn thương trong nội tạng, MTX, thuốc chống sốt rét, thuốc sinh học,vv… Tiên lượng bệnh này ra sao?: Là bệnh lành tính có thể tự khỏi. Những trường hợp nặng đôi khi có biến chứng nội tạng. BÁO CÁO CA BỆNH SARCOIDOSIS (Khám tại bệnh viện da liễu Hà Nội) Bệnh nhân nữ 68 tuổi. Địa chỉ: Hà Đông – Hà Nội. Khám bệnh : ngày 8-3-2018 Bệnh sử : Bệnh 2 tháng da nổi đỏ ở má phải không ngứa, không đau, gần đây thấy có thêm nốt nhỏ ở cạnh nốt đầu tiên, bệnh nhân tới viện khám và điều trị. Tiền sử Bản thân: Khỏe mạnh, không có các bệnh về mắt, phổi. Không có bị dị ứng,hen, mày đay… Gia đình: không có ai bị tương tự. Khám bệnh Thương tổn cơ bản là vẩy da trắng, mỏng khó bong trên nền dát đỏ. Giới hạn thương tổn bờ rõ gianh giới, bề mặt phẳng hơi gồ cao so với mặt da. Kích thước 1 – 2 cm. Số lượng tổn thương : 2 nốt rõ, rải rác vài nốt nhỏ. Vị trí: vùng má, thái dương phải. Không có rối loạn cảm giác. Lông mày không rụng không rõ (do xăm cung mày)? Cơ năng: không ngứa, không đau. Toàn thân bình thường. Bệnh nhân đã được khám mắt không có tổn thương bệnh lý, chụp X quang tim phổi kết quả bình thường. Hình ảnh tổn thương của bệnh nhân Kết quả xét nghiệm Xét nghiệm nấm da: Không thấy nấm. Máu: công thức máu, sinh hóa bình thường. Giải Phẫu bệnh: Thượng bì tương đối bình thường. Trung bì phản ứng viêm dạng u hạt, tế bào chủ yếu bạch cầu đa nhân, có thể sao, có nang trần. Xâm nhập viêm rải rác các tế bào bạch cầu đơn nhân ở trung bì. Kết luận: hình ảnh bệnh sarcoidosis. Tóm lại bệnh sarcoidosis là bệnh da ít phổ biến nên việc chẩn đoán bệnh cần phải kết hợp khám lâm sàng và làm các xét nghiệm bổ xung hỗ trợ đặc biệt là giải phẫu bệnh. Khi bệnh nhân có bệnh da nghi ngờ như trên thì cần đến khám da liễu sớm để các bác sĩ chuyên khoa tư vấn và điều trị tốt nhất đối với căn bệnh này. BSCKII. Lâm Văn Cấp – Phó trưởng khoa Khám bệnh
Trong các bệnh thường gặp ở phổi không thể không kể đến bệnh u hạt. Bệnh u hạt hay còn gọi là bệnh Sarcoidosis là tình trạng sự tăng trưởng quá mức của các tế bào viêm ở bộ phận khác của cơ thể, từ đó dẫn đến các bệnh viêm cơ quan – thường gặp nhất là ở phổi, hạch bạch huyết, mắt và da. NGUYÊN NHÂN GÂY BỆNH U HẠT (SARCOIDOSIS) LÀ GÌ?Cho đến nay nguyên nhân gây ra căn bệnh này vẫn chưa được xác định. Tuy nhiên, các nhà khoa học nghĩ rằng tác nhân chính dẫn đến căn bệnh này là do các tế bào và mô bị viêm tập trung lại và lan rộng thành bướu nhỏ hoặc khối u. Những u này càng phát triển sẽ cản trở bộ phận đó thực hiện chức năng và gây viêm nhiễm. Mặc dù chưa xác định được chính xác nguyên nhân, tuy nhiên bệnh u hạt được cho là do những yếu tố có thể làm tăng nguy cơ mắc bệnh U hạt bao gồm: → Tiền sử bệnh của gia đình: Nếu thành viên nào trong gia đình bạn đã mắc bệnh u hạt thì các thành viên còn lại có nhiều khả năng mắc bệnh. → Bẩm sinh có hệ miễn dịch yếu hoặc có bệnh về rối loạn tự miễn → Môi trường sống ô nhiễm hoặc thiếu nước sạch TRIỆU CHỨNG CỦA BỆNH U HẠT LÀ GÌ?Các triệu chứng của bệnh U hạt khác nhau tùy thuộc vào cơ quan bị ảnh hưởng. Đa phần u hạt phát triển từ từ và tạo ra các triệu chứng kéo dài trong nhiều năm. Trong một số trường hợp, các triệu chứng có thể xuất hiện đột ngột và biến mất đột ngột. Tuy nhiên, cũng có một số trường hợp bị bệnh U hạt nhưng không xảy ra bất cứ triệu chứng gì.
Cẩn thận với bệnh u hạt Các triệu chứng chung để nhận biết bệnh U hạt (Sarcoidosis) bao gồm: • Mệt mỏi, thở ngắn, tim đập nhanh • Khô môi, ăn không ngon miệng, sụt cân • Sốt, phát ban, cứng hay sưng khớp, hạch bạch huyết lớn • Ho khan, nghẹt mũi hoặc sổ mũi trong thời gian dài Ngoài ra khi mắc bệnh u hạt, người bệnh còn có dấu hiệu như mệt mỏi, mắt mờ, trường hợp nghiêm trọng có thể viêm mắt, nồng độ canxi trong máu cao, gan và thận bị tổn thương, nhịp tim bất thường và nhiễm trùng da. Đặc biệt, có khoảng 25% người mắc bệnh U hạt có các vấn đề về da, bao gồm: + Phát ban: Xuất hiện các nốt phát ban màu đỏ hoặc đỏ tím, thường nằm ở cẳng chân hoặc mắt cá chân + Tổn thương: Lở loét trên da gây mất thẩm mỹ có thể xảy ra trên mũi, má và tai + Thay đổi màu da: Vùng da bị ảnh hưởng có thể có màu tối hơn hoặc sáng hơn bình thường + Cục bướu, u nhỏ: Phát triển ngay dưới da, đặt biệt là xung quanh vết sẹo hoặc vết xăm Biến chứng của bệnh u hạt: Bệnh U hạt gây nhiều ảnh hưởng xấu đến mắt cụ thể: + Mờ mắt + Đạu mắt + Mắt sưng tấy đỏ + Nhạy cảm với ánh sáng PHƯƠNG PHÁP CHẨN ĐOÁN U HẠT CHÍNH XÁC– Theo các bác sĩ chuyên khoa hô hấp, phổi, u hạt khó chẩn đoán vì bạn có thể không có triệu chứng hoặc mắc các bệnh có triệu chứng tương tự. Do đó bác sĩ cần khám lâm sàng các triệu chứng của bạn kết hợp chụp X-quang ngực vì chỉ khám lâm sàng không thể xác định chính xác tình trạng bệnh. – Ngoài ra bác sĩ còn yêu cầu bạn xét nghiệm máu, xét nghiệm hơi thở, chụp cắt lớp (CT), sinh thiết mô, xét nghiệm bệnh lao và lấy điện tâm đồ. – Nếu chẩn đoán bạn đã có u hạt ở phổi, bạn cần phải nội soi phế quản bằng cách đặt một ống nội soi từ mũi tới phổi. Bác sĩ sẽ tiến hành phẫu thuật sinh thiết phổi (phẫu thuật mở phổi để lấy mẫu mô soi dưới kính hiển vi) – Sau khi xác định chính xác bệnh lý cũng như tình trạng bệnh, bác sĩ đưa ra phác đồ điều trị tốt nhất cho từng trường hợp cụ thể CHẾ ĐỘ ĂN UỐNG SINH HOẠT PHÙ HỢP GIÚP BẠN NHANH CHÓNG THOÁT KHỎI BỆNH U HẠT Ngoài tuân theo phác đồ điều trị của bác sĩ, để rút ngắn thời gian điều trị bệnh, bạn cần chú ý: → Ăn ít muối trong khẩu phần ăn nếu bạn dùng thuốc steroid → Kiểm tra huyết áp máu, xét nghiệm máu về bệnh tiểu đường → Tiêm chủng vắc xin phế cầu khuẩn viêm phổi → Không tự ý ngưng sử dụng thuốc hay thay đổi liều lượng dù bạn đã cảm thấy đỡ và khỏe hơn nếu chưa có chỉ định của bác sĩ → Không hút thuốc vì làm cho tình trạng bệnh thêm tệ hơn → Tránh ánh nắng mặt trời trực tiếp vì nắng sẽ làm bạn bị phát ban, khiến bệnh u hạt thêm tệ hơn Để chẩn đoán và điều trị bệnh u hạt hiệu quả bạn có thể an tâm đến với phòng khám Chẩn Đoán Hình Ảnh – Chợ Rẫy M&C tại số 3 Tăng Bạt Hổ, P. 12, Q. 5, TP. HCM đây là địa chỉ y tế uy tín, được Bộ Y Tế cấp phép hoạt động, được trực tiếp các bác sĩ giàu kinh nghiệm đến từ bệnh viện Đại Học Y Dược, bệnh viện Nhân Dân 115, bệnh viện Thống Nhất khám, chẩn đoán và đưa ra phương pháp điều trị, được đông bệnh nhân ưu tiên lựa chọn.
Hình ảnh tại phòng khám Chẩn Đoán Hình Ảnh - Chợ Rẫy M&C phòng khám Chẩn Đoán Hình Ảnh – Chợ Rẫy M&C là việc liên tục từ 8h đến 20h tất cả các ngày trong tuần, mọi thắc mắc cần được giải đáp hoặc có nhu cầu đặt lịch hẹn khám và được lựa chọn bác sĩ khám vui lòng gọi tới số Hotline: 0287 102 0303 hoặc NHẤP VÀO KHUNG CHAT bên dưới ngay. |
