Rối loạn ám ảnh cưỡng chế (OCD) là một dạng rối loạn tâm thần đặc biệt, điển hình bởi những suy nghĩ ám ảnh và hành vi lặp đi lặp lại không thể kiểm soát. Đây là hội chứng khá ít gặp (0.05% dân số thế giới) và hiện tại vẫn chưa xác định được nguyên nhân cụ thể. Rối loạn ám ảnh cưỡng chế (Obsessive-Compulsive Disorder) là bệnh lý khá ít gặpRối loạn ám ảnh cưỡng chế (Obsessive-Compulsive Disorder) là một dạng rối loạn tâm thần đặc biệt, có xu hướng kéo dài với đặc điểm là những suy nghĩ và hành vi lặp đi lặp lại, không thể kiểm soát được. Các triệu chứng của bệnh có thể xảy ra với mức độ và tần suất đa dạng tùy theo từng trường hợp cụ thể. Mặc dù ít khi đe dọa đến sức khỏe nhưng OCD khiến các hoạt động sinh hoạt thường ngày, công việc, học tập và những mối quan hệ xung quanh người bệnh bị ảnh hưởng. Khi mắc hội chứng rối loạn ám ảnh cưỡng chế, người bệnh có thể ý thức được sự quá mức, vô lý của các ý nghĩ/ hành vi của bản thân nhưng hoàn toàn không thể chống lại. Rối loạn ám ảnh cưỡng chế là hội chứng khá ít gặp, chỉ xảy ra khoảng 0.05% dân số thế giới. Trong đó, tỷ lệ mắc bệnh ở nữ là 1.8% và nam giới là 0.5%. Hội chứng này xuất hiện chủ yếu ở người từ 15 – 25 tuổi và gặp nhiều hơn ở những đối tượng có trí tuệ, trình độ cao. Người mắc hội chứng rối loạn ám ảnh cưỡng chế thường có biểu hiện về suy nghĩ, hành vi hoặc cả hai. Các triệu chứng của bệnh ảnh hưởng nhiều đến mối quan hệ cá nhân, công việc, học tập và những khía cạnh khác của cuộc sống. Trong đó, ám ảnh được dùng để chỉ suy nghĩ không thể kiểm soát và cưỡng chế/ cưỡng bức được dùng để hành vi lặp đi lặp lại. Người mắc OCD thường sắp xếp mọi thứ ngăn nắp đến mức hoàn hảoMột số dấu hiệu nhận biết hội chứng rối loạn ám ảnh cưỡng chế (OCD):
Các hành vi, suy nghĩ ở bệnh nhân mắc hội chứng rối loạn ám ảnh cưỡng chế có những đặc điểm khác biệt so với người bình thường như:
Các triệu chứng của hội chứng rối loạn ám ảnh cưỡng chế có thể nặng hoặc giảm dần theo thời gian. Đa phần bệnh nhân mắc hội chứng này đều nhận thấy sự thừa thãi, bất thường trong hành vi, suy nghĩ. Tuy nhiên trên thực tế, một số ít bệnh nhân hoàn toàn không nhận ra sự vô lý trong suy nghĩ và hành vi của mình. Đọc Ngay: [vtc.vn] Liệu pháp Tâm lý trị liệu của Trung tâm NHC Việt Nam có thật sự uy tín Đến nay, nguyên nhân chính xác gây ra rối loạn ám ảnh cưỡng chế vẫn chưa được xác định. Thông qua nghiên cứu, các chuyên gia nhận thấy một số yếu tố làm tăng nguy cơ mắc bệnh như: Rối loạn serotonin được xem là yếu tố làm tăng nguy cơ mắc hội chứng OCD
Rối loạn ám ảnh cưỡng chế là một dạng rối loạn tâm thần đặc trưng bởi suy nghĩ không thể kiểm soát và các hành vi có tính chất lặp đi lặp lại. Hiện nay dù chưa thể xác định nguyên nhân nhưng các chuyên gia nhận thấy, hội chứng này không đe dọa đến sức khỏe như các rối loạn tâm thần khác như trầm cảm, hưng cảm,… Bệnh nhân mắc OCD mất nhiều thời gian để thực hiện các hành vi thừa thãi, không cần thiếtTuy nhiên, hành vi cưỡng chế và suy nghĩ ám ảnh ở bệnh nhân mắc OCD cũng có thể gây ra những ảnh hưởng nghiêm trọng như:
Dù gây ra nhiều ảnh hưởng nhưng hầu hết bệnh nhân bị hội chứng rối loạn ám ảnh cưỡng chế ít gặp phải những tác động quá nghiêm trọng. Ảnh hưởng phổ biến nhất là giảm chất lượng cuộc sống. Chẩn đoán rối loạn ám ảnh cưỡng chế chủ yếu dựa trên biểu hiện lâm sàng. Khi thăm khám, bệnh nhân nên trung thực thông báo với bác sĩ các suy nghĩ, hành vi bất thường để quá trình chẩn đoán diễn ra thuận lợi. Rối loạn ám ảnh cưỡng chế thường được điều trị chủ yếu bằng thuốc và kết hợp phương pháp tâm lý trị liệu, hành vi. Bệnh lý này hoàn toàn có thể chữa trị hoàn toàn được nếu tuân thủ theo hướng dẫn của bác sĩ. Các phương pháp điều trị rối loạn ám ảnh cưỡng chế bao gồm: Sử dụng thuốc được cân nhắc đối với một số bệnh nhân bị rối loạn ám ảnh cưỡng chế (OCD). Thuốc có thể giảm nhẹ các hành vi cưỡng chế và suy nghĩ ám ảnh ở bệnh nhân. Tuy nhiên, thuốc chỉ giúp cải thiện triệu chứng tạm thời, hoàn toàn không có khả năng chữa trị bệnh dứt điểm. Vì vậy, sử dụng thuốc thường được áp dụng song song với trị liệu nhận thức và hành vi. Các loại thuốc được dùng trong điều trị rối loạn ám ảnh cưỡng chế (OCD) chủ yếu là thuốc chống trầm cảm 3 vòng nhóm ức chế chọn lọc tái hấp thu serotonin. Sử dụng thuốc có thể giảm nhẹ triệu chứng của hội chứng rối loạn ám ảnh cưỡng chếCác loại thuốc được sử dụng phổ biến, bao gồm:
Ngoài sử dụng thuốc, bệnh nhân cần có những biện pháp cải thiện để đối phó với hội chứng rối loạn ám ảnh cưỡng chế. Trên thực tế, các biện pháp này phần nào có thể giảm nhẹ các hành vi, suy nghĩ bất thường. Xây dựng lối sống lành mạnh giúp bệnh nhân tự cải thiện hội chứng rối loạn ám ảnh cưỡng chếCác biện pháp tự cải thiện rối loạn ám ảnh cưỡng chế bệnh nhân có thể áp dụng:
Hầu hết bệnh nhân bị rối loạn ám ảnh cưỡng chế đều cần đến sự can thiệp của phương pháp tâm lý (liệu pháp hành vi và liệu pháp nhận thức). Tại nhiều quốc gia trên thế giới phương pháp tâm lý trị liệu được sử dụng trong điều trị bệnh rối loạn ám ảnh cưỡng chế để giảm thiểu khả năng gây biến chứng, tác dụng phụ khi phải dùng đến thuốc chữa bệnh. Tâm lý trị liệu được sử dụng trong điều trị bệnh rối loạn ám ảnh cưỡng chế mang lại hiệu quả tối ưu cho người bệnh– Liệu pháp hành vi: Liệu pháp hành vi đối với người bị rối loạn ám ảnh cưỡng chế bao gồm 2 kỹ thuật:
Ban đầu, các kỹ thuật này làm giảm hành vi cưỡng bức và suy nghĩ ám ảnh. Theo thời gian, các triệu chứng này có thể hoàn toàn thuyên giảm. Ngoài ra, liệu pháp hành vi còn có tác dụng giảm lo âu và cải thiện tâm trạng của bệnh nhân đáng kể. – Liệu pháp nhận thức: Phương pháp nhận thức giúp người bệnh đánh giá lại sự lo âu quá mức, mối nguy hiểm của các sự vật, sự việc. Qua đó giảm các suy nghĩ ám ảnh như nhiễm vi trùng, vi khuẩn, sự sợ hãi,…trong cuộc sống. Để đạt hiệu quả cao trong điều trị rối loạn ám ảnh cưỡng chế, bệnh nhân cần lựa chọn địa chỉ điều trị tâm lý uy tín với phương pháp trị liệu phù hợp, khoa học. Tại Việt Nam, phương pháp tâm lý trị liệu còn chưa quá phổ biến nên nhiều người mắc chứng rối loạn ám ảnh cưỡng chế thường không nhận ra mình bị bệnh hoặc chỉ biết tìm đến các cơ sở y tế để điều trị. Hiện nay đã có nhiều trung tâm ứng dụng trị liệu tâm lý vào điều trị các triệu chứng rối loạn tâm thần nói chung, rối loạn ám ảnh cưỡng chế nói riêng nhưng phác đồ chưa được nghiên cứu sâu nên hiệu quả còn hạn chế.
Rối loạn ám ảnh cưỡng chế (OCD) là một dạng rối loạn tâm thần đặc biệt. Hội chứng này ít đe dọa đến sức khỏe nhưng ảnh hưởng nhiều đến chất lượng cuộc sống. Chính vì vậy, bệnh nhân cần chủ động thăm khám và tích cực điều trị đạt kiểm soát bệnh hiệu quả. Nguồn: tamlytrilieunhc.com Bài viết chỉ có tính chất tham khảo, không thay thế cho việc chẩn đoán hoặc điều trị |