Sản phẩm nghệ thuật Đẹp - Độc - LạNón lá bàng rừng
Từ những chiếc lá bàng rừng tưởng như bỏ đi, dưới bàn tay tài hoa của ông Võ Ngọc Hùng (Số 36/13 phường Kim Long, TP Huế) đã biến thành những chiếc nón lá cách điệu độc đáo. Nón lá bàng của ông Hùng được rất nhiều du khách thích thú, ưa chuộng và trở thành một sản phẩm du lịch đặc sắc của xứ Huế.
Nón lá bàng rừngĐộc đáo nón lá trong suốt che mưa
Từ những chiếc lá bàng rừng tưởng như bỏ đi, dưới bàn tay tài hoa của ông Võ Ngọc Hùng (Số 36/13 phường Kim Long, TP Huế) đã biến thành những chiếc nón lá cách điệu độc đáo. Nón lá bàng của ông Hùng được rất nhiều du khách thích thú, ưa chuộng và trở thành một sản phẩm du lịch đặc sắc của xứ Huế.
Nguyên liệu, cách làm
Để làm nên chiếc nón lá bàng rừng, nguyên liệu chính là từ những chiếc lá bàng rừng, được lựa chọn, thu hái về, qua công đoạn ngâm, ủ mới tạo ra nguyên liệu làm nón. Lá bàng rừng phải già, dày, gân lá phải cứng; mặt lá không rách, không sâu. Tiêu chuẩn độ dài từ đỉnh nón tới cuối nón phải đạt, còn nhỏ quá không thể làm được. Lá tươi được nấu 1 tiếng rưỡi trong baking soda (bột nở) để chuyển thành washing soda, mục đích nhằm loại bỏ mùi hôi. Sau đó, lá được ngâm thêm 1 tháng rưỡi mới được mang ra làm sạch. Chiếc lá bàng rừng sau khi làm sạch, chỉ giữ lại những đường gân lá (gọi là xương lá). Từ xương lá đó, cùng với kỹ thuật chằm nón để kết lá lại tạo nên hình hài chiếc nón lá đặc biệt. Mỗi chiếc nón cần khoảng từ 13 đến 15 lá, tùy thuộc vào kích thước của lá to hay nhỏ, từ đó số lượng lá ít hay nhiều.
Nét độc đáo
Nón xương lá bàng sau khi hoàn thiện, được phủ một lớp sơn bóng PU để giữ màu thật của xương lá và tăng độ bền cho chiếc nón, nhìn rất mỏng mạnh, trong suốt nhưng có thể đội dưới trời mưa mà không bị ướt. Nón xương lá bàng rừng là một sản phẩm hoàn toàn thủ công. Nếu tính tổng thời gian hoàn thành một chiếc nón từ khi ngâm lá cho tới chằm nón mất khoảng 2 tháng. Còn nếu có sẵn xương lá rồi thì một ngày người thợ chằm nón có thể làm được 2 cái. Nếu siêng năng, mỗi tháng mỗi thợ có thể làm được 60 cái. Vì vậy, mỗi chiếc nón làm ra có giá thành khá cao, 450 nghìn đồng/nón.
Một số ảnh đẹp
Hiện nay, ở Huế chỉ có gia đình ông Võ Ngọc Hùng có thể làm được sản phẩm này. Ngoài nón xương lá bàng trơn, ông Hùng còn bán nón lá vẽ danh thắng Huế, hoa... hoặc hình theo yêu cầu.
Địa chỉ mua sắm
Hộ kinh doanh Võ Ngọc Hùng (0935 694 159) - Số 36/13 phường Kim Long, TP Huế
[Bản in]
Để có những chiếc nón độc đáo thế này, đầu tiên phải làm ra xương lá. Lá tươi được nấu 1 tiếng rưỡi trong baking soda (bột nở) để chuyển thành washing soda, mục đích nhằm loại bỏ mùi hôi. Sau đó, lá được ngâm thêm 1 tháng rưỡi mới được mang ra làm sạch. Sau đó, ông đem số lá này cho thợ chằm nón để tạo ra một chiếc nón như bình thường.
Nếu tính tổng thời gian hoàn thành một chiếc nón từ khi ngâm lá cho tới chằm nón mất khoảng 2 tháng. Còn nếu có sẵn xương lá rồi thì một ngày người thợ chằm nón có thể làm được 2 cái. Nếu siêng năng, mỗi tháng mỗi thợ có thể làm được 60 cái. Những cây bàng rừng xuất hiện ở xã Bình Điền, thị xã Hương Trà, tỉnh Thừa Thiên Huế, cách nhà ông 20 cây số. Ông Hùng khoá cổ xe tại bìa rừng, một mình vác cái bao, vác cái sào “săn” lá bàng. Khi tìm được cây bàng rừng, ngày trước thì ông phải tự leo lên để hái rồi sau này sử dụng cái dụng cụ như của công ty cây xanh. "Mình bấm dưới này thì ở trên có một cái kéo sắt, kéo cho lá xuống. Nhưng đâu phải cái lá nào mình xuống cũng được. Sau này mới mua một thiết bị gắn sau điện thoại. Zoom ra cái hình to này rồi ở dưới mình chọn. Giống như cái ống nhòm. Soi cái lá nào được thì mới cắt xuống. Một lần đó suýt té, suýt gẫy chân vì rơi từ độ cao hơn 3 mét xuống”, ông nhớ lại.
Thời điểm thuận lợi nhất để hái lá bàng rừng vào thời điểm tháng 3. Bởi đó là mùa nắng, ít mưa giông, đi lại không sợ trơn trượt. Hơn nữa, lá cây cũng khỏe khoắn, ít bị sâu mọt nhất. “Nó (cây bàng rừng) ở gần những con suối. Mình muốn tìm chỗ nào tập trung thật nhiều cây. Nhưng hắn lại không phân bố rõ ràng”, ông Hùng nói. Nón lá che mưa chứ không che nắngÔng cho biết, lá bàng rừng để làm nón phải dày, gân lá phải cứng. Mặt lá không rách, không sâu. Tiêu chuẩn độ dài từ đỉnh nón tới cuối nón phải đạt, còn nhỏ quá không thể làm được. Nhìn chiếc nón từ lá bàng rừng mỏng monh, trong suốt, tôi tỏ ý hoang mang. Ông trấn an: “Không rách được đâu. Đi mưa thoải mái, không lo ướt". Nón lá của ông được đón nhận rất nhiệt tình, đặc biệt ở Hà Nội và Sài Gòn. “Lúc trước ở Hà Nội có một anh điện vào thì thấy hay, đặt 1.000 chiếc để xuất khẩu qua châu Âu. Tôi nghe là tôi phải hủy thôi, tôi không thể làm được. Do đây là hàng thủ công không thể sản xuất hàng loạt được. Không phải một miếng vải để người ta may thành một cái áo”, ông Hùng kể.
Hay như gần đây, có đơn hàng nước ngoài đặt 500 chiếc lá không để họ làm lều sinh thái hình tam giác. Ngoài làm nón, những chiếc xương lá bàng rừng của ông có nhiều công dụng khác nhau. Ông Hùng từng có khoảng thời gian làm nghề giáo khi còn trẻ. Sau khi bỏ việc dạy thì ông đi làm thuê làm mướn. Sau đó trải qua 28 nghề khác nhau, từ làm giấy, làm muối, bốc thuốc bắc cho đến thợ may… Gần đây nhất là công việc làm nón từ lá bàng rừng. Chính xác bắt đầu công việc này từ tháng 12.2018, đến nay chưa được 6 tháng.
Nhận thấy tiềm năng phát triển của chiếc nón này. Ông Hùng bày tỏ mong muốn có thể thuê nhà, xây xưởng. Sau đó đưa những trẻ em lang thang, cỡ nhỡ vào làm. Ông cho biết, mục đích của việc này vừa để tạo công ăn lương cho các em. Đồng thời quy trình sản xuất cũng được tăng lên, việc làm của ông sẽ mang tính cộng đồng cao hơn”. Tin liên quan |
