Pha, điện là gì

Dòng điện 3 pha là gì? Dòng điện 1 pha là gì? Những tiết bị chúng ta đang dùng hàng ngày hoạt động bằng loại nào? Nếu không phải là dân chuyên về điện, chắc hẳn bạn cũng không thể trả lời được đầy đủ những câu hỏi này. Nhưng khi có nhu cầu mua 1 tổ máy phát để dự phòng thì bạn phải hiểu rõ thế nào là điện 3 pha 1 pha. Để đưa ra sự lựa chọn phù hợp, tiết kiệm nhất.

I. Khái niệm

Trước khi so sánh sự khác nhau giữa điện 3 pha 1 pha, chúng ta cần hiểu rõ về định nghĩa thế nào được coi là 3 pha? 1 pha?

Hệ thống điện 3 pha gồm có 3 dây nóng và 1 dây lạnh. Có 2 cách nối điện 3 pha đó là nối hình sao và nối hình tam giác.

Đường điện 3 pha tương tự như 3 đường điện 1 pha chạy song song, chung 1 dây trung tính. Vì vậy hệ thống điện của chúng ta thường có 4 dây, 3 dây nóng và 1 dây lạnh.

Pha, điện là gì

Cũng giống như điện 1 pha, điện 3 pha ở mỗi quốc gia, mỗi khu vực trên thế giới có thể khác nhau. Điều này phụ thuộc vào lịch sử, cơ sở hạ tầng, điều kiện kinh tế, công nghệ….và một số yếu tố khác.

Ví dụ:

+ 380V/3F: Việt Nam

+ 220V/3F: Mỹ

+ 200V/3F: Nhật Bản

Điện 1 pha là điện có 2 dây dẫn, trong đó 1 dây nóng và 1 dây lạnh, hay còn gọi là dây lửa và dây mát. Điện 1 pha được sử dụng cho sinh hoạt gia đình, công suất thiết bị nhỏ, các thiết bị không bị hao phí về điện năng nhiều. Tại Việt Nam, hiệu điện thế giữa 2 dây là 220V.

Pha, điện là gì

Tuy nhiên trên thực tế ở một số quốc gia khác ví dụ như Nhật Bản, Đài Loan, Hoa Kỳ, điện áp 1 pha theo quy chuẩn thấp hơn : 100V, 110V, 120V…

II. So sánh sự khác nhau giữa điện 3 pha và 1 pha

Điện 1 pha

Điện 3 pha

Hiệu điện thế Hiệu điện thế thấp : 220V Hiệu điện thế cao: 380V
Đối tượng sử dụng

Điện 1 pha được sử dụng cho sinh hoạt gia đình, công suất thiết bị nhỏ,

các thiết bị không bị hao phí về điện năng nhiều

Điện 3 pha được sử dụng cho việc truyền tải,
sản xuất
công nghiệp sử dụng thiết bị điện
có công suất lớn để giải quyết vấn đề tổn hao điện năng
*

Trên thực tế, nhiều hộ gia đình có hệ thống điện 3 pha sẵn, lắp đặt thêm một chiếc ổn áp 3 pha để lấy đầu ra 220V 1 pha phục vụ cho sinh hoạt.

Đây là cách làm rất tối ưu bởi tận dụng được lợi thế của nguồn cấp 3 pha.

*
Ưu điểm – Vì có công suất nhỏ, chủ yếu phục vụ
cho các gia đình nên chi phí thiết kế của điện 1 pha thấp

– Sử dụng hiệu quả nhất đối với các thiết bị có công suất nhỏ.

–  Hệ thống điện 1 pha cũng đơn giản hơn nhiều.

– Điện 3 pha được sử dụng cho các công việc đòi hỏi công suất lớn nên sẽ hiệu quả hơn

nếu các thiết bị máy móc có công suất lớn

– Vì chủ yếu phục vụ cho việc truyền tải điện đi xa nên sẽ rất tiết kiệm chi phí, tránh tiêu hao

năng lượng.

– Cấu tạo của các động cơ sử dụng điện 3 pha cũng đơn giản và có nhiều đặc tính tốt hơn

so với các thiết bị dùng điện 1 pha.

III. TOP 5 câu hỏi thường gặp về máy phát điện 3 pha và 1 pha

1. Khi nào sử dụng máy phát điện 1 pha?

Khi các thiết bị điện của bạn sử dụng dòng điện 1 pha, hoặc nhu cầu về sử dụng điện năng không quá cao và thường xuyên sử dụng.

2. Khi nào sử dụng máy phát điện 3 pha?

Khi nguồn tải có thiết bị điện 3 pha hoặc nhu cầu sử dụng điện năng cao và liên tục. Máy phát điện 3 pha thường được sử dụng bởi các doanh nghiệp, xí nghiệp sản xuất,.. để giải quyết tình hình quá tải điện áp hoặc không đủ điện năng,..

3. Cấu tạo và nguyên tắc hoạt động máy phát điện 3 pha như thế nào?

Để tạo ra nguồn điện ba pha, ta dùng máy phát điện đồng bộ ba pha có cấu tạo gồm:

  • Phần tĩnh (Stato) gồm có lõi thép xẻ rãnh, trong các rãnh đặt ba dây quấn AX, BY, CZ có cùng số vòng dây và lệch nhau một góc 120 độ trong không gian. Mỗi dây quấn được gọi là một pha. Dây quấn AX gọi là pha A, dây quấn BY gọi là pha B, dây quấn CZ gọi là pha C.
  • Phần quay (Rôto) là nam châm điện N-S, được nuôi bởi dòng điện 1 chiều, để tạo ra từ trường biến thiên khi quay.

Nguyên tắc hoạt động dựa trên hiện tượng cảm ứng điện từ:

  • Khi quay rôto, từ trường sẽ lần lượt quét các dây quấn stato, và cảm ứng vào trong dây quấn stato các sức điện động sin cùng biên độ, tần số và lệch nhau một góc 120 độ. Nếu nối các đầu dây của 3 cuộn với 3 mạch ngoài giống nhau thì ta có 3 dao động xoay chiều.

4. Làm sao có thể nhận biết máy phát điện 3 pha và 1 pha?

Phân biệt thông qua hình thức bên ngoài:

  • Máy phát điện 1 pha có công suất nhỏ do đó thiết kế của chúng cũng sẽ nhỏ gọn hơn và có thể di chuyển được. Có thể sử dụng nhiên liệu dầu hoặc xăng .
  • Máy phát điện 3 pha công suất lớn thiết kế cồng kềnh, trọng lượng lớn thường được đặt cố định tại vị trí. Sử dụng nhiên liệu dầu. 

Phân biệt qua nguyên lý hoạt động: Dựa vào cách mắc mạch điện và số lượng cuộn dây, nam châm.

5. Có thể dùng máy phát điện 3 pha cho hộ gia đình không?

Mạng điện sinh hoạt gia đình tại nhà của chúng ta phổ biến là 1 pha. Tuy nhiên, vẫn có một số nơi là hộ kinh doanh cá thể, hoặc ở nông thôn có diện tích cây nông nghiệp nhiều thì vẫn có thể dùng điện 3 pha để sử dụng phục vụ sản xuất hoặc tưới tiêu.

Nếu gia đình bạn có hệ thống điện 3 pha sẵn, thì lắp đặt thêm 1 chiếc ổn áp phù hợp để lấy đầu ra 220V 1 pha sử dụng cho sinh hoạt. Đây là cách làm rất tối ưu bởi tận dụng được lợi thế của nguồn cấp dòng điện này.

Trên thực tế nhiều người vẫn lầm tưởng và không phân biệt được giữa điện 1 pha, 2 pha và 3 pha. Thông thường, điện 1 pha được sử dụng cho sinh hoạt gia đình, công suất thiết bị nhỏ, các thiết bị không bị hao phí về điện năng nhiều. Điện 3 pha được dùng cho việc truyền tải, sản xuất công nghiệp sử dụng thiết bị điện có công suất lớn nhằm giải quyết các vấn đề tổn hao điện năng. Còn điện 2 pha được sử dụng như thế nào thì các bạn tham khảo bài viết dưới đây nhé.

Điện 2 pha là gì?

Pha, điện là gì

Điện 2 pha là gì?

Điện 2 pha là nguồn điện xoay chiều chỉ có 2 dây nóng bởi theo quy ước chung, số pha sẽ được tính bằng với số dây nóng, không bao gồm dây trung tính.

Điện 2 pha trước đây thì rất ít gặp, nhưng càng ngày càng phổ biến hơn. Khái niệm điện 2 pha xuất hiện khi xuất hiện các dòng máy ổn áp 2 dây pha, các máy này sẽ sử dụng 2 dây pha nóng bất kỳ đấu vào đầu vào (input), không cần dây trung tính, và lấy ra được điện 1 pha ở đầu ra (output)

Điện 2 pha có khác gì với điện 1 pha?

Phân biệt điện 1 pha và điện 2 pha

Điện 1 pha

Điện 1 pha là điện có 2 dây dẫn, trong đó 1 dây nóng và 1 dây lạnh, hay còn gọi là dây lửa và dây mát, gồm 2 loại, điện 1 pha 2 dây và điện 1 pha 3 dây

Hiệu điện thế: Ở Việt Nam, hiệu điện thế giữa 2 dây là 220V. Tuy nhiên thực tế ở vài quốc gia khác như Nhật Bản, Đài Loan, Hoa Kỳ, điện áp 1 pha dựa theo quy chuẩn thấp hơn : 100V, 110V, 120V…

Đối tượng sử dụng: Điện 1 pha được sử dụng cho sinh hoạt gia đình, công suất thiết bị nhỏ, các thiết bị không bị hao phí về điện năng nhiều.

Pha, điện là gì

Sơ đồ điện 1 pha

Điện 2 pha

Điện 2 pha là một loại điện rất đặc biệt, có 2 dây nóng và không có dây trung tính

Hiệu điện thế: Trên thực tế, ở đầu ra cả 2 dây đều là dây nóng tuy nhiên có 1 dây có trị số rất thấp, khoảng từ 3V~5V, vì vậy điện 2 pha vẫn tạo ra hiệu điện thế U = 220V để dùng cho các thiết bị điện 1 pha.

Đối tượng sử dụng: Sử dụng cho các thiết bị điện 1 pha.

Pha, điện là gì

Sơ đồ điện 2 pha

Nên dùng điện 2 pha ở đâu cho hợp lí

Điện 2 pha hay còn được gọi là điện 2 pha lửa ít người biết đến bởi nó mới được phát minh và ít thông dụng. Tuy nhiên, nguồn điện 2 pha được coi là con át chủ bài cho những khu vực điện lưới rất yếu, thiếu ổn định trầm trọng (cần có nguồn điện 3 pha), được dùng nhiều ở các làng nghề, khu công nghiệp, vùng sâu vùng xa.

Ứng dụng của điện 2 pha trong đời sống

Với những đặc điểm đã nêu ở trên, vậy ứng dụng của điện 2 pha là gì? Như ở trên đã giải thích ở phần trên, điện 2 pha là một loại điện mới, được nghiên cứu và phát hiện trong thời gian gần đây. Vì vậy, chúng ta chưa khai thác được hết các ứng dụng của thiết bị. Theo đó, chủ yếu loại điện này hiện đang được ứng dụng trong nghiên cứu và chế tạo máy móc như ổn áp 2 pha lửa hoặc cầu dao 2 pha,…

Mặc dù mới được phát hiện nhưng điện 2 pha được dự đoán sẽ còn phát triển và ứng dụng rộng rãi hơn trong tương lai. Nguyên nhân là bởi loại điện này được ra đời nhằm tiết kiệm cuộn dây biến thiên từ trường khi sử dụng điện 1 pha và 3 pha. Qua đó, điện 2 pha giúp tăng dung tích của máy phát điện và tăng tốc khi được tăng thêm 1 pha. Nhờ vậy, điện 2 pha sở hữu tiềm năng phát triển mạnh mẽ trong tương lai, hứa hẹn sẽ được ứng dụng nhiều hơn trong đời sống xã hội.

Trên đây là một số thông tin về điện 2 pha mà cơ điện Trần Phú muốn chia sẻ đến các bạn. Mong rằng sau bài viết này các bạn sẽ hiểu hơn về công dụng cũng như cách sử dụng điện 2 pha sao cho hợp lí và đúng nhu cầu nhất.