Cúng ông công ông táo lúc nào là tốt nhất năm 2024

Theo phong tục truyền thống của người Việt Nam, ngày 23 tháng Chạp là ngày Táo Quân cưỡi cá chép vàng lên trời báo cáo với Ngọc Hoàng Thượng đế những điều tai nghe mắt thấy ở trần gian; tất cả những việc tốt, việc xấu, những gì đã làm được và chưa làm được của con người dưới hạ giới một cách khách quan, trung thực.

Mặc dù các gia đình cúng ông Công ông Táo theo truyền thống nhưng nhiều người thực sự không rõ ông Công ông Táo là ai? Tại sao lại cúng ông Công ông Táo? Và tại sao cúng ông Công ông Táo lại là một trong những lễ cúng quan trọng nhất trong năm?

Theo phong tục truyền thống của người Việt Nam, ngày 23 tháng Chạp là ngày Táo Quân cưỡi cá chép vàng lên trời báo cáo với Ngọc Hoàng Thượng đế những điều tai nghe mắt thấy ở trần gian.

Thạc sĩ Nguyễn Hoàng - Giám đốc Viện Phong thủy Hoàng Gia cho biết, trong quan niệm của người xưa, Thổ Công, Thổ Địa, Thổ Kỳ là ba vị thần tiên được Trung ương Hoàng Đế phái xuống để làm các vị thần cai quản những gia đình ở hạ giới. Họ là đại diện cho thần tiên hạ phàm chăm lo dân chúng, trong đó:

Vị thứ nhất là Thổ Địa Long Mạch Tôn Thần cai quản đất đai âm trạch và long mạch của gia đình, thường gọi là "Thổ thần thổ địa".

Vị thứ hai là Đông Trù Tư Mệnh Táo Phủ Thần Quân cai quản toàn bộ mọi sinh hoạt và bếp núc của gia đình, ta hay gọi là "Thổ công táo quân".

Vị thứ ba là Ngũ Phương Ngũ Thổ Phúc Đức Chính Thần cai quản toàn bộ việc mua bán hàng hóa đồ ăn thức uống cho gia đình, vị này còn có tên khác là "Thổ kỳ".

Trong ba vị Táo quân, chỉ có Đông Trù Tư Mệnh Táo Phủ Thần Quân là nhận lệnh về chầu Ngọc Đế, hai vị kia ở lại. Sở dĩ vị này được đại diện lên thiên đình vì ngài có chức năng “tư mệnh” tức là quán xuyến về vận mệnh của gia chủ, ghi lại thiện ác, công tội ở nhân gian.

Cúng ông Công ông Táo lúc nào là tốt nhất?

Theo Thạc sĩ Nguyễn Hoàng - Giám đốc Viện Phong thủy Hoàng Gia, bản chất của lễ cúng Táo quân là việc tạ ơn chư vị tôn thần trong năm đã chở che chăm sóc cho gia đình, từ sức khỏe đến tinh thần, từ tăng gia, sản xuất đến thương mại, quan trường. Đó là cái lễ của nhân đối với thần, của đạo lý uống nước nhớ nguồn, ăn quả người người trồng cây. Đó cũng là cái đức hiếu sinh mà con người cần có bổn phận phải ghi nhớ.

Vì lẽ ấy, cúng Táo quân có thể bất cứ ngày nào trong năm nhưng người ta thường chọn dịp cuối năm, khi mà ông Táo chuẩn bị về Trời để làm lễ hậu. Cứ đúng giữa trưa ngày 23 tháng Chạp thì Ngài Đông Trù Tư Mệnh sẽ khởi giá về triều nên việc cúng lễ các ngài nên sớm hơn giờ đó, cũng có thể cúng trước một vài ngày.

Tùy theo điều kiện gia đình và phong tục tập quán từng địa phương mà có những nghi thức khác nhau trong lễ cúng. Thông thường, tế phẩm sẽ có hoa tươi, quả tốt, xôi, gà, đèn nến, rượu, cau trầu, bánh kẹo, kim ngân, y phục.

Giám đốc Viện Phong thủy Hoàng Gia cho biết, ngày tốt để cúng Táo quân năm 2024 là ngày 22 và 23 tháng Chạp. Nếu cúng ngày 22, gia chủ có thể chọn lúc 11h30 trưa hoặc 19h15 tối. Nếu cúng ngày 23 thì trước 12h trưa là được.

Vì sao cá chép được lựa chọn làm lễ cúng ông Công ông Táo?

Theo học giả Phan Kế Bính ghi lại năm 1915 cho biết, người Việt Nam cúng ông Công ông Táo một con cá chép để làm “ngựa” cho Táo lên trời. Truyền thuyết có kể, vào một năm, trời hạn hán, vì số rồng quá ít, không đủ làm mưa điều hòa cho khắp mọi nơi, Trời mới đặt ra một kì thi kén các vật lên làm rồng gọi là “Thi rồng”.

Khi chiếu trời ban xuống, vua Thủy Tề loan báo cho tất cả các cư dân dưới nước tham gia vào cuộc thi. Cuộc thi có ba kì. Mỗi kì vượt qua một đợt sóng. Con vật nào đủ sức, đủ tài, vượt được cả ba đợt thì mới được hóa rồng.

Cá chép được lựa chọn làm lễ cúng ông Công ông Táo vào dịp 23 tháng Chạp.

Trong một tháng trời, đại diện của bao nhiêu loài thủy tộc đến thi đều bị loại cả vì không con nào vượt được cả ba đợt sóng. Sau có cá rô nhảy qua được một đợt nhưng cũng bị rơi ngay. Rồi đến tôm nhảy qua được hai đợt, ruột, gan, vây, vẩy, râu, đuôi, đã gần hóa rồng, nhưng đến lượt thứ ba đuối sức ngã bổ xuống mà lưng đã còng lại.

Trong lễ cúng ông Táo, có nhà còn kết hợp phóng sinh chim cá để xả xui nhân dịp cuối năm. Việc này không có gì xấu vì phóng sinh là một biểu thị của việc hành thiện. Hành thiện có hai dạng là tâm cầu phước báo và không cầu phước báo. Nếu tâm không cầu phước báo thì phúc phần đến chậm nhưng lâu dài.

Nếu tâm cầu phước báo thì phúc đến nhanh hơn nhưng ngắn ngủi. Khi cuộc sống đang gặp nhiều phiền não thì việc hành thiện để cầu phước báo chẳng có gì sai, chỉ có điều những việc như phóng sinh chim cá thì cần phải chọn nơi phù hợp và có ý thức bảo vệ môi trường.

Theo tín ngưỡng cổ truyền Việt Nam, ngày 23 tháng Chạp Âm lịch hàng năm là ngày ông Công ông Táo (còn gọi là Táo quân) cưỡi cá chép vàng lên trời báo cáo với Ngọc hoàng tất cả những điều tai nghe mắt thấy ở trần gian.

Chính vì thế, để mong cầu thần Bếp báo cáo những lời hay, ý đẹp với Ngọc hoàng thì hàng năm vào ngày 23 tháng Chạp, mỗi gia đình đều chuẩn bị lễ cúng Táo quân long trọng, tiễn Táo về trời.

Cúng ông Công ông Táo vào thời điểm nào?

Không nên cúng ông Công ông Táo quá sớm, tuyệt đối tránh cúng vào đúng ngày rằm tháng Chạp; nên cúng sớm nhất là từ ngày 20 tháng Chạp (tức 20 tháng 12 dương lịch) đến 23 tháng Chạp.

Cúng ông Công ông Táo vào ngày 23 tháng Chạp là phong tục truyền thống của người Việt.

Năm nay, Tết ông Công ông Táo vào thứ Bảy ngày 14/1/2023. Theo phong tục cổ truyền, lễ cúng ông Công ông Táo thường được cúng vào giờ Ngọ (11h-13h) ngày 23 tháng Chạp. Đây được coi là giờ linh thiêng, thích hợp nhất để cúng ông Công, ông Táo.

Ngày nay, do những yếu tố khách quan như công việc, học tập nên không phải nhà nào cũng có thể cúng Táo quân đúng ngày mà thường sẽ cúng trước. Vậy cúng Táo quân trước ngày 23 có được không?

Theo các chuyên gia văn hóa, lễ cúng ông Công ông Táo có thể thực hiện vào nhiều thời điểm khác nhau, có thể cúng trước hay sau 12h ngày 23 tháng Chạp hoặc trước khoảng 1 - 2 ngày, tùy thuộc vào điều kiện mỗi gia đình. Điều quan trọng nhất là lòng thành của gia chủ chứ không phải làm cho có lệ.

Tuy nhiên, không nên cúng muộn hơn 23h ngày 23 tháng Chạp. Bởi mỗi năm chỉ có một ngày Ngọc Hoàng nghe các Táo báo cáo, do đó Táo quân cần phải lên thiên đình đúng giờ để kịp vào chầu. Nếu Táo nào lên thiên đình sớm thì phải chờ đến ngày thiết triều và táo nào lên muộn thì không tham gia được. Chính vì thế, các gia đình không nên cúng sau ngày 23.

Lễ vật cúng ông Công ông Táo

Để Táo quân về trời báo cáo với Ngọc Hoàng chuyện hạ giới được đủ đầy, mỗi gia đình cần chuẩn bị mâm cỗ cúng ông Công ông Táo thật chu đáo và đẹp mắt. Thông thường, mâm cỗ cúng truyền thống bao gồm rất nhiều món, bao giờ cũng có các món ăn và lễ vật.

Mũ ông Công ông Táo ba cỗ hay ba chiếc (hai mũ đàn ông và một mũ đàn bà). Mũ dành cho các Táo ông có hai cánh chuồn, mũ Táo bà thì không có cánh chuồn. Những mũ này có gương nhỏ hình tròn lóng lánh và những dây kim tuyết màu sắc sặc sỡ. Màu sắc của mũ, áo hay hia ông Công ông Táo thay đổi hàng năm theo ngũ hành. Hia ông Táo, một ít vàng mã tượng trưng. Mâm cỗ mặn gồm: 1 đĩa gạo, 1 đĩa muối, 5 lạng thịt vai luộc, 1 bát canh mọc, 1 đĩa xào thập cẩm, 1 đĩa giò, 1 đĩa xôi gấc, 1 đĩa chè kho. Lễ vật khác: 1 đĩa hoa quả, 1 ấm trà sen, 3 chén rượu, 1 quả bưởi, 1 quả cau, lá trầu, 1 lọ hoa đào nhỏ, 1 lọ hoa cúc. Cá chép

Các gia đình có thể tùy điều kiện, hoàn cảnh để soạn mâm cỗ cúng ông Công ông Táo, không nhất thiết phải cầu kỳ nhiều món, miễn là lòng thành.

Lưu ý khi cúng ông Công ông Táo

Nhiều người quan niệm, ông Công là thần thổ công, vị thần cai quản đất đai trong nhà, cần được cúng trên bàn thờ chính trong nhà, còn ông Táo trông coi việc bếp núc nên sẽ được cúng ở dưới bếp. Nếu gia chủ có ban thờ Táo quân ở dưới bếp thì có thể đặt mâm lễ cúng ở đây, song vẫn cần có 1 mâm lễ nữa ở ban thờ chính, bởi theo quan niệm dân gian thì ông Công là thần Thổ công, cai quản đất đai trong nhà. Cúng ông Công ông Táo thì phải chú ý điều này.

Ngoài ra, xét theo ý nghĩa tâm linh thì việc cúng lễ phải được thực hiện ở nơi sạch sẽ, trang nghiêm nhất trong nhà. Bếp là nơi đun nấu, dù có lau dọn sạch sẽ đến mấy thì cũng vẫn là không gian sinh hoạt chung, không đủ trang nghiêm.

Ban thờ chính của gia đình là nơi thờ phụng các vị thần linh, đặt mâm lễ cúng ở đây mới thể hiện lòng thành kính của gia chủ với các vị thần linh.

Thả cá chép đúng cách trong lễ cúng ông Công ông Táo.

Việc cúng lễ trong ngày 23 tháng Chạp không đòi hỏi quá cầu kỳ nhưng phải tươm tất. Tùy điều kiện và hoàn cảnh của mỗi gia đình để chuẩn bị lễ chay hoặc mặn. Tuy nhiên, có một số loại thịt cần kiêng không đem cúng như các món làm từ vịt, chim, ngỗng, trâu, dê, chó...

Những lễ vật dùng để cúng ông Táo như mũ, áo, giày, giấy tiền vàng mã sẽ được hóa sau khi nửa tuần hương cháy hết. Khi hóa vàng xong và hương đã cháy hết, gia đình sẽ mang cá chép ra sông hoặc hồ để thả.

Sau khi cúng lễ và thả cá chép, nên chọn địa điểm phù hợp, nhẹ nhàng thả cá. Tuyệt đối không đứng ở thành cầu hay các điểm trên cao ném cá xuống làm cá có thể không sống được.

Ngoài ra cần lưu ý người trực tiếp thực hiện nghi lễ cúng ông Công ông Táo phải giữ thân thanh sạch. Khi hành lễ ăn mặc chỉn chu, gọn gàng kín đáo không mặc quần đùi, áo ba lỗ, váy ngắn…

Trong lúc khấn cúng phải giữ tâm thái hoan hỉ vui vẻ để tạo ra năng lượng tích cực trong thờ cúng và tâm linh.

cúng ông Táo vào ngày nào là tốt nhất?

Cúng ông Công ông Táo là phong tục truyền thống của người Việt. Hàng năm, vào ngày 23 tháng Chạp,mỗi gia đình đều chuẩn bị mâm cỗ cúng tiễn ông Công ông Táo về trời.

Cúng ông Công ông Táo ở đâu là tốt nhất?

Theo các chuyên gia phong thủy, các gia đình nên cúng ngày 23 tháng chạp ở hai nơi là trong bếp và trên bàn thờ. Điều này giúp vị thần cai quản bếp núc trong gia đình luôn đỏ lửa, gia đình luôn no ấm, thuận hòa.

Cúng ông Công ông Táo vào lúc mấy giờ?

Giờ Ngọ (11h-13h): Dân gian tương truyền, giờ Ngọ ngày 23 tháng Chạp là thời điểm các vị Thần Bếp quy tụ để chuẩn bị lên trời. Đây được coi là khung giờ thích hợp để đưa tiễn ông Công ông Táo về chầu trời hơn cả (tốt hơn hết là trước 12h trưa).

ông Công ông Táo vào ngày bao nhiêu dương lịch?

Ngày ông Công ông Táo 23 tháng Chạp (âm lịch) năm nay tương ứng với thứ Sáu ngày 2/2/2024 (dương lịch). Vì rơi vào ngày cuối tuần nên các gia đình có thể chuẩn bị những mâm cỗ cúng chu đáo, tươm tất để tiễn ông Công ông Táo về trời trước 12h trưa.