"Tháng Giêng rét đài, tháng hai rét lộc, tháng Ba rét nàng Bân". Đây là câu tục ngữ không còn quá xa lạ với mỗi người Việt khi nói về hiện tượng thời tiết tại các tỉnh Bắc Bộ trong giai đoạn đầu năm. Show Vậy, rét nàng Bân thực sự là gì? Tại sao lại có khái niệm này, cũng như những lý giải xung quanh hiện tượng rét bất thường trước khi bước vào mùa nóng ra sao? Sự tích rét nàng Bân  Sự tích nàng Bân may áo cho chồng lý giải cho hiện tượng rét muộn tại các tỉnh Bắc Bộ, Đông Bắc Bộ suốt nhiều năm qua. Theo sự tích kể lại, nàng Bân là con gái của Ngọc Hoàng nhưng khác với nhiều chị em của mình, nàng Bân chậm chạp và có phần vụng về. Chồng nàng Bân cũng là một người trên thế giới nhà trời. Nàng yêu chồng lắm. Thấy mùa rét đã đến, nàng định tâm may cho chồng một cái áo ngự hàn. Nhưng nàng vụng về quá, khi bắt đầu rét, nàng Bân đã bắt đầu công việc song cứ loay hoay mãi, tìm được cái nọ thì thiếu cái kia, se được chỉ thì chưa có kim, đưa sợi vào dệt thì thoi, suốt lại hỏng. Đến nỗi trời đã sắp sang xuân rồi mà chỉ mới may trọn được đôi cổ tay. Nhưng nàng Bân vẫn không nản chí. Nàng may mãi qua tháng Giêng rồi hết tháng Hai, cho tới khi áo may xong thì vừa lúc trời hết rét. Nàng Bân buồn lắm. Thấy con âu sầu, Ngọc Hoàng gạn hỏi. Khi biết chuyện Ngọc Hoàng cảm động bèn làm cho trời rét lại mấy hôm để chồng nàng mặc thử áo. Từ đó thành thông lệ, cứ hàng năm vào khoảng tháng Ba tuy mùa rét đã qua, mùa nóng đã tới nhưng có lúc tự nhiên rét lại mấy hôm, người ta gọi cái rét đó là rét nàng Bân. Lý giải khoa học cho hiện tượng rét nàng Bân Rét nàng Bân thường rơi vào thời đoạn cuối tháng 3 đến đầu tháng 5 dương lịch. Đây thực chất là đợt rét muộn do ảnh hưởng của không khí lạnh từ phía Bắc tràn về vào cuối tháng 3 và thậm chí tháng 4 dương lịch, khi thời tiết đã ấm lên khá nhiều. Dựa theo biểu đồ mây từ các đài quan trắc và công cụ đo lường, có thể thấy trong thời gian này, không khí lạnh vẫn còn hoạt động, và vẫn có những đợt gây ra trời rét. Kiểu thời tiết đặc trưng của rét nàng Bân thường kèm theo mưa nhỏ, mưa phùn do khối không khí lạnh cuối mùa không phải chỉ từ Bắc xuống Nam mà hơi lệch về phía Đông qua vịnh Bắc Bộ, đưa hơi nước từ biển vào. Thời gian này, nhiệt độ có thể giảm 5 - 8 độ C, khiến nhiệt độ trung bình giảm xuống dưới 20 độ C. Ngoài ra, ở một số nơi có thể có mưa rào và dông mạnh, trong cơn dông xảy ra tố lốc, mưa đá và gió giật mạnh. Trên thực tế, rét nàng Bân không phải là đợt rét đậm, giống như nhiều đợt rét trong mùa đông. Tuy nhiên do mức nhiệt chung của khu vực đã ấm lên khá nhiều so với giai đoạn tháng 12, nên người ta thường cảm thấy rất lạnh là vì thế. Do sự biến đổi của khí hậu tại Việt Nam nói riêng, và trên thế giới nói chung, rét nàng Bân không phải năm nào cũng xuất hiện, nhưng có năm xảy ra tới vài đợt, mỗi đợt kéo dài vài ba ngày. Cụ thể theo thống kê của Trung tâm Dự báo Khí tượng Thủy văn Quốc gia, tần suất xuất hiện các đợt rét trong thời gian này chỉ khoảng 30%. Như vậy, trung bình thì cứ 10 năm thì có khoảng 3 lần xảy ra hiện tượng rét nàng Bân. Sự nóng lên của Trái Đất, El Nino mạnh kéo dài, và hiệu ứng đô thị hóa là những nguyên nhân đưa ra để lý giải cho sự thay đổi này. Tại Việt Nam, rét nàng Bân có ảnh hưởng nhất định đến sản xuất nông nghiệp vì thời điểm xuất hiện rét, cây trồng, nhất là cây lúa đang làm đòng, nền nhiệt độ thấp sẽ ảnh hưởng đến sự phát triển bình thường của cây lúa, ảnh hưởng đến năng suất lúa. Ngoài ra, khi rét đột ngột sẽ ảnh hưởng đến sức khỏe của người già và trẻ nhỏ do cơ thể không kịp thích ứng. Vì thế, dân gian có câu: "Rét tháng Ba, bà già chết cóng". Minh Khôi - Chủ nhật, 14/04/2019 07:22 (GMT+7)
Trong dân gian có câu “Tháng giêng rét đài, tháng hai rét lộc, tháng ba rét nàng Bân". “Rét nàng Bân” là đợt rét cuối cùng của mùa đông xảy ra vào tháng 3 âm lịch ở miền Bắc Việt Nam. Tuy nhiên, những năm gần đây người dân không cảm nhận được "rét tháng ba bà già chết cóng" như dân gian truyền lại. Ông Nguyễn Văn Hưởng - Trưởng phòng Dự báo Khí hậu, Trung tâm Dự báo Khí tượng Thuỷ văn Quốc gia đã có những lý giải về sự biến mất của "rét nàng Bân". Những năm gần đây "rét nàng Bân" được cho là biến mất khi vào tháng 3 âm lịch thời tiết đã bắt đầu nóng lên. Vậy tần suất "rét nàng Bân" xảy ra như thế nào, thưa ông? - Theo thống kê vào thời điểm tháng 3 âm lịch thường rơi vào thời đoạn cuối tháng 3 đến đầu tháng 5 dương lịch. Theo dân gian, "rét nàng Bân" hay xảy ra vào thời điểm này trong năm. Bởi thời gian này không khí lạnh vẫn còn hoạt động và vẫn có những đợt gây ra trời rét (tức nhiệt độ trung bình ngày dưới 20 độ C). Tuy nhiên, không phải năm nào cũng xảy ra thời tiết trời rét trong giai đoạn này. Theo thống kê thì tần suất xuất hiện các đợt rét trong thời gian này khoảng 30%. Như vậy, trung bình thì cứ 10 năm thì có khoảng 3 lần xảy ra. Theo thống kê, đợt "rét nàng Bân" gần đây nhất xảy ra vào tháng 4.2013 (dương lịch). Như vậy đã 6 năm chưa xuất hiện các đợt rét trong thời đoạn tháng 3 âm lịch. Vậy năm nay liệu "rét nàng Bân" có quay lại hay không, thưa ông? - Tháng 3 âm lịch năm nay trùng với thời gian tháng 4 dương lịch. Theo nhận định nền nhiệt độ trung bình tháng 4.2014 có xu hướng cao hơn so với trung bình nhiều năm từ 1-2 độ C. Chính vì vậy, khả năng xuất hiện các đợt rét gọi là "rét nàng Bân" là không cao. Các đợt không khí lạnh chủ yếu gây mưa và làm cho trời chuyển lạnh ở Bắc Bộ, chỉ có thể rét ở một số nơi khu vực vùng núi cao. Khoảng ngày 14 - 15.4 dương lịch, khả năng sẽ có một đợt không khí lạnh và sẽ gây mưa dông trên khu vực Bắc Bộ, nhiệt độ giảm. Tuy nhiên, ít có khả năng xảy ra trời rét. Trời chỉ chuyển lạnh với nhiệt độ thấp nhất ngày phổ biến giảm xuống khoảng 21-24 độ C, một số nơi vùng núi cao có thể xuống dưới 20 độ C. Thưa ông, "rét nàng Bân" ngày càng ít xuất hiện nguyên nhân do đâu? - Có nhiều nguyên nhân kết hợp để gây ra ít rét trong thời điểm này 6 năm qua. Sự nóng lên của trái đất và El Nino mạnh kéo dài nhất từ trước tới nay xảy ra từ năm 2014 - 2016 đã làm nhiệt độ trung bình trong thời đoạn từ tháng 3 - 5 trong các năm gần đây liên tục cao hơn trung bình. Thêm vào đó, hiệu ứng đô thị hóa làm gia tăng nhiệt độ trung bình ở hầu hết các khu vực. Các đợt rét vẫn diễn ra nhưng chỉ xảy ra ngắn ngày nên nhiệt độ trung bình của cả tháng hoặc cả thời kỳ vẫn ở mức cao hơn trung bình. Xin cảm ơn ông! Theo truyền thuyết dân gian, nàng Bân là con gái của Ngọc Hoàng nhưng khác với nhiều chị em của mình, nàng Bân chậm chạp và có phần vụng về. Chồng nàng Bân, cũng là một người trên thế giới nhà trời. Nàng yêu chồng lắm. Thấy mùa rét đã đến, nàng may cho chồng một cái áo ngự hàn. Nhưng nàng vụng về quá, đến nỗi trời đã sắp sang xuân rồi mà chỉ mới may trọn được đôi cổ tay. Nhưng nàng Bân vẫn không nản chí. Nàng may mãi qua tháng Giêng rồi hết tháng Hai, cho tới khi áo may xong thì vừa lúc trời hết rét. Nàng Bân buồn lắm. Thấy con âu sầu, Ngọc Hoàng gạn hỏi. Ngọc Hoàng cảm động bèn làm cho trời rét lại mấy hôm để chồng nàng mặc thử áo. Từ đó thành lệ, hằng năm vào khoảng tháng Ba Âm lịch tuy mùa rét đã qua, mùa nóng đã tới nhưng có lúc tự nhiên rét lại mấy hôm, người ta gọi là rét nàng Bân. Rét nàng Bân là gì? Tại sao gọi là rét nàng Bân?
Rét nàng Bân là một hiện tượng thời tiết thường gặp trong mùa xuân ở các tỉnh phía Bắc nước ta. Vậy, rét nàng Bân là gì? Tại sao lại gọi là rét nàng Bân? Rét nàng Bân kéo dài bao lâu? Chúng ta hãy cùng tìm hiểu qua bài viết dưới đây nhé!
Rét nàng Bân là gì? Tại sao gọi là rét nàng Bân?
Rét nàng Bân là gì?Rét nàng Bânlà cách gọi đợtrétcuối cùng củamùa xuân xảy ra vào tháng Ba Âm lịch ởmiền Bắc Việt Nam hay còn được coi là đợt rét muộn. Đây là 1 đợt rét đậm, kéo dài vài ngày, thường kèm theo mưa nhỏ,mưa phùndo đặc trưng của kiểu di chuyển của khối không khí lạnh cuối mùa không phải chỉ từ Bắc xuống Nam mà hơi lệch về phía Đông quavịnh Bắc Bộ, đưa hơi nước từ biển vào và chúng di chuyển có thể không mạnh. Tại sao gọi là rét nàng Bân?Lý do người ta thường gọi đợt rét muộn tháng Ba Âm lịch là rét nàng Bân xuất phát từ một câu chuyện cổ tích được lưu truyền từ xa xưa. Chuyện kể rằng, nàng Bân vốn là một trong số những người con gái củaNgọc Hoàng,nhưng khác với nhiều chị em của mình, nàng Bân chậm chạp và có phần vụng về. Tuy nhiên, nàng Bân vẫn được Ngọc Hoàng và Vương Mẫu hết mực yêu chiều. Hai vị thương con thua em kém chị nhưng không biết làm cách nào, mới bàn nhau lấy chồng cho nàng để nàng biết thêm công việc nội trợ trong gia đình. Chồng nàng Bân, cũng là một người trên thế giới nhà trời. Nàng yêu chồng lắm. Thấy mùa rét đã đến, nàng định tâm may cho chồng một cái áo ngự hàn. Nhưng nàng vụng về quá, khi bắt đầu rét, nàng Bân đã bắt đầu công việc song cứ loay hoay mãi, tìm được cái nọ thì thiếu cái kia, se được chỉ thì chưa có kim, đưa sợi vào dệt thì thoi, suốt lại hỏng. Đến nỗi trời đã sắp sang xuân rồi mà chỉ mới may trọn được đôicổ tay. Nhưng nàng Bân vẫn không nản chí. Nàng may mãi qua tháng Giêng rồi hết tháng Hai, cho tới khi áo may xong thì vừa lúc trời hết rét. Nàng Bân buồn lắm. Thấy con âu sầu, Ngọc Hoàng gạn hỏi. Khi biết chuyện Ngọc Hoàng cảm động bèn làm cho trời rét lại mấy hôm để chồng nàng mặc thử áo. Từ đó thành lệ, hàng năm vào khoảng tháng Ba tuy mùa rét đã qua, mùa nóng đã tới nhưng có lúc tự nhiên rét lại mấy hôm, người ta gọi cái rét đó là rét nàng Bân. Tục ngữ có câu:"Tháng Giêng rét đài, tháng Hai rét lộc, tháng Ba rét nàng Bân"là vì thế. Tuy nhiên, cũng có một dị bản khác cho rằng: Nàng Bân chỉ là một cô gái bình thường, hiền lành, dịu dàng, rất mực chịu thương, chịu khó nhưng lại quá kỹ lưỡng, tỉ mỉ nên trong mắt mọi người, nàng làm gì cũng có phần chậm chạp.Nàng lấy chồng vào đầu mùa đông, ngay khi công việc gặt hái vừa xong. Vì thấy chồng thiếu áo ấm, nên nàng đã bắt tay ngay vào việc quay tơ kéo sợi để chuẩn bị đan một chiếc áo ấm thật đẹp cho chồng. Tuy nhiên, do công cuộc chuẩn bị và đan áo quá kỹ lưỡng nên thời gian thấm thoát trôi qua, trời đã sắp sang xuân mà nàng mới may xong đôi cổ tay, bởi thế mới có câu hát: "Nàng Bân đan áo cho chồng Cũng vì vậy mà lúc nàng Bân đan xong chiếc áo thì cũng là lúc trời lại trở nắng, hết rét. Khi đó, nàng Bân buồn lắm, nàng tưởng chừng như cả bầu trời sụp đổ bởi nàng đã đặt biết bao tâm huyết, công sức, nỗi niềm và mơ ước vào chiếc áo này.Ngọc Hoàng trên thượng giới đã nghe thấu tiếng khóc của nàng Bân và cảm động trước tấm lòng của người con gái nết na, đức hạnh ấy. Ngay lập tức, ngài đã cho gọi hai vị Nam Tào, Bắc Đẩu đến và phái điều tra cho rõ nội tình.
Sau khi biết rõ sự việc, Ngọc Hoàng hết sức thương cảm cho tấm lòng của người con gái đức hạnh liền lệnh cho Nam Tào, Bắc Đẩu: Mỗi năm, cứ vào đầu tháng Ba Âm lịch, rét sẽ kéo dài thêm một vài ngày để những người phụ nữ giàu lòng vị tha như nàng Bân. Nàng Bân nếu có đan áo cho chồng chậm thì cũng phải được mặc thử. Tuy nhiên, rét cũng chỉ vừa và ngắn để không làm ảnh hưởng đến quy luật tự nhiên. Từ đó thành lệ, hằng năm vào khoảng tháng Ba, cái tháng của mùa rét đã qua, mùa nóng đã tới nhưng có lúc tự nhiên rét lại mấy hôm và người ta gọi là cái rét nàng Bân. >>> Xem thêm:Thanh minh trong tiết tháng 3 là gì? Tảo mộ là gì? Đạp thanh là gì? Rét nàng Bân kéo dài bao lâu?Rét nàng Bân là đợt rét cuối cùng của mùa đông, kéo dài khoảng vài ngày trong đầu tháng Ba Âm lịch. Mặc dù nó chỉ diễn ra trong thời gian ngắn nhưng có những năm thời tiết của Bắc Bộ lại trở rét đậm. Chính vì vậy, trong dân gian còn có câu tục ngữ: Rét tháng Ba, bà già chết cóng. Qua bài viết này, chắc hẳn bạn đã hiểu thêm được về rét nàng Bân, đợt rét cuối cùng trong mùa lạnh rồi phải không? Để tham khảo thêm nhiều thông tin thú vị khác, hãy thường xuyên truy cập META.vn nhé! Hẹn gặp lại bạn trong các bài viết sau! Tham khảo thêm
Xem thêm: rét nàng bân là gì, đồ gia dụng
|
